PALUBA

Crnogorska artiljerija u I SR

Vrlo malo podataka postoji o crnogorskoj artiljeriji, a i o njenom dejstvu za vrijeme I SR do kapitulacije Crne gore 21/01/1916 g. Naročito mi je interesantno njeno dijelovanje vezano za Boku Kotorsku, koje istini na volju nije bilo uspješno, uprkos povoljnih položaja na Lovčenu, odnosno pobliže Kuku. Najznačajnije dejstvo artiljerije sa Lovčena, posle pojačanja  od dvije baterije  koje su 18/10/1914 prenesene na Lovćen i postavljene na Kuk (baterije  su stigle u Bar 18/19/09 1914g, naime tada se u Baru iskrcao francuski mornarički odred sad vije baterije 4x  155 i 4x 120mm) bilo je po tvrđavi Vremac i položajima istočno od Tivta, kao i po radionicama. Za trajanja bombardovanja od 19/10 do 23/10 Vramac je pogođen sa 176 granata, ali bez veće štete, onesposobljena su samo dva topa. A-U artiljerija je imala izrazitu premoć  7:1,
A posle dolaska bb Redetzky premoć se još povećala , tako da je crnogorska opsadna artiljerija pretrpjela znatne gubitke i odustala od nadaljnih dejstava krajem oktobra.
Crnogorci su raspolagali pored francuskih topova i sa 25 topova opsadne artiljerije, raznih kalibara među kojima i sa  4 haubice 240mm ( u VE 210mm). Oružje je uglavnom bilo zastarjelo. Treba imati na umu da e od položaja na Kuk do tvrđave Vremac svega 5000m vazdušne linije.
Sigurno drugovi is Crne gore mogu dati pobliže interesantne podatke.
Inače po A-U priručniku 1912g, Crna Gora je imala svega 14 oruđa brzometne artiljerije, ostalo su sve bili stariji modeli pa to izgleda ovako, da se ne prevodi jer je potpuno jasno:
8 - 76.2mm Putilov QF field guns M 1900 (or M 1902)
14 - 87mm Krupp field guns M 1880/98 (from Italy)
6 - 8cm Krupp field guns M 1873 (captured from the Turks)
6 - 75mm Krupp field guns M 1887
6 - 76.2mm Obuchov QF mountain guns M 1904
18 - 75mm Krupp mountain guns M 1886
12 - 75mm Italian bronze mountain guns M 1877/84
4 - 7cm Krupp mountain guns M 1880 (captured from the Turks)
8 - 240mm Krupp mortars M 1880 (bought in Italy in 1910)
16 - Russian heavy howitzers
22 - 150mm Italian bronze mortars
10 - 120mm Krupp guns M 1875 (from Italy)
6 - 120mm English guns M 1860
2 - 107mm Russian guns M 1877
16 - 87mm Russian mortars
Tokom rata dobila je 12 topova od Srbije (75mm poljske Krupp-ove M.1904).Rusija je poslala nekoliko 76.2mm Obuchov QF brdskih topova M 1904,  a Francuska nekoliko 65mm Schneider-Ducrest brdskih topovaM 1906.
Slike zarobljene artiljerije posle kapitulacije sa http://www.montenegrina.net/
[attachment=1][attachment=2][attachment=3][attachment=4]

Crnogorski topovi, sudeći po zatvaraču(klinastom) Krupp-vi, 120mm, na drvenoj platformi, vidi se uzvišenje napravljeno za točkove kod trzaja, kao ublaživač trzaja koristi hidraulička kočnica montirana ispod lafeta.
[attachment=1]

Kadrovi
Do 1966 u Crnoj Gori nije bilo artiljerijskih oficira. Te godine obučeno je par mladića od strane vojne misije iz Srbije i oni su unaprijeđeni u činove art.oficira. Za rat 1876-78 bilo je izvježbanih 600 artiljeraca formiranih u 6 baterija.
1885g., 24 mladića su završila kurs u trajanju tri mijeseca i unapređeni su u artiljerijske oficire narodne vojske.
God. 1890 do 1903 završilo je artiljerijska vojna učilišta u inostranstvu 5 oficira.
1896 otvorena je na Cetinju artiljerijska oficirska škola iz koje su prvi pitomci, posle školovana od 4 godine izašli kao art. poručnici.
Artiljerijski podoficiri su regrutovani iz redova izučenih artiljeraca, a 1903 otvorena je artiljerijska podoficirska škola. Ljudstvo za artiljeriju je obučavano povremenim pozivanjem na vježbu. Na ovaj način ,1903-5 obučeno je ljudstvo za 7 brdskih i 4 poljske baterije, a 1906-12, svake godine , pozivani su na desetodnevnu vježbu vojnici brdskih poljskih i obsadnih baterija. Ukupno je za rat 1912 bilo obučenog ljudstva za 10 brdskih, 7 poljskih, 10 opsadnih i 4 merzerske baterije, što je nekako ostalo do 1914g.
Pored nedostatka kontinuiteta u obuci, problemi su bili i u šarolikosti art.naoružanja.
Artiljerijsko naoružanje dobijano je na poklon i kupovinom iz Rusije, Srbije i Italije, a najvećim dijelom zapljenom od neprijatelja.
Izvor JE
[attachment=1]

Putilov- poljski top
Od 8 savremenih brzometnih poljskih oruđa Crnogorci su imali samo Putilove topove i to miješavinu 76,2mm , Putilov-a M.1900 i M1902.
Oruđa imaju približno iste karakteristike s tim što je različit sistem kočnice.M.1900 je imala cijev čvrsto vezanu za nosač cijevi, koji je kod opaljenja klizio po lafeti gdje se je nalazila kočnica i povratnik, dok je M1902 imao kočnicu uobičajeno ispod cijevi i na nju direktno spojenu. Zatvarač je bio navojni.
TT karakteristike
Kalibar 76,2
Težina granate/šrapnela 6,5
Početna brzina 588m/sec
Domet 6400m
Elevacija -6 +16
Horizontalni ugao 3 stepena
Težina u dejstvu, oruđa  1092 kg

M.1900[attachment=1][attachment=2]
M.1902[attachment=3][attachment=4][attachment=5]

Sistem zatvarača kod M.1900 i M.1902[attachment=1][attachment=2][attachment=3]
Municija[attachment=4][attachment=5]

Odličan članak i svaka čast na slikama zatvarača (pored ostalih)!

Hvala Božo!
Brdski top  76,2 M.1904 Obuchov

Pored poljskih topova Putilova ovaj brdski top je jedino suvremeno brzometno oruđe,kojim je raspolagala Crnogorska vojska. Rusija ih je dala Crnoj gori 1909g.
Ruski izvori pominju samo 4 oruđa.
TT podatki:
Kalibar: 76,2mm
Ruski naziv: 3-дюймовая горная пушка образца 1904 года
Dužina cijevi: 1016 mm
Ukupna dužina: 1932 mm
Ukupna širina: 1022mm
Ukupna visina: 1041 mm
Težina topa u dejstvu: 428 kg
Elevacija: -10 do +25 stepeni
Po pravcu: 3 stepena
Max. domet:  eksplozivna granata 4267m, šrapnel 4160 m
Brzina paljbe 5 granata /min
Početna brzina: eksplozivna granata 292 m/sec, šrapnel 289 m/sec
Transportira se rastavljen u 5 dijelova.

Cijev je u kolijevci u obliku pravokutnog okvira. Na gornjem i donjem dijelu saonica nalaze se hidraulične kočnice, povratnik je spiralna opruga. Zatvarač  vijčani, otvara se na desnu stranu.
[attachment=1][attachment=2]

Dejstvo artiljerije sa Lovčena[attachment=1]

Zamalo...
Usput, nisam stručan za artiljeriju pa me zanima koji su od gore navedenih topova imali nadimak "kraćo". Čuo sam da su se baš oni pokazali najbolje u bombardovanju Boke sa položaja na Lovćenu

Verujem da posadi ovog broda, gde se vidi dejstvo artiljerije sa Lovćena, nije bilo uopšte prijatno!!!

Fotografija je stvarno nesto specijalno! Mene interesira dali je neki brod nastradao od Lovcenske artilerije?

8cm Krupp M 1873

[attachment=1]

To je na ovoj poziciji, ispred ostrva Cvijeća, u blizini gde je početkom 2. velikog rata razarač Zagreb raznesen.

Prelaz Crnogorske artiljerije preko Lima sa topom Krupp 12 cm.

[attachment=1]

https://youtu.be/RcW8UpFaD64