Nosači aviona klase Centaur koji su se nalazili u operativnoj upotrebi britanske mornarice bili su poslednji laki flotni nosači aviona čiji je razvoj započet poslednjih godina Drugog svetskog rata. Prvobitno planirana kao klasa od osam nosača aviona, sa prestankom neprijateljstava zaustavljen je rad na četiri nosača koji su se nalazili u brodogradilištima, dok je izgradnja ostala 4 nosača (Monmouth, Polyphemus, Arrogant i Hermes) otkazana.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Četiri započeta nosača ostali su netaknuti tokom gotovo 10 godina. Raniji nosači aviona klase Majestic i Colossus dovršeni su pre početka gradnje većih brodova. Sa produženim rokovima gradnje i stalnim usavršavanjem dizajna nosača aviona, skoro je bila neizbežna razlika izmedju plovila iste klase.
HMS Centaur, prvi dovršeni nosač iz klase, uveden je u operativnu upotrebu 1954. godine. Imao je letnu palubu u uzdužnici broda, tako da nije bio pogodan za smeštaj i upotrebu mlaznih aviona koji su tada naglo smenjivali klipne avione. Ceremonija prijema HMS Centaur održana je u Belfastu, a nakon pomorskih ispitivanja nosač odlazi u brodogradilište u Portsmaut gde se izvodi rekonstrukcija letne palube. Iako je dobio zakošenu palubu, nije dugo plovio. Izašao je iz upotrebe 1964. godine kao rezultat sprovodjenja programa smanjenja flote nosača aviona. Konverzija u komando nosač otkazana je 1965. godine.
Sledeća dva nosača iz klase, HMS Albion i HMS Bulwark, imali su vrlo zamršen „život“. Oba nosača su uzela učešće u operaciji Musketar tokom Suecke krize i oba su kasnije konvertovana u komando nosače. U ovoj ulozi, umesto aviona nosili su helikoptere i marince. Tokom šezdesetih godina su marljivo radili, angažujući se naizmenično u rejonu Sueckog kanala. Njihov zajednički put prekinut je 1973. godine kada je HMS Albion izbačen iz operativne upotrebe. HMS Bulwark je 1979. godine počeo da izvršava zadatke iz domena protivpodmorničke borbe. Ove zadatke je izvršavao do požara u mašinskom prostoru, 1980. godine , kada je i izbačen iz operativne upotrebe.
Poslednji nosač iz klase, HMS Hermes, imao je dužu karijeru od ostalih nosača iz klase. Gradjen je čitavih 15 godina i konačno ušao u operativnu upotrebu 1959. godine. Imao je potpuno zakošenu letnu palubu. U konstrukciji su primenjivana iskustva iz gradnje tri prethodna nosača aviona.
Nakon izvršavanja zadatka lakog nosača aviona dugi niz godina, Hermes se ranih sedamdesetih godina konvertuje u komando nosač kako bi zamenio HMS Albion koji se u to vreme izbacuje iz operativne upotrebe. Kako bi mogao da koristi avione Sea Harrier, na HMS Hermes se ugradjuje skakaonica. HMS Hermes kasnije učestvuje u Foklandskom ratu, gde je imao ulogu komandnog broda udarne grupe nosača aviona. 1984. godine HMS Hermes biva prodat Indiji, gde nastavlja svoj život ali pod imenom INS Viraat.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Nosač je kupljen 1986. godine i tada je plaćen i remont u brodogradilištu Devenport Dockyard, kako bi se produžio vek upotrebe broda. Ugradjeni su i novi sistemi za kontrolu vatre, navigacijski radar…
U stroj indijske mornarice brod ulazi 1995. godine, pošto je imao jednu nezgodu sa plavljenjem mašinskog prostora.
Period jul 1999. – april 2001. godine INS Viraat provodi u brodogradilištu, kada dobija poboljšani sistem propulzije, paket senzora opasnosti i moderni sistem komunikacija. Dodati su i radar velikog dometa, oružni sistemi i novi hangari sa protivpožarnim zastorima. Lift je modifikovan tako da ima veću efikasnost u radu, naročito u vreme napada na brod. Nakon dve godine provedene u brodogradilištu, pretpostavlja se da će INS Viraat ostati u upotrebi do 2010. godine.
Indija je 2004. godine kupila još jedan nosač aviona, ovaj put od Rusije. Radi se o nosaču aviona Admiral Gorškov. Očekuje se da udje u operativnu upotrebu 2008. godine pod imenom INS Vikramaditya.
TT podaci
Dužina: 226.5 m
Gaz: 8.8 m
Širina: 48.78 m
Deplasman: 23,900 t (standardni)/28,700 t (puni)
Pogonska grupa: 2 parne turbine Parson, 76,000 KS
Maksimalna brzina: 28 knots (52 km/h)
Daljina plovljenja: 6500 milja brzinom od 14 čv.
Avio komponenta: 28 aviona (Sea Harrier Mk.51 i Mk.52, H-3 Sea King Mk.42, HAL Chetak,
HAL Dhruv)
Posada: 1207 članova
