PALUBA

Oduvek je postojalo uverenje i kliširano predubeđenje da je Mađarska još uvek u 1943 godini bila opremljena oklopom jedva dostojnim ranih tridesetih. Ovo je samo pola istine jer se za neke materijale kojima je Mađarska raspolagala može reći da su bili najmanje jednaki ili da uveliko premašuju po kvalitetu one kojima su bili opremljeni njihovi saveznici. Takav je slučaj sa protivavionskim samohodnim topom 40M "Nimród".


Predistorija

Rane 1939 godine pri nagoveštajima budućih sukoba sa iskustvima izvučenim iz tek završenog Španskog građanskog rata, Mađarska je bila svesna nedostataka naoružanja svoje vojske i krenula je u veliku akciju opremanja vojske savremenim materijalom. Kako su iskustva govorila da će buduće ratove odlučivati tenkovi i avijacija i da najveća opsanost preti od njih, Mađarska vrhovna komanda je raspisala specifikacije za samohodni top koji bi imao dvojaku ulogu, protivtenkovskog i protivavionskog topa.

[attachment=1]
_{Luftvärnskanonvagn L-62}

Prema raspisanim specifikacijama kontaktirani su Šveđani koji su već imali takvo vozilo, Luftvärnskanonvagn Landswerk-62, protivtenkovki i protivavionski samohodni top. Mađari su kupili jedan primerak L-62 i testirali ga u saradnji sa mobilnim trupama koje su nakon završenih testova bile zadovoljne njegovim učinkom. Od Šveđana je zatražena i kupljena licenca za proizvodnju jer je L-62 ispunio sve zahteve i očekivanja Mađarske vrhovne komande. Posao je poveren kompaniji MÁVAG iz Budimpešte i proizvodnja je planirana za 1940 godinu. Vozilo je dobilo ime 40M "Nimród" po Bibliskom Mesopotamskom kralju Nimrodu.

[attachment=2]


Proizvodnja

U osnovi, Nimrod je bilo vozilo koje je za osnovu imalo šasiju tenka 38M Toldi, licencnom Mađarskom varijantom Švedskog tenka Landswerk 60. Bilo je pokretano vodeno hlađenim osmocilindričnim benzinskim motorom tipa VIII EST 107, koji je razvija snagu od 150 ks uz maksimalnu brzinu od 50 Km/h. Oklop šasije je iznosio od 6 -13mm. Vozilo je imalo posadu od 6 članova: Komandira, vozača, 2punioca i 2 operatera topa.

[attachment=3]

Mađari su napravili nekoliko modifikacija u odnosu na originalni Švadski L-62 dizajn. Originalni protivavionski top 40mm Bofors je ostao kao primarno naoružanje a MÁVAG je koristio verziju topa 36M 40mm Bofors koja je već odranije licencno prouzvođena u Mađarskoj. Kupola je bila visoka i sa otvorenim krovom i bila je uvećana i modifikovana u odnosu na originalni dizajn tako da je dozvoljavala da četvoročlana posada ima više mesta za funkcionisanje. Na taj način takođe je omogućena veća elevacija i traversa 36M 40mm Bofors topa. Elevacija i traversa su bili određivani manuelno. Povećana je i debljina oklopa kupole na 28 mm.

[attachment=4]

Prototip vozila je završen u oktobru 1940 i posle završenih testova u decembru iste godine kreće se sa proizvodnjom u fabrici MÁVAG. Do kraja 1941 godine izrađeno je prvih 40 primeraka vozila a u 1942 godini daljih 90 primeraka. Ukupno je izrađeno 135 primeraka 40M "Nimród" vozila.

[attachment=5]

Verzije

Početkom 1943 godine krenulo se sa proizvodnjom vozila tipa 43M Lehel koje je bila modifikovana verzija vozila Nimrod. Modifikacija se sastojala u tome što je skinuto naoružanje a kupola je fiksirana i modifikovana ugradnjom obarajućih vrata, tako da su nastale transportne verzije 43M Lehel A i 43M Lehel S.


43M Lehel A

Ova varijanta je bila predviđena za transport jurišnih pionira (stormpionerer) i pešadije i imala je kapacitet da primi osam ljudi. Na zadnjem delu kupole izvršena je modifikacija ugradnjom obarajući vrata zbog brzog napuštanja vozila.

[attachment=1]
_{43M Lehel A}


43M Lehel S

Ovo je bila sanitetska varijanta namenjena za izvlačenje ranjenika sa linije fronta. Bila su napravljena mesta i ugrađeni nosači za dva uzdužno i paraleno postavljena priručna ležaja (nosila) a ranjenici su bili unošeni i iznošeni kroz obarajuća vrata na zadnjem delu kupole.

[attachment=2]
_{43M Lehel S}

29 oktobra 1943 godine je prekinuto sa proizvodnjom ovih varijanti zbog sve većih potreba Mađarske vojske i posvećenosti mađarske industrije tenkovskom programu. Nije poznat tačan broj izgrađenih primeraka ovih varijanti.

Bojenje i označavanje (https://www.paluba.info/smf/slavna-oruzja-orudja-avioni-brodovi/madarsko-izvidacko-oklopno-vozilo-3940m-'csaba'-t5780/msg29072/#msg29072)


Služba

40M Nimrod je bio uveden u Mađarsku armiju (Honvedseg) u 51. i 52. Oklopni bataljon Automatskih topova u okviru 1. i 2. Mađarske Oklopne divizije. Nimrod baterije od četri vozila su dodeljene svakom oklopnom bataljonu. Nimrodi su nosili registarske brojeve H050-095 (prva partija) i H630-718 (druga partja).

Pored protivavionske uloge uveden i kao protivtenkovski top. Ugledali su svoju prvu borbenu akciju protiv Sovjeta 1942 ali su se pokazali neadekvatnim protiv sovjetskih tenkova T-34.

[attachment=3]

Situacija se popravila kada je uveden u upotrebu, za njega, razvijen nov 43.M 40mm Bofors top i kada je uvedena nova 42.M Kerngranate, artiljerijska raketna granata koja je imala jače eksplozivno punjenje. Problem kod nove municije je bio taj što je granata morala biti ubacivana u cev ručno sa prednje strane cevi, a bila je ispaljivana uz pomoć manevarskog metka poput tromblonske mine. Ovim izmenama je omogućeno da se postignu izvesni rezultati protiv tenkova BT-5 ali se često dešavalo da se oklop tenkova T-34 i KV-a pokazao kao pretežak zalogaj.

Oklop se pokazao kao slab i vrlo ranjiv protiv tenkova ali je bio dovoljan za protivavionsku namenu gde je ovo vozilo pokazalo dobre i zapažene rezultate. Oboren je veliki broj aviona a pokretljivost i dobre manevarske sposbnosti su dopuštale da vozilo bude brzo i lako prebacivano sa jedne pozicije na drugu.

[attachment=4]


Kasnije u toku rata Nimrodi su preorijentisani isključivo na protivavionsku ulogu gde su se naročito istakli u toku borbe na Krapatima. Poslednje angažovanje ovih vozila u Drugom svetskom ratu, zabeleženo je u februaru 1945 godine u bitci za Budimpeštu kada su Nimrodi u potpunosti nestali sa svih bojišta.


TT Karekteristike

[attachment=5]

Posada.......................................................................6
Težina..................................................................10.5t

Dimenzije
Dužina.................................................................5.29m
Širina..................................................................2.31m
Visina..................................................................2.99m
Klirens.................................................................0.50m

Naoružanje
-1 x top 36M 40mm Bofors, kasnije 1 x top 43M 40mm Bofors

Oklop
-Šasija............................................................6 -13mm
-Kupola...............................................................28mm

Motor
- Osmocilindrični benzinski Tipa VIII EST 107, 150 ks

Najveća brzina....................................................50km/h
Akcioni radijus.....................................................300 km

Savlađivanje nagiba...............................................do 40°
Vertikalne prepreke................................................0,8 m
Savlađivanje rova po dubini.....................................0,8 m
Savlađivanje rova po širini........................................2,2m

[attachment=6]

[attachment=1]

[attachment=2]

[attachment=3]

Napušten i zarobljeni Nimrod u borbama oko Budimpešte.


[attachment=1]

[attachment=1]

[attachment=2]

[attachment=1]

[attachment=2]

Jedna tipska fotografija ...

[attachment=2]


Na ulicama Budimpešte, 1945. godine.

[attachment=1]

TT karekteristike za vozila 43M Lehel A/S


[attachment=1]

[attachment=2]

[attachment=1]

[attachment=1]

[attachment=2]

Izvor: http://www.histoquiz-contemporain.com/forum/index.php

Nekoliko crteža i jedna prethodno postavljena fotografija obrađena i kolorisana u PS.

[attachment=1]

[attachment=2]

[attachment=3]


[attachment=4]

Nimrod na Istočnom frontu.


[attachment=1]

[attachment=2]

Jedna kolorizovana.

[attachment=1]

[attachment=1]

Nekoliko primeraka Nimroda preživelo je da pruži otpor Crvenoj Armiji u Budimpeštanskoj operaciji. Naravno, nisu imali nikakve šanse protiv T-34 i IS-2. RV SSSR imalo je apsolutnu premoć u vazduhu, pa ti odlični SH topovi nisu mogli učiniti ništa sa svojim lakim oklopom i odličnim topom ni protiv aviona. Ukupno ih je ionako napravljeno stotinak, možda nešto više.

[attachment=1]

Ako se ne varam, u kutu je Nimrod, pored Kraljevog Tigra. Verovatno Budimpešta.

[attachment=1]

Mislim da isto mesto i vreme, ali slikano sa druge strane

[attachment=1]

Ova je iz iste serije kao i ona koju je Boža postavio u julu 2015.


[attachment=1]

https://youtu.be/RE5jzIpPTqg


https://youtu.be/kRf1-RIJ5sY

Snimak iz 1940. godine, 40M Nimród.



[attachment=1]

Dve fotografije iz 1940. godine.


[attachment=1]


[attachment=2]

[attachment=1]

[attachment=1]

[attachment=1]

Nimrodi, 1943. godina.




[attachment=1]