Artiljerijska oruđa u Srpskoj vojsci 1914g

[ML]

Artiljerijska oruđa u Srpskoj vojsci 1914g

Taktika artiljerije se razvijala pod uticajem pojačane moći vatre i veće primene poljskih fortifikacija. U Rusko- japanskom ratu, 1904-5 vatrena moć pješadije je bila pojačana mitraljezima pa se artiljerija koristi uglavnom iz zaklonjenih položaja za posredno gađanje i uskoro gađanje uglomijerom postaje glavna vrsta dejstva. To je povećalo uticaj artiljerije za borbu i izazvalo potrebu da se napad pješadij pripremi artiljerijskom vatrom, a neprijateljska artiljerija neutrališe  prije početka borbi.
Za neutrlisanje zaklonjene artiljerije, u čemu je laka poljska artiljerija bila nemoćna uvode se haubice, koje su djelovale ubacnom putanjom. Obimna upotreba fortifikacija dovodi i do upotrebe teške artiljerije.
U Balkanskim ratovima 1912 -13 potvrđena su ta iskustva, u borbama na Čataldži i Govedarniku došla je naročito do izražaja nemoć lake artiljerije.
Upotreba artiljerije u Srpskoj vojsci zasnovana je na odredbama Ratne službe 1911.
Po njoj je dejstvo artiljerije moralo bidti tijesno povezano sa dejstvom pješadije. Potpomaganje pešadije moglo se vršiti posredno-savlađivanjem neprijateljske artiljerije i neposredno dejstvom na neprijateljsku pješadiju. Borba sa neprijateljskom artiljerijom se ne vrši naročitim dvobojem. Artiljerija se postavlja na 2,5 do 3,0 km od braniočevog položaja i teži da izbori vatrenu nadmoć još za vrijeme nastupanja pešadije. U odbrani savladava neprijateljsku artiljeriju i posle koncentriše vatru na neprijateljske snage koje izvode napad. Artiljerija nije smijela žurit sa otvaranjem vatre. (  odredbe su se pojavile nakon uvođenja brzometnih topova 1910g).
Na Balkanskom ratištu 1914 iako brojno slabija od A-U art. , ali neuporedivo iskusnija, angažovana je pre svega za neutralisanje pješadije i mitraljeza i time efikasno podržavala svoju pješadiju.
U Srbiji je uvođenjem brzometne artiljerije izdana nova nastava gađanja Artiljerijska egzercitna pravila II-Nastava za gađanje iz poljskih i brdskih brzometnih topova, 1912g i tablice gađanja za top 75mm M.1907 i M.1907A te za haubice 120 i 150mm M.1910, 1912g.

U Srpskoj vojsci je pravilno shvaćen značaj artiljerije i sastav je bio dobro obučen. Postojala je već od 1880, artiljerijska oficirska škola, doduše tada se zvala Učevna baterija, u sastavu I art.puka u Beogradu i artiljerijska podoficirska škola osnovana 1890g u Nišu, da bi 1898 bila preseljena u Kragujevac.

A-U škola , koja je bliska nijemačkoj je razviti prvo tešku art., ona štiti razvoj lake art. i vrši kontrabatiranje neprijateljske art, a zatim zajedno sa lakom artiljerijom vrši pripremu napada rušeći fortifikacijske obijekte, a laka stalno obezbijeđena teškom artiljerijom podržava svom snagom napad piješadije.

U  rat je Srbija ušla sa :
6pd I poz. u okviru kojih je bio artiljerijski puk od 9 baterija, po 4 brzometna topa, ukupno 36 topova.
5pd II poz, imale se artiljerijski divizijon od 3 baterije, po 4 topa, svega 12 topova,a neke su imale dva diviziona, 6 baterija , ukupno 24 topa.
Kd, je imao divizion konjičke brzometne artiljerije od 2 baterije,po 4 topa, svega 8 topova.
Van sastava divizija bio je:
Brdski art. puk, 9 btr- 36 topova
Haubička artiljerija (15btr sa po 12 oruđa 150mm i 1 merzerska baterija od 150mm)
Pored toga je postojala i gradska art. i pozicijski topovi raspoređeni po fortifikacijama.

Uglavnom u rat je Srbija ušla sa ( bez gradske i poz.art) sa 456 lakih brdskih i poljskih topova, 32 lake haubice i  36 teških poljskih topova.
Po oruđima je bila sljedeća situacija:

- 324 QF75mm Schneider-Creusot M. 1907 and M. 1907A p.t.,
- 24 QF75mm Krupp M. 1904 p.t. zarobljeni od Turaka,
- 36 QF70mm Schneider-Creusot M. 1907 brdski t.,
- 8 QF 75mm Krupp M. 1904 brdski t.,zarobljeni od Turaka,
- 32 QF 120mm Schneider-Canet M. 1911 haubica,
- 8 QF 150mm Schneider-Canet M. 1911 QF haubica,
- 264 SF 80mm De Bange M. 1885 p.t,
- 30 SF 80mm De Bange M. 1885 brdski top,
- 20 SF 120mm Schneider-Canet M. 1897 haubica,
- 6 SF 150mm Schneider-Canet M. 1897
- 16 SF120mm Schneider-Canet M. 1897

Ovo samo ukratko, u nastavku ću predstaviti svako oruđe posebno.
Nisam stručnjak za tu oblast pa je svaki dobronamijeran prilog i kritika dobrodošla. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Schneider-Creusot 75mm QF M. 1907
kal : 75mm L/31
težina : 340 kg
težina u dejstvu : 1040 kg
dužina cijevi: 2.325 m
težina granate : 6.4 kg
težina šrapnela : 6.1 kg (320 balls)
početna brzina : 550 m/s
max domet : 7300 m
Elevacija : + 16° / - 5°
Napomena brzometni top, nabavljeni 1909g, prenaoružanje poljske art. tim topovima završeno 1910g.
Interesantno je da je odluka o uvođenju brzometne artiljerije donijeta 1899, dok je komandant vojske bio Milan Obrenović, kako je on bio proaustrijski usmjeren on je izabrao Škodu, ali njen dizajn u to vrijeme još nije usavršen.
Posle niza peripetija 1903 formirana je komisija u Vojski Srbije, koja je trebala ocijeniti topove koji su bili dobavljivi na tržištu. Komisiju su sastavljali pukovnici Damjan Vlajić, Mihajlo Rašić i Nedeljko Vuković. U uži izbor su došli ponudnici Sv Chamond, Schneider, Krupp i Škoda. Takođe su zatražili da se po jedan primjerak oruđa pošalje u Beograd radi testiranja. Samo je Škoda stigla u Beograd, jer su Austrijci drugim natjecateljima stvarali birokratske probleme oko dostave.
1905 u Kragujevcu je testirana Škoda 75 M.1903 uz ostale topove istog kalibra. Zbog austrijskog pritiska testovi su bili dugotrajni. Ali kako pitanje izbora naoružanja je bilo i pitanje neodvisnosti od agresivne Austrije, a radikali su bili zainteresirani za saradnju sa Francuskom i Rusijom odluka je pala da se nabavi Schnaider 75mm M.O6 , koji je usvojen u Srbiji kao M.1907. Tu treba napomenuti da je Schnaiderov top bio tehnički usavršeniji, a Srbima nije mirisala ni brončana cijev škodinog topa.
Tako da je pored političke odluka imala i tehničku konotaciju.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Interesantne detaljne skice izvoznog topa na http://www.lovettartillery.com/MAT_French_75mm_Schneider-Canet_M_1907_DETAIL_.htm

[Zaslon]

Kako se tiče artiljerije eto i ja sam našao na podatak da je u vreme Cerske operacije srpska brzometna poljska atriljerija (kao "udarna pesnica" svake armije onog vremena), konkretno top 75mm sistema Šnajder-Kane M-1907/1907A bio dosta superiorniji u odnosu na A-U top 80mm sistema Škoda M-1905/08, kako zbog cev ovog topa od očeličene bronze što je samo po sebi arhaično konstrukciono rešenje tako i zbog još nekih karakteristika.

[ML]

Za razliku od poljskih topova, brdski top Schneider-Cresuot 70mm M.07 nije bio izbor srpskih vojnih krugova, koji su preferirali Krupp-ov brdski top 75 mm. Iz političkih i ekonomskih razloga Vlada Srbije se odlučila za kupnju 9 baterija Schnaider-a i kasnije još 15 baterija od Kruppa. To nije ostvareno radi francuskog političkog pritiska, pa su Srbi odustali od nabavke Krupp-ovih oruđa. Kalibar 70mm baš nije odgovarao radi unifikacije, tako da tek nakon Balkanskih ratova Srbija dobija još dvije baterije brdskih topova Schnaider-Dangalis od 75mm.
A i sa isporukom oruđa kako poljskih i brdskih topova bilo je problema, prvo zbog uvođenja embarga od strane Austrije, ljute što Srbi nisu prihvatili Škodina oruđa, a drugi dio problema je nabavka preko Soluna, gdje su Turci svijesni za što je namijenjeno ovo oružje takođe stvarali probleme. Tako iako su ugovori podpisani 1906g prvi su topovi stigli tek u 1908/1909g.
Kada je Balkanski rat izbio u Solunu je čekalo za prevoz u Srbiju 13 baterija (52 topa ). Turci su ih zaplijenili. Posle oslobođenja Soluna grčka vojska je pronašla ostatak tih oruđa u skladištu u pristaništu. Na zahtjev Srbije, Grci iako sami deficitarni sa topovima, omogućuju dostavu tih topova Srbiji. Međutim od 13 baterija koje su oteli Turci, kad se sve zbroji 6 nedostaju.
Evidentno je da su Schneider 75 M.07A, kao kuriozitet, Amerikanci pronašli u Iraku.
Da se radi o Srpskom topu potvrđuje srpski grb, ugraviran na topu.

Brdski top Schneider- Cresuot 70mm M.07

Prvo nešto malo o istorijatu brdske artiljerije kod Srba.
U Srbiji je prva brdska oruđa izradio topolivac T.Milinović 1813g. to su bili topovi koji su se mogli rastaviti na pet dijelova, svaki dio je mogao da nosi jedan čovjek.
U Kragijevcu su 1960g. izlivene 24 brdske haubice od 12cm, sa dometom 1000m.
Prema planu strategijskog razvoja Srpske narodne vojske od 1862g, Srbija je imala 22 brdske haubice.
1863 usvojen je je brdski olučni sprednjak sistema La Hitte, kal.85,6mm i težine 225kg, dometa 2400m. Proizvodio se u Kragujevcu. Postojao je i merzer istog kalibra dometa 1500m. Ove topove imala je Srbija u Srpsko –turskim ratovima 1876-78, kao i u Srpsko-bugarskom ratu 1885g. U toku mobilizacije 1876 obrazovano je 5 brdskih baterija po 6 oruđa. Od merzera obrazovane su baterije za četnički rat.
Posle ovih ratova u naoružanje srpske b.a. uveden je  brdski top ostragan 80mm M.85 de Bange, dometa 4000m, koji se po uvođenju brzometnih topova upotrebljavao u Balkanskim ratovima i u I SR.

Schneider- Cresuot 70mm M.07, Srpska oznaka 70 мм. брдски топ М. 1907 Шнаjдер

Kal 70mm/L17.14
Težina cijevi 109.8kg
Težina kompletnog topa 515kg
Dužina cijevi 1.200m
Čaura 667g
H.E. garanata: 5kg, punjenje 605g Šnaiderita, udarni upaljač, maksimalni domet 4800/5700m,
Šrapnel :5kg- punjenje 60g crnog baruta, 244 kugle od 10g ,promijera 13mm upaljač tempirni i udarni, domet 3500/4150m,
Početna brzina 300 m/s
Elevacija:
-   +21,5 stepeni/- 10,5 stepeni (u donjem položaju)
-   +30 stepeni/0 (osovina u gornjem položaju)
horizontalno: 5 stepeni
Transport: u pet komada (106-125kg)
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Srbija je pred Balkanke ratove imala 9 brdskih baterija, po 4 topa. Upotrebljavala se na brdskom terenu, ali i kao
zamijena za poljsku artiljeriju za neposrednu podršku pešadije. Srpska vojska ju je upotrebljavala i kao opsadnu kod Skadra i kod Drača kao obalnu. Po mišljenju učesnika raspoloživa B.a. bila je nedovoljna, naročito se osjećao nedostatak brdskih haubica.

[ML]

Bugarski Šnajder identičan sa srpskim, razlika je samo u kalibru 75mm (muzej u Sofiji) [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Poljski top Krupp 75mm M.1903

Topovi zarobljeni od Turaka u Balkanskom ratu 1912-1913. Pred prvi svijetski rat srpska vojska je raspolagala sa 24 brzometna topa ove vrste, mada ih je zarobljeno dosta više, po nekim podacima 126 oruđa.

Turski naziv: 7,5/30 sm. Krup seri ateşli sahra top
Krupp-ov naziv: 7,5 cm Feldkanone M. 03
Kalibar 75/L30
Težina cijevi 348kg
Težina kompletnog topa 990kg
Dužina cijevi 2,25m
Dužina cijelog topa 4,0m
Težina čaura+ projektil :8,14kg, punjenje 465g bezdimnog baruta.
Granata: težina 6kg, punjenje 140g Picric acida, upaljač udarni(130g), max domet 5900, kasnije povećan na 8000m.
Šrapnel: težina 6,35kg,punjenje 75g crnog baruta, 270 kugli od 11mm, ili
Težina 6,35 kg, eksplozivno punjenje 75 g crnog baruta, 295 kugli od 10mm
Upaljač tempirni ili udarni
Početna brzina 500m/sec
Brzina na 1000m-377m/sec
Brzina na 2000m-310m/sec
Brzina na 3000m-274m/sec
Elvacija +15 st./-5 st
Po pravcu 7 stepeni
Za transport, kao i kod svih poljskih oruđa tog vremena upotrebljavalo se 6  konja.
Posada 7
Kočnica hidrauličko-opružna
Brzina paljbe: 8 puta u min
Štit je izrađen od kaljenog čelika i imao je konusni poklopac prema naprijed za dodatnu zaštitu. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Poljski top De Bange 80mm M.1885

Po brojnosti na drugom mijestu u srpskoj vojsci prije I SR. To je sporometni top sistema De Bange, poimenovan po francuskom pukovniku koji je razvio ovaj sistem,
tačnije sistem zatvarača.
Definicija Debanžove baterije, sporometni topovi, veza cijevi i lafeta kruta, nišanska sprava-vertikalni diopter i kvadant, metak dvodijelni sistem Debanž.
Ove topove je srpska vlada naručila u Francuskoj u firmi “Societé anonyme des anciens établissements Cail”. Srbija je naručila topove 80mm iako je bio francuski standard 90mm, pre svega jer je top bio lakši, lakši za upotrebu na gorskom terenu I po slabim komunikacijama, a u to vrijeme Srbija je počela proizvodnju municije 80mm.
Kupljeno je 270 topova, koji su 1904-1906 modernizovani, tako da se prešlo na bezdimni barut.
Pred prvi svjetski rat su zastarjeli pa su se upotebljavali u trupama II poziva I kao pozicijski topovi.

TT PODACI
Kal.: 80mm L/28.5
Težina cijevi 424.5kg
Težina u dejstvu, topa 975kg
Dužina cijevi 2.280m
Granata, 5,8kg, ekspl.punjenje 0.24kg, upaljač udarni 220g, dužina 2.85kal. početna brzina 490m/sec, max.domet 5800m,
Šrapnel, 6,1kg, eksplpunjenje 95g crnog baruta, 105 kugli od 15g, početna brzina 466m/sec, max domet 4000m,
Kertač, 5.55kg, 85 kugli od 44g
Elevacija -8,5/22,5 stepeni
Za transport potrebno 6 konja. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
skice francuskog od 90mm, top je identičan samo teži
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Brdski top De Bange 80mm M.1885
Sporometni brdski top naručen 1885g u francuskoj firmi “Societé anonyme des anciens établissements Cail”. Srpska vojska je kupila 42 ovakva topa, a 1904-06 su prošli modernizaciju tako da  su prilagođeni za korištenje bezdimnog baruta.
TT podaci:
Kalibar: 80mm L/15
Težina cijevi: 120kg
Težina topa na položaju: 305 kg
Dužina cijevi: 1.200 m
Barutno punjenje: 0.4 bezdimnog baruta
Granata: 5,97kg-eksplozivno p. 015 kg, početna brzina 253 m/s, max.domet 4300m,
Granata: 6,1 kg, eksp.p. 0.15kg,početna brzina 250m/s, domet 4100m,
Šrapnel : 6,3 kg- 120 kugli od 14,5g / 6,32kg-180 kugli od 12g, početna brzina 243m/s, max domet 2400m,
Kertač: 5.55kg-85 kugli od 44g
Elevacija +23/-12 stepeni
              +33/-2 stepena (sa kračim kolicima)
Horizontalni ugao: 6 stepeni
Transportovao se u tri dijela, 143 +148 +129kg.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Transport [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Slika poljskog topa De Bange 80mm (muzej u Beogradu) [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Haubice

Već je Karađorđe u boju na Mišaru imao haubicu zvanu kubuz.
Glatke haubice su se livale u Kragujevcu, u livnici koja je počela sa radom 1953g.
Najprije su izlivene 13cm-tarske, 8 kratkih I 6 dugačkih, kasnije 6 dugačkih od 16cm, a 1860g su izlivene 24 brdske haubice  kalibra 12 cm.
Glatke haubice su dugo ostale u naoružanju gradova, a prve olučne su uvedene tek 1897g.
Srbija je 1897g naručila u francuskoj fabrici Schneider 22 poljske haubice
12cm M.97, to su prve olučne haubice, imale su nišansku spravu sa diopterima, dvodijelni metak sa 5 barutnih punjenja. Brzina gađanja iznosila je 3-4 metka u minuti.
Brzometne haubice 120mm M.1910 I 150mm M.1910 sistema Schnaider Srbija je uvela u naoružanje 1913g. One su  imale hidrauličku kočnicu I vazdušni povratnik , a od municije sui male granatu i šrapnel. Prva je imala 6 a druga 7 punjenja, što je omogućavalo veliku elastičnost putanje.

Schnaider-Canet 120mmM.1897-poljska sporometna haubica

1897 naručeno je 22 haubice. One su stigle u jesen 1900g, a modernizovane su 1906/7g tako das u prilagođene za korištenje bezdimnog baruta. Kada su stigle brzometne haubice 1910g, ove su haubice prebačene u gradsku (obsadnu) artiljeriju.
TT podaci
Kalibar: 120mm L/12
Težina haubice u dejstvu 1368kg
Težina na maršu: 2230kg
Težina kare .2160kg
Dužina cijevi :1.440m
Barutna punjenja po 550g/350g/200g crnog baruta
HE Granata: 16.4kg, punjenje 1,6 kg Schneiderita, domet 6000m,
Granata : 16,4, punjenje 940g crnog baruta, domet 6000m
Šrapnel: 16,4-  276 kugli 13.83g, punjenje 188g crnog baruta., domet 3500/4500m
Početna brzina 315m/sec
Elevacija +45/-5 stepeni
Horizontalno 4 stepena
Transport , konjska vuča [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Schneider-Canet 150mm M1897

Sporometni merzer. 1897 naručeno je 6 oruđa. Stigli su u Srbiju 1900g i modernizovani 1906/07g. Kad asu kupljene nove haubice ova oruđa su prebačena u gradsku obsadnu artiljeriji.
Kao merzer bi se mogao opredjelit radi gađanja ubacnim putanjama i radi male početne brzine zrna.
TT podaci
Kaliba 150mm L/8
Težina oruđa na položaju 1472kg
Dužina cijevi 1.200m
Granata: 32kg- punjenje 1,75 crnog baruta, domet 3300m,
HE Granata: 32kg-punjenje 4kg Schneiderita, domet 3300m
Šrapnel: 32kg-punjenje 400g crnog baruta, 288kugli od 33,28g, domet 2500/3000m
Barutna punjenja 450/340/230g
Početna brzina 200m/s
Elevacija +50/0 stepeni
Transport konjska vuča
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

[ML]

Brzometna haubica Schnaiger-Canet 150 M.1910
150 мм. пољски хаубица топ М. 1910 Шнаjдер

Brzometna poljska haubica.Srpska vojska je naručila 8 oruđa  1910/11.

TT podaci:
Kalibar: 150mm L/12
Težina haubice na položaju 2215kg
Dužina cijevi 1.800m
Težina punjenja 1.535kg
Granata: 40kg-punjenje 8.787kg trotila, max.domet 8000m
Šrapnel: 40kg-900 kugli od 20g, punjenje 390g crnog baruta, domet 7800m
Početna brzina 300m/s ( do 20stepeni) 330 (od 20 do 43 stepena)
Elevacija +43 /-3 stepena
Po pravcu 5 stepeni
Transport, konjska vuča, 6 konja [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Top sa dugom cijevi ,Schnaider-Canet 120mm M.1897

Sporometni top, naručen 1897g. U Srbiju je stiglo 16 oruđa 1900g, a prerađeni su 1906/7 za korištenje bezdimnog baruta kao punenja. 1910 su dodijeljeni gradskoj(opsadnoj) artiljeriji.
Gradska(opsadna) artiljerija, sporometna artiljerija sa brzinom gađanja 2-4 metka u minuti. Osnovne karakteristike: lafet čelični, cev kruto vezana za njega, nišanska sprava diopter i kvadrant, metak dvodijelni ( fišek ili granata).
1913 dvanejst topova je korišteno kod opsade Jedrena.
TT podaci
Kalibar. 120mm L/26
Težina topa u dejstvu 3080 kg
Težina na maršu 3450 kg
Dužina cijevi 3,12m
HE Granata: 18kg-punjenje 2,26 Schnaiderita, domet 8400m
HE Granata : 18kg-punjenje 3,55 kg TNT, domet 8400m
Šrapnel: 18kg-punjenje 180/220 g crnog baruta, 348/477 kugli od 15,83/16g, domet 6000m
Barutno punjenje 2kg bezdimnog i 15g crnog baruta.
Početna brzina granate 575 m/sec.
Elevacija +28/-12 stepeni
Zatvarač navojni.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Pozicijski topovi
To su topovi koji su kao zastarjeli izbačeni iz operativne upotrebe i upotrebljeni za odbranu graničnih frontova, utvrđenih linija i važnih riječnih prjelaza. Nisu imali svoja prenosna sredstva već su bili nepokretni, a dobrim dijelom i utvrđeni.
Prema podacima A-U priručnika(1912 Die Serbische und montenegrinische Armee, Srpska Vojska je imala sljedeće pozicijske topove.
21- 150mm Krupp-ove bronzane i željezne topove.
10- 120mm Krupp-bronzani
2 – 120mm željezna Krupp-a
8-  105mm Krupp obsadne topove
18-91.5mm željezne topove Krupp
50-120 mm mauzera sistema La Hitte, bronzani prednjaci.
24- 121mm prednjak M.58/63 La Hitte(12funti)
6- 85.6mm željezne mauzere prednjak M.58/63 La Hitte.

La Hittov sistem

La Hitt je uveo olučne cijevi, kojoj je bila priređena i municija sa ugrađenim vodićima, a topovi su se punili odsprjeda. Top od 120mm je prerađen od 12cm Napoleona, kojm je prerađena cijev tako da je izlučena, a upotrebljavao je La Hittovu municiju. Time je povećana kako preciznost tako i dometi i težina granate. 12 cm La Hitte, baziran na izlučenom 12cm Napoleonu, koji je ispaljivao projectile težine 4.1kg, ispaljivao je projektile teške 11,5 kg
Domet je bio negdje oko 3000m.
Merzeri su samo imali krače cijevi, manju početnu brzininu i snjima se gađalo ubacnim putanjama.
Težina topa od 121mm bila je 878 kg.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]