PALUBA

         U drugoj polovini pedesetih godina prošlog vijeka, usled zaoštravanja hladnoratovskih odnosa, a ponajviše zbog narastanja vazduhoplovnih i pomorskih snaga zapadnih saveznika, u sovjetskoj mornarici se osjetila potreba za višenamjenskim brodom čiji bi osnovni zadaci bili zaštita plovnih sastava i borba protiv podmornica i vazduhoplova.

         U skladu s tim, komandant Ratne mornarice (Glavkom VMF) je 14. marta 1956. godine utvrdio operativno-tehničku specifikaciju za razvoj novih „stražarskih brodova za protivvazdušnu i protivpodmorničku borbu“. Taktičko-tehnički zahtjevi za novi brod su definisani na vojnom brodograđevnom institutu i odobreni od strane komande mornarice 3. decembra 1956. godine. Na kraju, 30. aprila 1957. i Savjet ministara SSSR je odobrio TTZ novog boda, označenog kao „Projekt 61“. Projektovanje je povjereno lenjingradskom konstruktorskom birou CKB-53, a za glavnog konstruktora je određen B.I. Kupenski.
         Radovi na projektovanju su potrajali do marta 1958. godine, da bi zvanično projektna dokumentacija  bila usvojena 15. avgusta 1958. godine od strane Državnog komiteta za brodogradnju i Komande mornarice.

Glavni konstruktor broda, Boris Izrailjević Kupenskij[attachment=2]

         Brodovi Projekta 61 su u mnogo čemu bili „prvi“. Osim što su to bili prvi sovjetski pravi višenamjenski brodovi, oni su bili i prvi brodovi za čiji su pogon korišćene gasne turbine. Osim toga, to su bili i prvi brodovi kojima se komandovalo i operacijama rukovodilo iz BOC-a umjesto sa komandnog mosta, a takođe su to prvi brodovi projektovani da nose protivvazdušne raketne sisteme.

         U periodu od 1959. do 1973. godine, u brodogradilištu Br. 445 u Nikolajevu, Ukrajina, i brodogradilištu „Ždanov“ u Lenjingradu, izgrađeno je za sovjetsku mornaricu devetnaest brodova Projekta 61 i jedan brod usavršenog i modernizovanog Projekta 61M. Sedamdesetih godina je još pet brodova osnovnog projekta prepravljeno i dovedeno na standard 61M, ti prepravljeni brodovi su označeni kao Projekt 61MP.

Brod Projekta 61, bočni profil i pogled odozgo[attachment=3]

         Modernizacijom po Projektu 61M, brodovima je, ugradnjom krilatih raketa brod-brod, omogućeno vođenje i protivbrodske borbe, ojačana je bliska protivvazdušna i protivraketna odbrana, a i elektronski sistemi na prepravljenim brodovima su „osvježeni“ i podmlađeni.

Bočni profil broda Projekta 61MP[attachment=4]

         Tokom svoje službe, brodovima je više puta mjenjana klasifikacija. U početku, klasifikovani su kao „stražarski brodovi“ (SKR), da bi 19. maja 1966. godine preklasifikovani u „velike protivpodmorničke brodove“ (BPK). Modernizovani brodovi 61M/MP su 28. juna 1977. godine nazvani „velikim raketnim brodovima“ (BRK), da bi im već 14. oktobra 1980. godine bila vraćena stara klasifikacija- BPK. I konačno, u januaru 1992. godine, pred kraj svoje službe, svi u tom trenutku preživjeli brodovi su opet postali „stražarski brodovi“- SKR.
         Na Zapadu i u ostatku svijeta, s obzirom na veličinu i naoružanje, nije bilo nedoumica sa klasifikovanjem ovih brodova- raketni razarači.

         U redovne zadatke brodova klase „Комсомолец Украины“ je spadalo i pokazivanje zastave na svjetskim morima i okeanima kao i posjete prijateljskim zemljama, pa su se više puta mogli vidjeti i u jugoslovenskim lukama.
         Osim toga, do samog kraja Hladnog rata ovi brodovi su bili sjenke kapitalnih brodova američke mornarice i NATO-a, u stopu ih prateći i motreći na svaki njihov korak.

         Standardni deplasman brodova Projekta 61 je iznosio 3.550 tona, dok je pun deplasman bio 4.510 tona (prvih sedam brodova je imalo nešto manji deplasman 3.465t/4.315t). Brodovi 61M/MP su bili nešto teži, standardnog deplasmana od 4.010 tona, a punog deplasmana 4.975 tona.

         Dužina brodova je iznosila 144 metra, širina 15,8 metara, a gaz 4,57 metara. Modernizovani brodovi su bili nešto duži (146,2 metra) i imali su malo veći gaz (4,87 metara). Brodski trup je sa četrnaest vodonepropusnih pregrada podjeljen na petnaest odsjeka. Plovnost i stabilnost broda je bila obezbjeđena i u slučaju plavljenja tri susjedna odsjeka.

         Maksimalna brzina brodova osnovnog projekta je iznosila 35,5 čvorova, dok su brodovi 61M/MP imali nešto manju maksimalnu brzinu- 32 čvora.

         Maksimalni doplov brodova Projekta 61 iznosio je 3.500 milja brzinom od 18 čvorova, dok su brzinom od 34 čvora mogli doseći 1.520 milja. Modernizovani brodovi su brzinom od 18 čvorova mogli stići na daljinu od 4.640 milja.

         Za pogon je odabrana jedna, za ono vrijeme, novina, gasna turbina.
Pogon je bio COGAG (kombinovani, gas i gas), a sastojao se od četiri gasne turbine M-3 ukupne snage od oko 72.000 KS. Tokom gradnje poslednjih jedinica, a i kasnije za vrijeme remonta, ugrađivane su modernije turbine M-3A/B/R/E (razlikuje se od broda do broda). Pogon je bio organizovan u dva zasebna odsjeka, pramčanom i krmenom, a same turbine su se mogle, radi zamjene ili remonta, vaditi iz broda kroz četiri dimnjaka. Dimnjaci su, inače, tako projektovani, niski i široki sa ugrađenim hladnjacima, da su smanjivali toplotni „potpis“ broda za oko 50% u odnosu na brodove slične veličine. Turbine su projektovane i izgrađene u „Južnom turbinskom zavodu“ iz Nikolajeva u Ukrajini.
         Od pomoćnih motora, brodovi su posjedovali četiri gasna generatora GTU-6 snage po 600 kW i dva dizel generatora DG-200/P po 200 kW.

Generatori GTU-6 sa jednog od rashodovanih brodova Projekta 61[attachment=1]

         Na samoj krmi je bila uređena helikopterska platforma za protivpodmornički helikopter Ka-25. Brod je imao mogućnost prihvata i ograničenog opsluživanja helikoptera ali ne i njegovog stalnog baziranja na brodu.

Koliko je meni poznato,ovi brodovi spadaju u klasu Kashin i modificirani Kashin...niko ih ne naziva klasom Komsomolets Ukrainyy

To ti je kao ja se zovem Radovan, a svi na Palubi me zovu npr. Petrašin jer im tako, kao, odgovara.

Meni je svejedno kako ih ti nazivaš...ali sa tim istočnim imenima i šiframa samo se stvara zabuna kod onih koji baš nisu stručni o tim stvarima....Indija svoje kashine naziva Rajput ali uvek u zagradi piše kashin..tolko o tome

         Kao što već rekosmo, brodovi Projekta 61/61M su bili prvi sovjetski ratni brodovi projektovani da nose protivvazdušne raketne sisteme, a bili su naoružani prvim sovjetskim brodskim RS PVO M-1 „Volna“.

         Razvoj raketnog sistema M-1 „Volna“ počinje 17. avgusta 1956. godine kada je Savjet ministara SSSR aktom br. 1149-592 naložio početak radova na njemu. U razvoj i proizvodnju „Volne“ je bilo uključeno više konstrukcionih biroa i naučno-istraživačkih instituta. Glavni konstruktor „Volne“ je bio I.A. Ignjatjev (naučno-istraživački institut „Altair“), dok je za raketu V-600 bio odgovoran P.D. Grušin (konstrukcioni biro „Fakelj“).

         Kao uzor za razvoj sistema M-1 „Volna“ je poslužio „suhoputni“ RS PVO S-125 sa kojim dijeli istu raketu i ima slične još neke elemente.

         Sistem M-1 „Volna“ se sastoji od radarsko-računarskog sistema za upravljanje vatrom „Jatagan“, stabilisanog dvostrukog lansirnog uređaja ZIF-101 i šesnaest vođenih raketa V-600.

Antene sistema za upravljanje vatrom "Jatagan"[attachment=1]

Crtež, presjek lansirnog uređaja ZIF-101[attachment=2]

Sistemom su se mogli gađati ciljevi na visinama od 100 do 10.000 metara (prva verzija sa raketom V-600), to jest od 100 do 14.000 metara (verzije sa raketom V-601). Kosa daljina gađanja se kretala od 4.000 do 15.000 metrara, tj. do 22.000 metara za kasnije verzije. Rakete su razvijale brzinu do 700 m/s. Vođenje je bilo radio-komandno, a sistem je bio jednokanalan po cilju i dvokanalan po raketi.

Raketa na lanseru ZIF-101[attachment=3]

I lansiranje[attachment=4]

         Tokom godina, na sistemu je izvršeno više modernizacija i to uglavnom na raketama. Tako je sistem sa raketama V-601 „Volna-M“, a sa raketama V-611 „Volna-11“. „Volna-N“ je sistem opremljen raketama V-601M koje su imale sposobnost gađanja niskoletećih ciljeva (3-5 metara nad morem), a „Volna-P“ je verzija sa optoelektronskim kanalom vođenja.

         Magacin lansirnog uređaja ZIF-101 je kapaciteta šesnaest raketa, a obično je krcano petnaest bojevih i jedna školska raketa.

Nema tu puno filozofiranja. Brod se zove onako kako ga je imenovao onaj ko ga je i izgradio na osnovu dokumentacije.
I to je jedino pravilno, ostale varijante naziva su odimi - dođimi.

         Brodovi Projekta 61 su bili opremljeni petocjevnim torpednim aparatima PTA-53-61 za torpeda 53-57 i SET-53. Kontrola vatre je vršena uređajem za upravljanje torpednim gađanjem „Tifon-61“. Brodovi koji su prošli kroz modernizaciju po projektu 61M/MP su dobili uređaje „Tifon-61M“, a četiri broda (Сдержанный, Смелый, Стройный i Смышленый) su dobili petocjevne torpedne aparate PTA-53-1123/2 koji su ranije bili demontirani sa protivpodmorničkih krstarica “Moskva” i “Lenjingrad” (Pr. 1123).

Popuna torpednog aparata PTA-53-61[attachment=1]

         Od 1973. godine brodovi dobijaju nove digitalne uređaje za upravljanje torpednim gađanjem “Ladoga” i nova torpeda 53-65K i SET-65. Bojevi komplet se uglavnom sastojao od dva torpeda 53-65K i tri torpeda SET-65.



         Osim torpedima, brodovi su za borbu protiv podmornica bili opremljeni i protivpodmorničkim raketnim bacačima RBU-6000 “Smerč-2” i RBU-1000 “Smerč-3”. Dva dvanaestocjevna bacača RBU-6000 su bila smještena neposredno ispred komandnog mosta na bokovima, dok su se dva šestocjevna bacača RBU-1000 nalazila iza torpednog aparata s lijeve i desne strane. Bojevi komplet se sastojao od 192 mine RGB-60 za RBU-6000 i 48 mina RGB-10 za RBU-1000. Gađanjem raketnim bacačima se upravljalo preko sistema za upravljanje vatrom “Burja” koji je na brodovima pr. 61M/MP zamjenjen modernijom verzijom “Burja-61M”. Takođe, sa brodova 61M/MP su uklonjeni bacači RBU-1000.

Protivpodmornički raketni bacač RBU-1000[attachment=2]

Protivpodmornički raketni bacač RBU-6000[attachment=3]

Oznaka Kashin je po NATO klasifikaciji. Što se Sovjeta tiče:

МОДИФИКАЦИИ:
• 61 – базовый серийный проект (1962 г.)
• 61-М (Modified Kashin) – последний корабль серии, оснащенный ПКРК П-15М и ЗАК (1973 г.)
• 61-МП (Modified Kashin) – модернизированные корабли с ПКРК П-15М и ЗАК (1970-е гг.)
• 61-Э – опытовый корабль, переоборудованный для испытания ЗРК «Ураган» (1975 г.)
• 01090 – опытный корабль, оборудованный для испытаний ПКРК «Уран» (1987 г.)
• 61-МЭ (Kashin-II) – экспортный вариант для ВМС Индии, оснащенный ПКРК П-20 (1979 г.)

[attachment=1]

Sistem volna koristi dvostepene rakete na čvrsto gorivo - iste kao sistem SA-3 neva / pečora.

To je poznati PVO raketni sistem sa kojim je oboren ''nevidljivi'' F-117.

         Brodovi Projekta 61 su bili naoružani sa dva dvocjevna automatska topa dvostruke namjene AK-726, kalibra 76,2 mm. Topovi su namjenjeni za gađanje kako površinskih, tako i ciljeva u vazdušnom prostoru. Artiljerijskim gađanjem se upravljalo sistemima za upravljanje vatrom MR-105 "Turel". Bojevi komplet municije za oba topa je iznosio 2.400 metaka. Na brodu  ”Сметливый” krmeni top je uklonjen u toku modernizacije po Projektu 01090.

Dvocjevni automatski brodski top AK-726[attachment=1]

         U cilju poboljšanja protivavionske i protivraketne odbrane, brodovi Projekta 61M/MP su naoružani sa po četiri automatska šestocijevna topa AK-630. U toku modernizacije su uklonjeni raketni bacači RBU-1000 i na rekonstruisanom nadgrađu, na mjestu odprilike gdje su se oni nalazili, ugrađeni su topovi AK-630, na svakom boku po dva. Uz svaki par topova je ugrađen i radar za upravljanje vatrom MR-123. Topovi AK-630 su uklonjeni sa broda ”Сметливый” radi ugradnje lansera raketnog sistema "Uran" (pr. 01090). Bojevi komplet municije za sva četiri topa je iznosio 12.000 metaka.

Automatski šestocijevni top AK-630[attachment=2]

         Kobilica za novi brod položena 15. septembra 1959. godine u brodogradilištu u Nikolajevu, kao novogradnja br. 1701. Upis u flotnu listu je obavljen 10. novembra 1959. godine, a porinuće 31. decembra 1960. godine. U stroj stupa 31. decembra 1962. godine, a u sastav Crnomorske flote ulazi 23. novembra 1964. Do 9. oktobra 1962. godine, dakle prije stupanja u stroj, nosi oznaku SKR-25 kada biva klasifikovan kao BPK i dobija ime.
         U sklopu vojne pomoći i podrške SSSR Egiptu, od 5. do 30. juna 1967. godine brod boravi u „zoni borbenih dejstava“.
         Za svoga vijeka "Комсомолец Украины" je obišao više mediteranskih luka u prijateljskim posjetama. Jugoslaviju, konkretnije Split, je posjetio u dva navrata, od 18. do 25. juna 1964. i od 26. do 30. oktobra 1987. godine. Alžir je obišao u maju 1970. godine, dok je u grčkoj luci Pirej boravio u novembru 1986. godine. U Tunisu je ugošćen od 17. do 21. novembra 1987. godine, a u Istambulu od 28. juna do 2. jula 1989. godine.
         Vrijeme od 23. maja 1977. do 7. avgusta 1979. godine brod provodi u velikom remontu u sevastopoljskom “Sevmorzavodu”.
         Brod je 24. juna 1991. godine povučen iz operativne upotrebe, a 9. novembra 1992. sa broda se spušta vojno-pomorska zastava. 3. maja 1995. godine biva otegljen u Inkerman na rezanje.

Zavodska ispitivanja novog broda[attachment=1]

U posjeti Jugoslaviji, 1964. godine[attachment=2]

U matičnoj, sevastopoljskoj, luci[attachment=3]

U Mediteranu, u poznim godinama svoje službe[attachment=4]

Na kraju puta u Inkermanu, 1995. godina[attachment=5]

         Započeo svoj život 20. jula 1960. godine, kao novogradnja br. 1702, polaganjem kobilice u Nikolajevu. Porinuće je obavljeno 4. novembra 1961. godine, a u sastav Crnomorske flote ulazi 26. decembra 1963. Do 23. marta 1963. godine SKR-44.
         Tokom 1967. i 1968. godine, brod je boravio u Egiptu i „zoni borbenih dejstava“.
Jugoslaviju posjećuje dva puta, Split od 18. do 25. juna 1964. godine, a Kotor i Zeleniku od 29. januara do 4. februara 1968. godine. U avgustu 1967. je gost Bugarske i provodi nekoliko dana u Varni, a 1969. godine se otiskuje preko okeana i posjećuje Havanu od 20. do 27. jula. U maju 1974. godine cilj posjete je bio Tunis, a kraj septembra 1985. godine provodi u Korku, Irska.
         U velikom remontu je od 1. oktobra 1976. do 28. novembra 1978. godine u „Sevmorzavodu“, a 6. avgusta 1982. biva uključen u sastav Sjeverne flote. U Sjevernoj floti služi do 1. oktobra 1988. godine kada je preveden u rezervu i konzervisan.
         Iz sastava VMF izlazi 3. jula 1992. godine i do 23. oktobra iste godine biva konačno razoružan i rasformiran. Prodat u Indiju kao sekundarna sirovina 1994. godine.

Nedugo po prijemu u VMF[attachment=1]

Na moru...[attachment=2]
[attachment=3]

U Sevastopolju, Dan pobjede 1975. godine[attachment=4]

“Сообразительный” (lijevo) snimljen u Kejptaunu na putu za Indiju, 1995. godine[attachment=5]

         Treći brod u klasi, “Проворный”, je svoj život započeo u nikolajevskom brodogradilištu, kao novogradnja br. 1703, 10. februara 1961. godine kada je položena kobilica za taj brod. Upisan je u listu brodova VMF 23. marta 1962. godine, a porinut 11. aprila 1962. godine. U stroj stupa 25. decembra 1964., a u sastav Crnomorske flote ulazi 22. januara 1965. godine. Do 1. oktobra 1964. godine je nosio oznaku SKR-37.
         Kao i ostali brodovi Crnomorske flote, i “Проворный” je određeno vrijeme proveo u istočnom Mediteranu na “borbenim zadacima”, 1967. i 1968. bio je angažovan u Egiptu, a u oktobru 1973. u Siriji.
         U julu 1973. godine je u sastavu odreda sovjetskih ratnih brodova bio u posjeti Marseju.
         Brod u veliki remont ulazi 22. marta 1974. godine. Tada se donosi odluka da brod posluži kao platforma za ispitivanje novog brodskog protivavionskog raketnog sistema M-22 “Uragan”, pa je uz remont obavljena i, za tu svrhu, modernizacija označena kao Projekt 61E (E- eksperimentalni). Modernizacija je podrazumjevala uklanjanje oba sistema M-1 “Volna” i, na njihovo mjesto, ugradnju sistema M-22 “Uragan”. Ispitivanja novog sistema su trajala do juna 1978. Od 1. marta 1987. do 21. marta naredne godine, brod se opet nalazio u velikom remontu.
         Iz sastava VMF izlazi 21. avgusta 1990. godine, a posada biva rasformirana 31. decembra iste godine. Za Inkerman je otegljen 18. februara 1993. na rezanje.

U posjeti Marseju 1973. godine, prije modernizacije[attachment=1]

Krma, snimljena nakon modifikacije po Projektu 61E. Na mjestu lansirnog uređaja ZIF-101 je lansirni uređaj sistema "Uragan"[attachment=2]

Modifikovani “Проворный”[attachment=3]

Raspremljen, čeka red na rezanje[attachment=4]

         “Огневой” je bio četvrti brod po redu, ali prvi koji je izgrađen u brodogradilištu “Ždanov” u Lenjingradu. Kao novogradnji br. 751, njegova kobilica je položena 9. maja 1962. godine, da bi već 27. avgusta iste godine bio upisan u flotnu listu VMF. Porinuće je obavljeno 31. maja 1963. godine, a operativno sposoban postaje 31. decembra 1964. Nedugo poslije, 21. januara 1965. godine, ulazi u sastav Baltičke flote. Do 1. oktobra 1964. godine nosio je oznaku SKR-31.
         U matičnom brodogradilištu je, od 5. februara 1970. do 12. oktobra 1972. godine, prošao kroz modernizaciju po Projektu 61MP, nakon koje je prebačen u sastav Sjeverne flote. U velikom remontu je bio samo jednom i to u Krondštatu od 1. februara 1980. do 3. decembra 1982. godine.
         U posjeti Nigeriji je bio u novembru 1975., a Sijera Leone je obišao u februaru 1985. godine.
         Iz službe biva povučen 25. oktobra 1989. godine, a sledeće godine je prodan i odvučen za Tursku.

Prije modernizacije, krajem 60-ih godina[attachment=1]

Na probama po obavljenoj modernizaciji po Projektu 61MP, 1972. godina[attachment=2]

Snimljeno 1986. godine, možda s nekog helikoptera ili aviona NATO-a, topovi AK-630 ga drže na nišanu[attachment=3]

         Dana 29. jula 1963. godine su, polaganjem kobilice u “Ždanovu”, počeli radovi na velikom protivpodmorničkom brodu “Образцовый” (novogradnja br. 752). Upisuju ga u flotnu listu 29. januara 1964., a predat je mornarici 29. septembra 1965. godine. Mjesec dana kasnije ulazi u sastav Baltičke flote.
         Pored redovnih zadataka, brod je često slat u posjete stranim zemljama i lukama. Poljsku i luku Gdinju obilazi u dva navrata, 1967. i 1980. godine, oba puta u junu mjesecu. Rostok i Varneminde u Istočnoj Njemačkoj posjećuje 1969. i 1974. godine, u oktobru mjesecu. Maja 1970. godine je u Šerburu, a juna 1974. u Helsinkiju. U Portsmutu se obreo krajem maja 1976. godine. Stigao je čak i do Sejšelskih ostrva u januaru 1971. godine. Desetak dana jula mjeseca 1970. godine “Образцовый” je proveo na “borbenom zadatku” u egipatskim vodama.
         Vrijeme od 8. septembra 1972. do 15. marta 1973. i od 13. aprila 1977. do 10. novembra 1984. godine brod provodi na velikom remontu u Krondštatu. Treći odlazak u veliki remont 25. avgusta 1988. godine se završava povlačenjem broda iz službe 30. juna 1993. godine. Prestaje da bude ratni brod 1. februara 1994., a naredne godine biva prodat u staro željezo.

U Lenjingradu[attachment=1]

U Portsmutu 1976. godine[attachment=2]

Dio nadgrađa. "Jatagan", "Turel" i RBU-1000[attachment=3]

Na Baltiku 1985. godine, snimljeno sa švedskog ili finskog broda[attachment=4]

         Kobilica za “Одаренный” (novogradnja br. 753) je položena 22. januara 1963. godine u lenjingradskom brodogradilištu “Ždanov”. Upisuju ga u spisak brodova VMF 12. avgusta 1964. godine, a porinuće novog broda je obavljeno 11. septembra iste godine. Stupa u stroj 30 decembra 1965., a 11. januara naredne godine ulazi u sastav Sjeverne flote. Tokom ljeta i jeseni 1966. godine kreće iz Kolskog zaliva i Sevmorputem stiže u Vladivostok gdje 8. oktobra ulazi u sastav Tihookeanske flote.
         Posjećuje Irak u novembru, a Iran u decembru 1976. godine. U januaru 1977. boravi u Mozambiku, a u martu obilazi Mauricijus. Oktobra mjeseca 1980. godine posjećuje i Indiju.
         Brod biva preveden u rezervu i konzerviran 4. jula 1987. godine. Gotovo tri godine provodi “u rezervi”, do 19. aprila 1990. kada biva konačno povučen iz službe i 31. avgusta prodat u Indiju. Za svoga vijeka nije bio niti jednom u velikom remontu.

Svečanost povodom ulaska broda u sastav Tihookeanske flote 1966. godine[attachment=1]

Dan Flote 1983. godine[attachment=2]

Dvije fotografije načinjene tokom potrage za ostacima južnokorejskog Boinga 1983. godine[attachment=3]
[attachment=4]

Kraj... Sovjetskaja Gavan marta 1991. godine[attachment=5]

         Kobilica za zlosrećni “Отважный” je položena 10. avgusta 1963. u brodogradilištu u Nikolajevu (novogradnja br. 1704). Stupa u stroj 31. decembra 1965., a 25. januara naredne godine ulazi u sastav Crnomorske flote. Prvobitno je ponio ime “Орел” da bi 17. februara 1965. bio preimenovan.
         U junu 1967. godine je na “borbenom zadatku” u istočnom Mediteranu, a u julu posjećuje Port Said. U oktobru 1973. posjećuje Taranto i Mesinu.
         Brod je doživio tragičnu sudbinu. Tokom vježbe, 30. avgusta 1974. godine, došlo je do samoaktiviranja raketnog motora rakete V-600 sistema “Volna” u krmenom magacinu. Vatra se naravno odmah proširila i na ostale rakete što je dovelo do strahovitog požara. Borba da se sačuva brod je trajala nekoliko sati, a ostali brodovi su nekoliko puta pokušavali da uzmu oštećeni brod u tegalj. Na kraju im je to i pošlo za rukom, a i požar su ugasili. Međutim, oštećenja su bila tolika da se brod nije mogao spasiti, u toku tegljenja počeo je sve više primati vodu da bi na kraju potonuo relativno blizu Sevastopolja. U nesreći su poginula 24 člana posade. Razmatrana je mogućnost podizanja broda, od koje se odustalo. Izvedeno je samo nekoliko operacija spašavanja pojedinih dijelova opreme i borbenih sistema, da bi, kada je i to završeno, olupina bila temeljno uništena eksplozivom. Formalno je isključen iz sastava VMF 12. novembra 1974. godine.

U Mesini, oktobra 1973. godine[attachment=1]

Neposredno poslije eksplozije raketa sistema "Volna" u krmenom magacinu[attachment=2]

Silina eksplozije je čitav taj dio palube i nadgrađa odvalila i zakrenula[attachment=3]

Poslednji trenuci broda[attachment=4]

Spomen-obilježje poginulima u nesreći[attachment=5]

         Zvuči nelogično, ali je zaista tako. BPK “Славный” je upisan u listu brodova VMF 9. jula 1964. godine, da bi tek nakon toga, to jest 26. jula, bila položena kobilica za njega u lenjingradskom “Ždanovu” (novogradnja br. 754). Brod je porinut 24. aprila 1965. godine, stupio u stroj 30. septembra 1966. i 17. oktobra 1966. godine ušao u sastav Baltičke flote.
         Svoju turu u “zoni borbenih dejstava” na Bliskom Istoku je odradio u junu i julu 1972. godine. Što se tiče prijateljskih posjeta stranim lukama, brod je obišao Rostok, Kopenhagen, Havanu, Gdinju i Šćećin.
         U vremenu od 6. decembra 1973. do 4. decembra 1975. godine brod je u matičnom brodogradilištu prošao kroz rekonstrukciju i modernizaciju po projektu 61MP. Biva preveden u rezervu i konzervisan 15. decembra 1989. godine, da bi nakon nešto više od godinu dana, 19. februara 1991, bio reaktiviran i vraćen u službu. Nije dugo potrajao, gotovo ni zaplovio nije, a već 24. juna iste godine je povučen iz operative i isključen iz sastava VMF. Do kraja 1991. godine je razoružan i raspremljen da bi kasnije potonuo na vezu. 2000. godine je dignut sa dna i prodat u staro željezo.

U Lenjingradu 1973. godine, nešto prije odlaska na modernizaciju[attachment=1]
[attachment=2]

Šest godina kasnije, gotovo na istom mjestu. Modernizovan[attachment=3]

Topovi AK-630, njihov nišanski radar MR-123, antenski stub "Jatagana", "Turel" za AK-726, lanser protivbrodske rakete P-15M[attachment=4]

Slika neshvatljivog nemara[attachment=5]

         Radovi na devetom brodu iz klase su počeli 20. marta 1964. godine kada je u Nikolajevu položena kobilica novogradnji br. 1705. Brod biva zaveden u listu bodova VMF 24. maja 1965, a porinut 28. jula iste godine. “Стройный”  ulazi u operativnu upotrebu 15. decembra 1966. godine, a već 30. decembra ulazi u sastav Sjeverne flote.
         Brod je u velikom remontu proveo vrijeme od 28. maja 1971. do 19. februara 1972. godine. Već 28. decembra 1975. godine ulazi u nikolajevsko brodogradilište gdje do 14. jula 1981. prolazi kroz modernizaciju po projektu 61MP. Na sledeći veliki remont odlazi 19. januara 1990. godine u Murmansku ali iz remonta više nikada ne izlazi, već 12. aprila biva povučen iz operative i isključen iz sastava VMF. Slijedi rasprema i razoružavanje i 31. januara 1991. godine prestaje da bude ratni brod. Za svoga vijeka je samo jednom bio u posjeti nekoj stranoj luci, i to Rejkjaviku krajem oktobra 1969. godine.

“Стройный” krajem 60-ih godina[attachment=1]

Pred odlazak za Nikolajev na modernizaciju, 1975. godina[attachment=2]

Na moru 1985. godine[attachment=3]

Pred libijskom obalom[attachment=4]

         Radovi na brodu su počeli 26. jula 1964. godine u brodogradilištu “Ždanov” (novogradnja br. 755). Porinut je 20. februara 1966., a stupa u stroj 21. decembra 1966. Dana 7. januara 1967. godine ulazi u sastav Tihookeanske flote.
         “Стерегущий” je izgleda 1968. godine bio na velikoj turneji po stranim lukama. Od marta do jula te godine je obišao Madras i Bombaj u Indiji, Mogadiš u Somaliji, Um Kasr i Basru u Iraku, Karači u Pakistanu, Bender Abas u Iranu, Aden u Južnom Jemenu i Kolombo na Šri Lanki.
         Brod je konzervisan i službeno preveden u rezervu sa poslednjim danom 1978. godine. Nikada više nije vraćen u aktivnu službu, 30. juna 1993. biva isključen iz sastava VMF. Do 11. februara 1994. traje rasprema, a 20. septembra iste godine trup biva prodat jednoj privatnoj firmi koja ga odvlači u Indiju.

“Стерегущий” na Pacifiku krajem 60-ih godina[attachment=1]

U Basri 1968. godine[attachment=2]

Sovjetskaja Gavan mart 1991. godine, konzervisan čeka kraj[attachment=3]

         Kobilica za jedanaesti brod iz klase je položena 18. jula 1964. godine u brodogradilištu u Nikolajevu (novogradnja br. 1706). U stroj stupa 25. septembra 1967., a u sastav Crnomorske flote ulazi 13. oktobra 1967. godine. BPK “Красный Кавказ” je dobio čast da vije gardijsku vojnopomorsku zastavu nasleđenu od istoimene krstarice Crnomorske flote.
         Na “borbenom zadatku” u, sklopu vojne pomoći Egiptu, brod provodi jun 1967. i čitavu 1968. godinu, kao i oktobar 1973. kada je valjalo pomoći Siriji. Tokom prijateljskih posjeta stranim lukama, brod je obišao Marsej i Tulon u Francuskoj, Latakiju u Siriji, Varnu u Bugarskoj, Havanu na Kubi i dva puta Tunis.
         Brod je u velikom remontu bio u Sevastopolju u vremenu od 10. marta 1981. do 19. jula 1984. godine. Iz operativne upotrebe je povučen 1. maja 1998. godine, da bi 10. maja poslednji komandant broda svečano spustio gardijski Andrejevski barjak. Otegljen je na rezanje 6. septembra 2000. godine.

S kraja 60-ih[attachment=1]

Krmena "artustanovka"[attachment=2]

U Sevastopolju[attachment=3]

Na samom kraju službe, poslednji put na proslavi Dana flote 1997. godine[attachment=4]

Inkerman, 2000. godina[attachment=5]

 :klap :klap :klap

Čestitam majstore... :D

         “Решительный” je svoj život započeo u Nikolajevu 25. juna 1965. godine kao novogradnja br. 1707. Porinut je 30. juna 1966., a u flotnu listu upisan 24. januara 1967. godine. 30. decembra 1967. stupa u službu, a u sastav Crnomorske flote ulazi 11. januara 1968. godine.
         Kao i ostali veći brodovi sovjetske mornarice, a pogotovo Crnomorske flote, i “Решительный” je bio uključen u pružanje pomoći i podrške bliskoistočnim saveznicima pa je tako na “borbenom zadatku” proveo jun 1967. i devet mjeseci 1968. godine. Tokom krstarenja brod je posjetio Varnu, Latakiju, Mesinu i Istambul.
         Početkom 80-ih, brod nekoliko godina bazira u Potiju gdje služi kao nastavno sredstvo za obuku indijskih posada. Po povratku u Sevastopolj, a usled nedostatka novca za remont i modernizaciju, brod biva konzervisan i 1. novembra 1989. godine prelazi u rezervu ulaskom u sastav 63. brigade brodova rezerve. Ali iz rezerve nema povratka, tako bi i sa ovim brodom. Iz sastava VMF definitivno izlazi 1997. godine, a sredinom 1998. pravac Aliaga, Turska.

Na državnim ispitivanjima 1967. godine[attachment=1]

Na Mediteranu 1968. godine[attachment=2]

Konzerviran u rezervi, mart 1992. godina[attachment=3]

Raspremljen, 1997. godina[attachment=4]

Aliaga, kraj[attachment=5]

'Fala Ćiro. ;)

Rasho je ovo obradio bolje nego Morskaja kolekcija. Ja pokušavam da se povežem sa njima i da potom ugovorim neka izdanja. S tim, što se tekstovi kod njih plaćaju. Mislim, plate autoru za njegov rad. Nisam još dobio nikakav odgovor. U Rusiji je danas ozbiljno veliki praznik.

Lepi i moćni brodovi!

Deluju veoma interesantno zbog nakrivljenih dimnjaka.

Odlicno obradjeno rasho.

Lepi brodovi malo mu sve te silne anten kvare izgleda ali to je sve u funkciji njegove namene.

Pretpostavljam da je potrosnja pogonskog goriva bila pozamasna.

Odlično. Detaljno. Zanimljivo. Bravo rasho.  :klap

Hvala prijatelji. Ima još dosta toga da se postavi.

Lovac, slažem se s tvojom opaskom u vezi dimnjaka.

Pvanja, meni se baš sviđa taj ruski dizajn sa šumom antena i raznih borbenih sistema. :)

Lepi ,robusni bridovi,dobro opremljeni iako tehnika im je bila malo "glomazna"
Rasho bravo!Izvanredan trud! :klap :klap :super :marinero

         Kobilica trinaestog broda u klasi (novogradnja br. 1708) je položena u Nikolajevu 15. avgusta 1965. godine. 22. oktobra 1966. je brod porinut, a 1. jula naredne godine upisan u flotnu listu. U sastav Sjeverne flote ulazi 21. oktobra 1968. godine.
         Dvije godine (1975.-1977.) brod provodi u brodogradilištu „Ždanov“ u Ljenjingradu gdje je modernizovan po Projektu 61MP. Od nekih drugih, pomena vrijednih, aktivnosti broda, valjalo bi pomenuti posjetu Havani (novembar 1971.), Bordou (maj 1978.) i Sao Tomeu (maj 1987.).
         “Смышленый” biva povučen iz operative i isključen iz sastava VMF 22. februara 1993. godine, a 30. juna iste godine sa njega je spuštena vojno-pomorska zastava.

Na Nevi 1969. godine[attachment=1]

Skoro dvadeset godina kasnije[attachment=2]

Na samom kraju službe, jul 1993. godine[attachment=3]

Rasho, svaka čast!

         Radovi na novogradnji br. 1709 su započeti 22. februara 1966. godine. Porinuće je obavljeno 29. aprila 1967., a 12. januara naredne godine “Строгий” biva upisan u spisak brodova VMF. Stupa u stroj 24. decembra 1968. godine, a 8. januara 1969. ulazi u sastav Tihookeanske flote.
         Osim redovnih zadataka, brod je posjećivao  prijateljske i savezničke zemlje i luke. Decembra 1969. je obišao nekoliko somalijskih luka, u februaru 1972. je posjetio Etiopiju, a juna 1978. i Sejšele.  Iste godine, al’ u novembru, boravio je u Vijetnamu, a Mozambik je bio cilj posjete u junu 1985. godine.
         Brod je konzervisan i preveden u rezervu 1. novembra 1990. godine. Kod Rusa je, izgleda, slanje broda u rezervu smrtna presuda sa odloženim izvršenjem,  30. juna 1993. godine je konačno isključen iz sastava VMF i poslat u raspremu koja je okončana 11. februara 1994. Trup broda je 1995. godine prodat jednoj indijskoj firmi kao sekundarna sirovina ali do Indije nije stigao. Tokom tegljenja je upao u oluju i potonuo oko 80 nm od Singapura.

BPK “Строгий” početkom 80-ih godina[attachment=1]

Dvije fotografije načinjene nakon sudara sa BPK "Николаев" u Japanskom moru 15. jula 1986. godine[attachment=2]
[attachment=3]

U Indijskom okeanu, oktobar 1985.[attachment=4]

"Строгий" i "Стерегущий" u rezervi, osuđeni na smrt, Sovjetskaja Gavan, mart 1991. godine[attachment=5]

Hvala duje! Idemo dalje! :marinero

         Jedini brod Projekta 61 koji i dan-danas plovi. ”Сметливый” je započet kao novogradnja br. 1710 u nikolajevskom brodogradilištu 15. jula 1966. Porinut je 26. avgusta 1967. godine, a upisan u flotnu listu 15. juna naredne godine. 25. septembra 1969. stupa u stroj, a u sastav Crnomorske flote ulazi 21. oktobra.
         Kao i ostali brodovi Crnomorske flote, obilazio je luke Mediterana. U sirijskoj Latakiji je bio u martu 1973., a od 26. septembra do 1. oktobra iste godine je boravio u Splitu. Nekoliko dana avgusta 1974. je proveo u bugarskoj Varni, a kraj juna 1980. u Tunisu.
         U veliki remont odlazi 19. februara 1987. godine u sevastopoljski “Sevmorzavod” sa namjerom da po okončanju remonta brod bude prekomandovan u Sjevernu flotu. Ali… u trenutku raspada SSSR na brodu je obavljeno blizu 70% predviđenih radova i brod usled novonastalih okolnosti zaglavljuje u remontu još nekoliko godina. U toku remonta je sprovedena i modernizacija koja je, između ostalog, obuhvatala ugradnju novog sonara MNK-300 “Kajra” (što je rezultiralo uklanjanjem krmenog topa AK-726), kao i ugradnju dva četvorocjevna lansera protivbrodskih raketa “Uran” (sistem 3K24, raketa 3M24). Ova modernizacija je nazvana projektom 01090. Remont je, konačno, završen 1995. godine,a   ”Сметливый” opet stupa u stroj Crnomorske flote 1997. godine.

Nekada davno, kao BPK[attachment=1]

SKR ”Сметливый” u Sevastopolju, Dan flote, 27. jul 2008. godine[attachment=2]

Grme topovi, 2008.[attachment=3]

Na sledeće dvije fotografije se lijepo vide izmjene po Projektu 01090, lanseri sistema "Uran" i kućište sistema "Kajra" na mjestu krmenog topa [attachment=4]
[attachment=5]

Biti 44 godine u službi je za rusku mornaricu izuzetno dostignuće. Devedesetih su otpisivani i brodovi stari po desetak godina jer nije bilo novca za remont i opravke. Sada je stanje drugaćije, ipak niko se tako lako više ne lišava većih brodova. Ove "pevajuće fregate" (zbog karakterističnog šuma propelera) su za svoje vreme bili epohalni brodovi. Сметливый je i danas jedan od retkih brodova ruske RM koji nosi rakete "Uran", a brodska varijanta PVO sistema 125 dokazala je svoj kvalitet i dugovečnost. Ulaskom u službu korveta pr.20380 i fregata 22350 (usavršeni "Krivak") za Crnomorsku flotu, ovaj brod će neumitno biti rashodovan. Ne verujem da će ga ostaviti za muzej.

Živa istina. Čitajući o ovim brodovima shvatio sam da stanje nije bilo sjajno ni u sovjetsko doba. Neki brodovi nisu bili nikada u velikom remontu, drugi su bili neshvatljivo dugo, loša lučka infrastruktura (čini mi se ponajviše u TOF) je komplikovala eksploataciju, slanje brodova da trunu u rezervi je dijelom bilo uzrokovano nedostatkom sredstava... A obično se smatra da su stvari pošle nizbrdo tek sa raspadom SSSR.



Ipak se nadam da će završiti kao laka krstarica "Mihail Kutuzov" (pr. 68bis).

Još u sovjetsko vreme se govorilo - ako hoćeš da upropastiš ratni brod - pošalji ga na TOF (u Tihookeansku flotu).  Već sam pisao na nekom topiku da je "Baku", sada "Admiral Gorškov",a uskoro "Vikramaditya" za nekoliko godina na dalekom Severu istrošio resurs kotlova jer je obalna infrastruktura bila takva da brod nije mogao imati ni postojano i kvalitetno snabdevanje strujom, pa je stalno morao imati najmanje jedan glavni kotao pod parom za rad turbogeneratora.  Umnožiti to na radne sate resursa, pa se za nekoliko godina i to potroši. Na kraju su mu se zapalile kaljuže, pune silnog đubreta, pa je brod imao ozbiljnu havariju u strojarnici. Na TOF nije baš u svakoj bazi bilo ni formacijskog mola za koji bi se brod vezao. Obaška što na dalekom istoku nije bilo remontne infrastrukture za velike brodove, ni plovećeg doka te veličine za obično dokovanje. Da ne govorimo da SSSR nije koristio "Hempelove" premaze (mislili su da je mister Hempel sigurno neki opaki imperijalistički agent), već isključivo svoje proizvodnje. Valjda će ga najzad uvaliti Indusima i to dobro naplatiti. Taj brod baš nije imao sreće.

         Kobilica novogradnje br. 1711, šesnaestog broda u klasi, položena je 15. novembra 1966. godine u Nikolajevu. Brod je 20. decembra 1968. upisan u flotnu listu, a stupio je u stroj 27. decembra 1969. godine. U sastav crnomorske flote ulazi 9. januara naredne godine.
         Dok je bio u sastavu Crnomorske flote, brod obilazi Mesinu u septembru 1976. i Alžir u aprilu 1978. godine. Nije zaobišao ni Jugoslaviju pa od 13. do 18. aprila posjećuje Rijeku.
         U vremenu od 1. decembra 1972. d0 30. decembra 1974. godine u matičnom brodogradilištu biva modernizovan po Projektu 61MP. Veliki remont na brodu je obavljen u Rigi od 17. decembra 1982. do 30. januara 1985. godine, nakon koga ulazi u sastav Baltičke flote. “Смелый” biva 19. januara 1988. godine iznajmljen ratnoj mornarici Poljske gdje dobija novo ime “Varšava”, iz sastava VMF službeno je brisan 5. marta iste godine. Poljaci odkupljuju brod od Rusije 1992. godine i u sastavu poljske RM ostaje do 5. decembra 2003. godine.

Prije modernizacije, na paradi u Sevastopolju 1971. godine[attachment=1]

1976. godina, po obavljenoj modernizaciji[attachment=2]

Kao razarač "Varšava" u sastavu poljske RM, Gdinja 1993. godina[attachment=3]

Dvije fotografije nastale 2003 i 2005. godine, po povlačenju iz službe i pred rezanjem[attachment=4]
[attachment=5]

Presek i nekoliko detalja.

[attachment=1]

[attachment=2]

[attachment=3]

[attachment=4]

[attachment=5]

         U Nikolajevu je 23. februara 1968. godine položena kobilica novogradnje br. 1712, sedamnaestog broda u klasi. Porinuće je obavljeno 28. februara 1969, a upisan je u flotnu listu 9. februara naredne godine. Stupa u službu 15. oktobra 1970. godine, a u sastav Crnomorske flote ulazi pet dana kasnije. Od 30. juna 1970. godine “Красный Крым” je dobio čast da vije gardijsku vojno-pomorsku zastavu nasleđenu od istoimene krstarice Crnomorske flote.
         U “zoni borbenih dejstava” u sklopu podrške i pomoći Egiptu brod je boravio u dva navrata, nekoliko dana u maju 1971. i čitav februar 1972. godine. Nešto više je bio u prijateljskim posjetama lukama Mediterana, Tulon je posjetio u julu 1975. godine, a od 14. do 19. oktobra 1976. je boravio u Splitu. Konstancu je obišao u avgustu 1977., Tunis u istom mjesecu ali 1985. godine i Taranto juna 1990. godine.
         U sevastopoljskom “Sevmorzavodu” brod je prošao veliki remont od 6. oktobra 1978. do 28. avgusta 1983. godine. “Красный Крым” je 1. juna 1992. preklasifikovan u “stražarski brod” (SKR), a godinu dana kasnije, 24. juna 1993, povučen je iz operative i isključen iz sastava VMF. Do 11. februara 1994. godine, kada je sa broda spuštena vojno-pomorska zastava, brod je razoružan i raspremljen. Brodski trup je na poslednje putovanje krenuo 3. aprila 1996. godine kada je uzet u tegalj i odvučen za Indiju.

Na Mediteranu 1986. godine[attachment=1]

U posjeti Splitu, oktobra 1976.[attachment=2]

Nadgornjavanje sa 6. flotom, sredinom 70-ih[attachment=3]

U Sevastopolju 1990.[attachment=4]

Ode za Indiju, 3. april 1996. godine[attachment=5]

         Radovi na novogradnji br. 1713 su počeli 10. marta 1969. godine u Nikolajevu. Brod je porinut 11. aprila 1970. godine, a u sastav Tihookeanske flote ulazi 27. oktobra 1971.
         U svome vijeku je jednom posjetio Mauricijus, u decembru 1973. i Vankuver u avgustu 1976. godine. Doživio je tužnu sudbinu mnogih sovjetskih brodova, otišao je u veliki remont iz koga nikada nije izašao. U sevastopoljski “Sevmorzavod” je ušao 30. jula 1987. i tu je 3.jula 1992. dočekao naredbu o isključenju iz sastava VMF. Ali, 29. oktobra iste godine brod biva opet vraćen u operativu samo da bi sledeće godine bio predat zavodu na ime dugova. „Sevmorzavod“ kasnije prodaje brod u staro željezo i u aprilu 1995. godine biva odvučen u Indiju.

70-ih godina na Pacifiku[attachment=1]

“Способный” gađa sistemom "Volna"[attachment=2]

U velikom remontu iz koga nikada nije izašao, avgust 1989.[attachment=3]

Tegljenje broda iz dijela "Sevmorzavoda" gdje je obavljan remont u dio gdje će se obaviti rasprema broda, 28. april 1993.[attachment=4]

Spreman za Indiju[attachment=5]

Dan-danas bez ovih salutnih topova Rusi ne mogu na brodovima.

p.s.

Sjajno obrađena tema.

U svoje vreme - brodovi ispred vremena. Retko koja klasa se kod Rusa toliko dugo zadržala u operativi. Većina je prešla 20 god. operativne službe.

ORP Warszava, ex-Смелый.

[attachment=1]

         Kobilica za devetnaesti brod u klasi (novogradnja br. 1714) položena je 20. aprila 1970. godine u Nikolajevu. 20. oktobra iste godine je upisan u flotnu listu, a u sastav Crnomorske flote ulazi 31. oktobra 1972. godine.
         Već naredne godine, od 26. septembra do 1. oktobra, “Скорый” je u sastavu odreda sovjetskih brodova bio u posjeti JRM i gradu Splitu. Iz Splita brod odlazi pravo u “zonu borbenih dejstava” u sklopu vojne pomoći i podrške Egiptu i Siriji gdje se zadržava do kraja oktobra. I sledeće, 1974. godine, brod je u julu, avgustu i septembru na “borbenom zadatku” u Egiptu, a sa protivpodmorničkom krstaricom “Lenjingrad” učestvuje u razminiranju Sueckog zaliva. Nakon toga, “Скорый” kreće kući dužim putem, oko Afrike, i pri tom posjećuje Mauricijus i Dakar u Senegalu. 1975. godine je opet u Sredozemlju i opet u Splitu od 12. do 17. maja, a grčki Pirej obilazi krajem oktobra 1978. godine. Veliki remont na brodu je obavljen u Sevastopolju od 30. jula 1982. do 16. septembra 1985. godine.
         Nekoliko havarija i požara koje je doživio u prvoj polovini 90-ih su ubrzale kraj ovog broda. Nekoliko godina je na mrtvom vezu čekao kraj da bi konačno 22. novembra 1997. godine sa njega bila spuštena vojno-pomorska zastava. Naredne godine je izrezan u Inkermanu.

U Sevastopolju 1974. godine[attachment=1]

"Černo" more, 1988.[attachment=2]

Pozno doba... jun 1994. godine[attachment=3]

Spuštanje andrejevskog barjaka, 22. novembar 1997. godine[attachment=4]

Zadnja pošta Inkerman[attachment=5]

         Poslednji, dvadeseti brod u klasi i jedini napravljen po Projektu 61M. Kobilica je položena u Nikolajevu 10. marta 1971. godine (novogradnja br. 1715). U stroj stupa 30. decembra 1973. godine, a u sastav Crnomorske flote ulazi 7. februara 1974.
         Tokom krstarenja Sredozemljem posjećuje Tripoli u maju 1976. godine. Veliki remont je obavljen u “Sevmorzavodu” od 31. oktobra 1985. do 12. oktobra 1987. godine. U januaru 1992. godine brod je prekasifikovan u “stražarski brod”-SKR. U periodu 1994.-1995. godina, učestvuje u “mirovnoj misiji” pred obalom Abhazije. Već tada se razmišljalo da se brod povuče iz službe usled nedostatka novca za dokovanje i srednji remont ali je preživio do maja 2001. godine kada je konačno povučen iz operative i dat u staro željezo. Izrezan je u Nikolajevu.

Ispitivanja novog broda, jedinog po projektu 61M, 1973. godina[attachment=1]

Uporni pratilac brodova NATO-a[attachment=2]
[attachment=3]

Na svojoj poslednjoj proslavi Dana flote 2000. godine[attachment=4]

Sječenje u Nikolajevu[attachment=5]

Pored gore opisanih dvadeset jedinica Projekta 61 i 61M/MP građenih za sovjetsku mornaricu treba pomenuti i pet brodova projekta 61EM koju su građeni prema indijskim zahtjevima za njihovu RM. Naravno, Paluba ne bi bila to što jeste da nema i priču o tim brodovima koju je naš prijatelj MOTORISTA lijepo ispričao u temi Veliki protivpodmornički brodovi klase Nadežnij, projekt 61-EM, ( KASHIN II) (https://www.paluba.info/smf/index.php?topic=3142.0)

Nevero vatno-odlicni brodovi,a tako lose odrzavanje-cist javasluk!Nesto je bilo trulo u RF SSSR!Sigurno u drugoj RM bili bi bolje i duze u eksploataciji ovi prvi sovjetski ratni brodovi za samostalan i timski rad na "debelom" moru svetskih okeana.

Momo, mislim da je javašluk došao tek kasnije sa raspadom, kao šlag na tortu. A prije toga je RM trpjela manjak sredstava i infrastrukture što je na kraju pojelo mnoge brodove. Kao što Kumbor reče, "ako želiš da se otarasiš broda, pošalji ga u TOF". Kolos je jednostavno poklekao pod sopstvenom težinom.

Rasho,slazem se od reci do reci!Zalosno................................... :pirat ;D >:( :( :o

Nekoliko fotografija napravljenih prilikom spašavanja nekih dijelova opreme sa "Odvažnoga"...

[attachment=1]
[attachment=2]
[attachment=3]

Nakon što su spasili što su mislili, olupinu su temeljito uništili... hladnoratovska paranoja.

Sjajno rasho, svaka cast! RR klase Kashin su za mene estetski uvijek bili najljepsi sovjetski ratni brodovi, fasciniran sam sa njima!

Delim isto mišljenje. Ta kliper-prova je nenadje...a.  :)

 Smetljivij - nedavno. Brod je rekonstruisan po projektu 01090 devedesetih i dalje je u službi, kao jedini preostali iz te serije "pevajućih fregata". Preklasifikovan je u SKR - dakle fregate opšte namene. Između ostalog, ugrađen je sistem MNK-300, neakustički sistem za praćenje podmornica na osnovu toplotnog traga i traga brazde (to mu dođe SOKS za površinske brodove). Nosi i 2x4 raketa H-35 "Uran", bočno od krmenog piramidalnog jarbola. Osnovni radari nisu menjani na savremene tipa "Fregat" , a sonar je još devedesetih zamenjen na model "Platina", manji, ali efikasniji od ranijeg "Titan 2T". Brod sada ima preko 40 godina, ali ga izgleda neće baš skoro "penzionisati". Koristi se intenzivno i često plovi po Sredozemlju. Ime broda znači "Oštroumni", dovitljivi.

U Warship International br.2 za 1970. našao sam dve vrlo lepe fotografije. Naročito je lepa ona s krme.

Zanimljivo je da u američkom časopisu od pre 43 godine nema nijedne komercijalne reklame, sem reklama za mornaričke knjige i makete brodića. O tempora, o mores!

A na 110-130 strana časopisa ima jedva dvadesetak fotografija, tehnologija štampe nije dopuštala razbacivanje.

http://www.youtube.com/watch?v=fE0yol1VgHs

https://www.youtube.com/watch?v=fpD6j0TbbFw

https://youtu.be/CB60mEhHV9M

https://youtu.be/CndtPSi-vIA

Bilo ih je valjda 4, ako se dobro sećam. Rajput, Rana, Ranjit, Ranvir... Preživeli su preoružani Uranom H-35.

5. Peti je bio Ranvijay.

Na snimku vidim da imaju ugrađene lansere za styx (P-21/22).
Nisam dobro uspeo da vidim, ali mislim da ima po 2 lansera, na oba boka.

Na klipu, a i inače po podacima, brodovi su isporučeni sa izvoznim raketama termit, dakle P-21/22. Kasnije su Indijci mislim zamernili sonar na indijski po licenci Thomson sintra, a u sledećoj modernizaciji krajem 90ih umesto termita integrisani su 4x4 lanseri Uran. Mislim da nisu svi brodovi serije prošli punu modernizaciju. Indijci tvrde da su brodovi u nešto olakšanom stanju žarili i preko 35 čvorova.

Rajput ima 4 lansera za rakete Bramhos, 2 lansera za rakete P-22 i jedan lanser za raketu Dhanush. Rana i Ranjit imaju samo 4 lansera za rakete P-22, a Ranvir i Ranvijay imaju 4 lansera za rakete P-22 i 8 vertikalnih lansera za rakete Bramhos.

ORP "Warszawa"

[attachment=1][attachment=2][attachment=3]

[attachment=1] [attachment=2][attachment=3][attachment=4][attachment=5][attachment=6][attachment=7][attachment=8]

Fotografije odvažnog po eksploziji rakete, tokom gašenja i pri potonuću.

[attachment=1]

[attachment=2]

[attachment=3]