Zamak Malbrok

[MOTORISTA]

Završetkom osvajanja stare Prusije, 1240 godine, glavna briga Tevtonskih vitezova je bilo pitanje kontrole nad novoosvojenim područjem, a u to doba jedini efikasni način da se to ostvari je bila gradnja zamka. Prvi planovi za novi zamak se javljaju po završetku ovog pohoda, ali uskoro počinju ustanci Pruskih pagana, koji, sa prekidima, traju do 1274 godine. Uspešnim završetkom i ove kampanje, Tevtonci se bacaju na posao izgradnje zamka, koji bi im omogućio efikasno nadgledanja stanovništva i kontrolu trgovine u tom delu Baltika. Gradnja zamka počinje iste godine kada je završen i III Pruski ustanak, pod pokroviteljstvom vođe reda Henrikom fon Vilnovim. Zamak je najzad dovršen 1300 godine i od tada se uzdiže nad rekom Nogat. Po završetku dobija i ime Marienburg, po Isusovoj majci koja je smatrana za zaštitnicu ovog viteškog reda. Zauzimanjem Danziga ( danas Gdanjsk) i Pomeranije 1308, važnost ovog zamka raste i uskoro se u njega seli glavni administrativni centar reda iz Elbinga. Dolaskom velikog majstora Zigfrida fon Fejhtvangena iz Venecije, počinju radovi na njegovom proširivanju. Tokom 1309 veliki majstor u ovaj zamak preseljava i svoj „štab“, jer se nalazio na najboljem mestu od svih ostalih utvrđenja reda.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Zamak je tokom svoje istorije proširivan nekoliko puta, u zavisnosti od povećanja broja njegovih vitezova. Uskoro postaje najveće utvrđenje izgrađeno u Gotskom stilu na tlu Evrope. Sam zamak se sastoji od tri odvojena utvrđenja spojena odbrambenim zidovima u jednu celinu. Ova odvojena utvrđenja, Gornji, Srednji i Donji zamak su opet međusobno odvojeni višestrukim rovovima i kulama. Sve u svemu, površina celog zamka je 21 hektar i u svojim zidinama je moao da pruži utočište posadi od 3000 ljudi. Odlična pozicija zamka na obali reke Nogat, pružala je odličnu priliku za naplatu putarine svim brodovima koji su prevozili robu niz i uz reku Vislu. Uz to je red nametnuo i svoj monopol u trgovini ćilibarom, a uskoro postaje i član Hanze, saveza trgovačkih cehova koji su vladali Baltičkim morem. Tokom ovih godina, zahvaljujući prosperitetu koji je donosila trgovina, izvan gradskih zidina se razvilo i veliko naselje. Porazom reda u bitci kod Grunvalda 1410 godine, zamak biva opsednut od strane vojske Vladislava II Jagela i Vitovta Velikog, ali ga Hajnrih fon Plauen uspešno brani.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Tokom ove opsade, njegovo civilno naselje je sravnjeno sa zemljom. Tokom 13-o godišnjeg rata, sada već gradić, se nalazi u veoma teškoj situaciji. Nepopularna metoda podizanja poreza i taksi, potrebnih za plaćanje vojske, dovodi do toga da ga sve više trgovaca napušta. Ovu priliku koristi Poljski general Stibor de Ponjek od Ostoja, koji podiže novac od Danziga, i njime plaća Češke najamnike u službi Tevtonaca da pređu na Poljsku stranu. Ovaj plan uspeva i Poljski kralj Kažimir IV Jagelović ulazi triumfalno u zamak 1457 godine. Ipak gradonačelnik grada, Bartolomeo Blum uspeva da pobegne i pruža otpor jo 3 godine, pre nego što su ga Poljaci uhvatili i pogubili. Od 1466 godine i zamak i gradić oko njega ulaze u sastav Poljske Kraljevske Prusije i postaju jedna od rezidencija Poljskih kraljeva. Tokom 30-o godišnjeg rata Šveđani ga dva puta osvajaju, 1626 i 1630 godine, i ponovo dva puta tokom Severnog rata 1656 1660 godine.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Prvom podelom Poljske, između Prusije i Rusije 1772 godine, zamak i gradić postaju deo Pruske provincije Zapadna Prusija. Dotadašnji ratovi i zub vremena su dobrano načeli zamak, tako da ga novi gospodari koriste kao sklonište za siromašne i kasarna za vojsku. Tokom 1794 godine, Pruski kralj Fridrih II Vilhelm šalje svog glavnog građevinca arhitektu Davida Gilija da proceni u kakvom je stanju zamak i odredi njegovu dalju sudbinu, odnosno može li se obnoviti ili se mora srušiti. Sa sobom je poveo i svoga sina, budućeg slavnog arhitektu, Fridriha gilija, koji je napravio nekoliko gravira zamka i izložio ih u Berlinu 1799 godine. Ove njegove gravire su „pomogle“ da prusi ponovo „otkriju“ ovaj zamak i istoriju Tevtonskog reda.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[MOTORISTA]

Pruski istoričar i slikar Johan Dominik Fjorilo objavljuje još slika i gravira ovoga zamka i time još više privlači interesovanje svih slojeva društva. Kako su u to vreme vođeni Napoleonovi ratovi, ideja o obnovi zamka ostaje mrtvo slovo na papiru sve do 1816 godine. Tada počinje njegova obnova pod guvernerom Zapadne Prusije Teodorom fon Šonom. Obnova zamka je trajala sve do početka DSR-a u sitnim fazama.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Dolaskom na vlast Adolfa Hitlera i Nacionalsocijalističke partije, zamak postaje mesto hodočašća za sve pripadnike Hitlerjugenda i Lige Nemačkih devojaka. Plan zamka je poslužio kao osnova za izgradnju 3 zamaka u slavu III Rajha. Tokom DSR-a više od polovine zamka je uništeno u borbama. Po završetku rata grad i zamak Marienburg dolaze pod Poljsku vlast i dobijaju novo ime Malbrok. Nekoliko godina po završetku rata Poljaci kreću sa njegovom obnovom koja traje i danas. Tokom 1959 godine, zamak je bio dodatno oštećen požarom koji je u njemu izbio, a njegova glavna katedrala još čeka na obnovu.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Kada se pogleda celokupan zamak sa okolinom svima je jasno zašto može da se svrsta među najlepša utvrđenja koja danas postoje.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]