Brig Srbija

[Deligrad]

Brig Srbija

   Srbija knjaza Miloša je dobila, neku vrstu rečne ratne flotile, odmah posle 1833.g. U to vreme su duž cele severne granice bili raspoređeni čunovi za pogranični transport vojske i vojnih potreba. Ova mala plovila su obično imala po tri veslača, jednog u sredini i dvojicu na krajevima. Turci su u Fetislamu do 1833.g. držali kaike a onda su ih po odredbama sultanskog fermana predali srpskim vlastima. Knjaz Miloš je iste godine, svojim ukazom, regulisao pravila prevoza kaika, lađa  skela na Dunavu. Odmah zatim se krenulo i sa izgradnjom većih lađa.
   U brodogradilištu u Dubravici kod Smedereva izgrađen je brig Srbija. Bila je to lađa dužine 25.3m, širine 7.1m i nosivosti 250 tona. Srbija je zaplovila 30.aprila 1833.g. pod srpskom zastavom, mada Srbija kao pomorska sila još nije bila priznata. Izgradnjom broda je rukovodio pomorski kapetan Nikola Kefala, poreklom Grk. U istom brodogradilištu je, nešto kasnije, za potrebe turske vlade sagrađena i galija-topovnjača. Tokom sledećih nekoliko godina u Dubravici i Brzoj Palanci sagrađeno je nekoliko lađa klase korvetica, sličnih onima koje su plovile u sastavu ruske Crnomorske flote. Sve su to bili trovački brodovi koji su samo u nuždi mogli da se koriste u ratne svrhe. Srbija je 1834.g. raspolagala sa 200 lađa od čega je u Donjem Milanovcu bilo 100, u Šapcu 40 i u Beogradu i Smederevu po 30. Većinom su to bile manje lađe, dereglije, solarice, drvarice, žitarice, čunice, oranice itd. Međutim, bilo je i većih lađa, koje su mogle da nose teret i od oko 125 tona i koje su imale maksimalni gaz 1.2 m. Ove lađe su bile sposobne i za priobalnu plovidbu Crnim morem.
Naši brodovi, doduše, izvesno vreme nisu imali pravo da razviju srpsku zastavu - premda su oni to radili, bar kad su bili u srpskim vodama. Pošto je Srbija u to vreme bila u vazalnom položaju prema Turskoj, bio je neophodan sultanov ferman kojim bi se dozvolilo da se nad srpskim brodovima vije srpska zastava.
Knjaževina Srbija je pravo da istakne svoju državnu zastavu na svojim brodovima dobila sultanovim fermanom od 9. februara 1836. godine, naravno, po novom i sada važećem kalendaru. (O ovom vidti u posebnom topiku)
Fermanom od aprila 1838.g. precizirano je da je zastava crveno-plavo-bele boje, s tim što su na crvenom polju stajale četiri zvezde, a na srednjem plavom polju, srpski nacionalni grb.
   Za potrebe trgovačke kuće German u brodogradilištu u Brzoj Palanci je od 1840. pa do 1842.g. sagrađen brig sa dve katarke, koji je podjednako dobro mogao da se koristi i kao trgovački i kao ratni brod, naoružan sa 18 topova. Na dan 18.april 1842.g. svečano je osvećen ovaj brig, koji je dobio ime Knez Mihailo. Dužina lađe je bila 22.8m, širina 8.6m i nosivost oko 370 tona. Krajem aprila 1842.g. Knez Mihailo je, pod srpskom zastavom, uplovio u Crno more.
   Upravo u vreme kada je Srbija počela da gradi veće ratne brodove na jedra, vreme jedrenjaka je počelo da nepovratno odlazi i to najpre kod ratnih i rečnih brodova. Prvi parobrod se pojavio na Dunavu, pred Beogradom, s proleća 1827.g. Već od 1834.g. austrijski parobrodi Dunav i Karolina su saobraćali na liniji Beč-Oršava. Započela je era parobroda, ali to je jedna druga priča.