Smerna ploča

Smerna ploča je instrument za merenje pramčanih uglova (L) azimuta (ω) i horizontalnih uglova (α, β). Može se koristiti i za postavljanje broda u određeni kurs i određivanje kursa u kojem brod plovi.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Bez obzira na tip i proizvođača, smerna ploča se sastoji od jedne okrugle ploče, koja se svojim kardanom montira na unapred određeno mesto na brodu.

Okrugla ploča (2) ima obično dve uglovne podele, od 0 do 360° vanjska podela u smeru kazaljke na satu i unutrašnja u suprotnom smeru. Unutrašnja podela je pomaknuta za 180° u odnosu na vanjsku, tj. oznaka 0° jedne odgovara oznaci 180° druge podele i obrnuto. Unutrašnja podela može biti i kvadrantalna (0-90° ili 0-180°).

U vertikalnoj osi ploče s gornje strane je postavljena kazaljka oznake pramca (10) (pramčanica), a s donje strane se nalazi alhidada s preklopnim objektivom (1) i okularom (8). Ploča i alhidada se mogu slobodno okretati oko vertikalne osi (pramčanica najčešće nema tu mogućnost), a u određeni položaj se učvršćuje središnjim (9) i učvrsnim (7) vijkom. Okular i objektiv nose malu kazaljku lznad uglovne podele, a mogu imati pomračna stakla (okular) i tamno ogledalo (objektiv) za smeranje Sunca. Obe kazaljke su u vertikali s niti objektiva i prorezom okulara.

Kardan (3) s pločom se postavlja petom (6) u trag (5), koji je montiran na unapred određeno mesto na brodu. Uteg (4) drži ploču uvek u horizontalnom položaju.

Pramčani uglovi (L) objekata na kopnu (moru) se mere zakretanjem alhidade, a 0° spoljne uglovne podele ploče se nalazi nasuprot pramčanice. Kad alhidada pokaže vertikalnu ravan koja prolazi kroz sredinu objekta i smerne ploče (u toj je ravni i oko osmatrača), kazaljka objektiva će na spoljnoj podeli pokazati desni pramčani ugao (kazaljka okulara će na unutrašnjoj podeli pokazati levi pramčani ugao L1). Obično se pramčani ugao uvek računa preko desne strane, tako da je veličina pramčanog ugla na levoj strani broda veća od 180°.

Kako se pramčani ugao koristi za izračunavanje kompasnog azimuta (cok-Kk + L), to treba istovremeno očitati kurs sa kompasa. Kurs i pramčani ugao se jednovremeno očitavaju na komandu »sad«, a priprema za očitavanje na komandu »pazi«.

Sunce se smera tako da se alhidada okreće prema Suncu sve dok senka niti objektiva (koji se nagne u zavisnosti od visine Sunca) ne padne na sredinu učvrsnog vijka. Sunce se može smerati kroz pomračna stakla na okularu osmatrajući odraz Sunca na tamnom ogledalu objektiva.

	Author	Topic: Smerna ploča (Read 13345 times)
0 Members and 1 Guest are viewing this topic.