Jugoslavenska jurišna puška i nož modela 1924 ČK
SOLARIS 1972:
Tokom drugog svetskog rata u britanskoj i američkoj vojsci pojavile su se jedinice koje su, zahvaljujući svojim specifičnostima, stekle slavu nepomućenu do naših dana. Reč je o taktičkim jedinicama posebne namene — komandosima i rendžerima.
Nakon poražavajućih ratnih iskustava iz 1939. i prve polovine 1940. godine, britanska komanda setila se Burskog rata (1899-1902). Naime, Buri su Britancima nanosili osetne gubitke brzim udarima malim, nezavisnim jedinicama, osposobljenim za dejstvo u svim uslovima kako na frontu, tako i u pozadini. Shvatajući značaj ovakve trupe u savremenim uslovima ratovanja, pogotovo na okupiranim teritorijama,London je jula 1940. godine formirao 10. nezavisnih četa (od po 50 ljudi), nazvanih komandosima (commando).
Pod utiskom sjajnih borbenih rezultata britanskih komandosa, Amerikanci su 1942. godine takođe osnovali taktičke jedinice za specijalne namene na frontu i u pozadini — tzv. rendžere (ranger’s, trupe ponate na teritoriji Severne Amerike još od 1742. godine, ali, vremenom, potisnute u zaborav).
No malo je poznato da je jugoslovenska vojska odluku o formiranju svojh „komandosa” donela tri meseca pre Britanaca a čak dve godine pre Amerikanaca.
ck-5.jpg (84.04 KB. 800x534 - viewed 465 times.)
U Kraljevini SHS je tokom 1923. godine, u sastavu bataljona Pešadijske oficirske škole u Sarajevu, formirana prva jurišna četa. Ovom pokaznom jedinicom, sastava četiri voda od po 4 odeIjenja, odeljenja za hemijsku („H”) službu i odeljenja bacača plamena (211 vojnika, 4 konja, dvoja kola, 12 puskomitraijeza), komandovao je major Mihailo T. Georgijević. Jurišna četa je u taktičkom smislu trebalo da objedini iskustva srpskih komita (četnika), bombaških odeljenja, kao i jurišnih jedinica sa Solunskog fronta. No, iz potpuno iracionalnog razloga, ova jedinica vrlo brzo je rasformirana a sva iskustva komitskog ratovanja potisnuta su u zaborav.
Ovo je utoliko čudnije ako se zna da su sami Nemci, sve do aprilskog rata 1941. godine, duboko respektovali jugoslovenska iskustva u četničkom ratovanju.
Ministarstvo vojske Kraljevine Jugoslavije ponovo se setilo jurisnih jedinica tek početkom 1940. godine, u vreme kada je rat uveliko besneo Evropom. Naime, Ministarstvo je 24.aprila iste godine donelo odluku o ustanovljenju tzv. „Četničke komande” kao stožera oko koga će se osnovati specijalne jedinice namenjene diverzantskim akcijama u neprijateljskoj pozadini.
ck-2.jpg (85.41 KB. 800x524 - viewed 963 times.)
Planirano je da se formira 6 ovakvih bataljona sledećeg sastava: štab, tri čete sa po tri voda od po 70 ljudi (210 boraca) i vod za vezu jačine 30 vojnika. To je, praktično, značilo da je svaka armijska oblast dobila po jedan specijalni bataljon (jedan jurisni bataljon vođen je kao bataljon Vrhovne komande; ostali su formacijski pripali I, II, III, IV i V armijskoj oblasti). Za sedište Četničke komande određen je Novi Sad, gde je i započeta obuka prvih regruta. Inače, na mesto komandanta Komande postavljen je divizijski đeneral Mihailo Mihailović, dok je dužnost načelnika štaba pripala đeneral štabnom pukovniku Branku Naumovlću.
Odlukom iz aprila 1940. godine specijalne jedinice jugoslovenske vojske nazvane su „četničkim”. Ministarstvo vojske je ovim imenom želeo da ukaže da novoformirana trupa nastavlja tradiciju komitskih odnosno četničkih jedinica iz prvog svetskog rata. Inače, ovih šest formacijskih (kadrovskih) bataljona regularne vojske nije imalo ništa zajedničko s nacionalističkim i reakcionarnim „Udruženjem četnika", niti sa kasnijim kvislinškim formacijama iz perioda 1941-1945. godine. No, vođa HSS i podpredsednik vlade, dr Vlatko Maček, uložio je energičan protest zbog upotrebe četničkog imena u regularnoj vojsci. Kako je Maček bio podržan i od strane Nemaca, Ministarstvo vojske je 10. jula 1940. godine, rešenjem Đ.Br. 20.731, naziv „četničkih" redinica promenilo u „jurišne”.
ck-6.jpg (54.85 KB. 415x800 - viewed 888 times.)
Treba reći da je osnivanje ove trupe ozbiljno uznemirilo nemačku Vrhovnu komandu. Nacisti su bili svesni toga da je pitanje naziva specijalnih bataljona samo stvar forme. Njih je više brinula taktička namena ovih jedinica i veliko iskustvo u specijalnom ratovanju, nasleđeno iz perioda pre i iz prvog svetskog rata. Ne zavaravajući se mnogo, Nemci su jurišne jedinice i dalje nazivali četnicima ili komitima i pomno su pratili njihov razvoj. Tako je služba bezbednosti Rajha (Sicherheitsdiens - SD) 28. januara 1941. godine svom Ministarstvu inostranih poslova uputila sledeći izveštaj: „Po rešenju Ministarskog saveta Kraljevine Jugoslavije, u 12 mesta ponovo su formirane četničke grupe. Za to je odobren kredit u visini od 2,5 milijardi dinara, koji ravnopravno snose Ministarstvo vojske i Ministarstvo unutrašnjih poslova. Obuka četničkih jedinica izvodi se u Novom Sadu i Karlovcu, kao i u 10. pešadijskom puku u Sarajevu”.
Inače, obuka regruta jurišnih bataljona temeljila se na iskustvima komitske škole Voje Tankosića iz Prokuplja (nakon 1908), valjevske četničke škole Krste Vukojića i Milana Vujića (1915) i jurišne čete Mihaila Georgijevića (1923- 1925).
Početkom 1941. godine postalo je jasno da se i kraljevina Jugoslavija nalazi na pragu rata. Pred sve većom opasnošću, aktom strogo pov. Đ.Br. 1.075 od 18. februara, Ministarstvo vojske je na vežbu pozvala polovinu rezervnih oficira i obveznika vodova jurišnih četa I armijske oblasti. Prvog aprila 1941. godine aktivirana je i Jurišna komanda. Naredbom str. pov. Đ.Br.2.535 štab Jurišne komande premešten je dubije u pozadinu, iz Novog Sada u Kraljevo. Kao jezgro ratne formacije jurišnih jedinica u Kraljevo je upućen mirnodopski 5. jurišni bataljon iz Niša (V arm. oblast), 3. četa prvog bataljona iz Novog Sada (I arm. oblast) i 3.četa trećeg bataljona iz Skoplja (III armijska oblast). Istom naredbom ovim jedinicama ponovo je vraćen pridev „četničkih".
Nemački napad 6.aprila zatekao je jurišne bataljone uglavnom u pripravnom stanju. U to vreme prvi bataljon prebačen je u Bjelovar, u sastav IV grupe armije. Sutradan, 7. aprila, ova jedinica pomerena je prema granici, u Đurđevac. No, unutrašnja situacija i snažan pritisak Nemaca doveli su celu IV grupu armije u nezavidan položaj. U Bjelovaru se pobunio i 108. pešadijski puk pa je Komanda, 9. aprila, pretila da će na pobunjenike uputiti prvi jurišni bataljon. Ali, ovo je bilo nemoguće ostvariti; bataljon se u to vreme uveliko povlačio ka Drini i Savi. Već 10-11. aprila ista jedinica zauzela je poiožaje kod Bosanske Rače, odnsono, bila je angažovana na potezu Rača - Zvornik. Ovaj važan pravac ugrožavala je 8. oklopna i 16. motomehanizovana divizija 46. nemačkog korpusa.
Svesna opasnosti, Vrhovna komanda je 12. aprila, aktom O.br. 141, naložila 102. protivavionskom divizionu i jurišnom bataljonu Vrhovne komande da zatvore tesnac kod Zvornika i, po potrebi, unište most kod istog mesta. Taj dan — 12.april — bio je dan slave i dan propasti prvog jurišnog bataljona. Naime, na obližnjem aerodromu u Bijeljini nalazili su se ostaci 4.i 6. lovačkog i 1 .bombarderskog puka jugoslovenske vojske, potom 11. izviđačka grupa i 1. i 2. grupa armijske avijacije. Znajući za to, nemački "Luftwaffe” je u rano jutro 12. aprila na aerodrom uputio snažne formacije Mesršmita 110. Nakon bombardovanja kojim su uništeni skoro svi jugoslovenski aparati, u zonu Bijeljine spušten je nemački vazdušni desant koji je zauzeo aerodrom. Oko 12. časova u tu zonu je forsiranim maršem stigao prvi jurišni bataljon. U hrabrom ali uzaludnom pokušaju da preuzme aerodrom, izginuli su svi borci prvog jurišnog bataljona.
Ovo je ujedno jedina svetla tačka u kratkoj istoriji jugoslovenskih jurišnih jedinica. Ostali bataljoni, slično kompletnoj vojsci, neslavno su zarobljeni. Sam štab jurišnih jedinica, u međuvremenu prebačen iz Kraljeva u Sarajevo, predao se Nemcima 18. aprila 1941. godine
SOLARIS 1972:
OPREMA I NAORUŽANJE JURIŠNIH JEDINICA
Istim aktom kojim je ustanovljena Jurišna komanda (Đ.Br. 10.844 od 24. aprila 1940), propisano je odelo za borce ovih jedinica. Propis je praktično predstavljao dopunu „Uredbe o odeći vojske” od 30. avgusta 1939. godine (Đ.Br. 18.920).
ck-1.jpg (85.01 KB. 541x800 - viewed 557 times.)
U suštini, jurišna uniforma bazirala se na odelu planinskih jedinica jugoslovenske vojske M.1939. Za razliku od ostalh rodova i službi, svi vojnici i podoficiri jurišnih bataljona na šajkači su nosili posrebren metalni jugoslovenski kraljevski grb, pričvršćen na podlzi od crvene čoje. Na prednjim krajevima povijenog dela jake (kragne) jurišne bluze nalazile su se crne čojane latice (70 x 35 cm) a na njima, „beli metalni (jurišni) znak sa mrtvačkom glavom i ukrštenim kostima, veličine 12 x 15 mm”.
jurišne trupe.jpg (54.07 KB. 292x768 - viewed 763 times.)
Ovo staro komitsko znamenje, koje su (uz devizu „Sloboda ili smrt") nosili i borci u llindenskom ustanku 1903. godine, kasnije je potpuno degradirano i anatemisano jer su ga koristile kvislinške četničke formacije Draže Mihailovića u periodu 1941-1945. godine. Na paradi, svi članovi jurišnih jedinica nosili su kalpak od crnog astrahana. Teme kalpaka bilo je od crne čoje i padalo je preko desne strane kalpaka, prelazeći ga za 30-40 mm. Sem toga, na kraju temena nalazila se kićanka dužine 60 mm.
ck-4.jpg (96.86 KB. 802x682 - viewed 345 times.)
Borci ovih bataljona na službi su nosili „cipele planinskog kroja, ali nešto lakše i podešene za smučanje”. No u akciji, vojnici su, iz praktičnih razloga (brz i nečujan hod), oblačili „opanke crnogorsko-hercegovačkog kroja”.
Naoružanje jurišne trupe bilo je propisano „Uredbom o ratnom naoružanju vojske”. Ovom uredbom borci specijalnih bataljona dužili su „ručne bombe, bokser, jurišnu pušku i jurišni nož”.
ck-4.jpg (96.86 KB. 802x682 - viewed 474 times.)
SOLARIS 1972:
JURIŠNA PUŠKA I NOŽ M.1924 ČK
Jugoslovenska jurišna puška M.1924 ČK pripadala je familiji domaćeg oružja kalibra 7,9 mm modela 1924. godine (puška, karabin, jurišna puška, sokolska puška). Teško je tačno odrediti vreme početka produkcije ovog kratkog oružja, ali, to je svakako bilo krajem tridesetih, odnosno 1940. godine. Do tog vremena kragujevački Zavod već je imao uhodanu tehnološku liniju za izradu streljačkog oružja.
Naime, predstavnici Kraljevine SHS su tokom 1924. godine sa „Fabrique Nationale” (FN) iz Herstala kraj Liježa potpisali ugovor o otkupu licence za proizvodnju najnovijih belgijskih pušaka i municije M.1924. Jedna klauzula ugovora obavezivala je Kraljevinu da od herstalske fabrike otkupi 100.000 gotovih pušaka i 110 miliona metaka.
ck-8.jpg (97.94 KB. 800x599 - viewed 256 times.)
Sa Komisijom za prijem ovih pušaka u Belgiju su otputovali i stručnjaci kragujevačkog Zavoda na dvogodišnju specijalizaciju. S druge strane, belgijski konstruktori odmah su počeli izradu neophodne projektne dokumentacije. Posao je tekao bez ikakvih smetnji, pa su već sledeće godine, na prostoru koji je pripadao 4. artiljerijskom puku „Tanasko Rajić”, počeli i prvi pripremni radovi. S obzirom na to da su izvođački radovi krajem 1927. godine bili završeni, u decembru je izvršena proba instalacija. Istovremeno je napravljena nova organizaciona šema celokupnog Zavoda, po kojoj je fabrika pušaka dobila naziv ,,V odeljenje”. Konačno, prva puška M.1924 proizvedena je 22. marta 1928. godine. No, državna uprava je sačekala 15. oktobar, proslavu 75-godišnjice Zavoda, da bi proizvodnu liniju zvanično i svečano pustila u rad.
ck-7.jpg (88.05 KB. 742x600 - viewed 1732 times.)
S obzirom na to da je kapacitet V odeljenja bio 200 pušaka dnevno, već do kraja 1929. godine oružjem M.24 bio je opremljen stalni kadar, a početkom četvrte decenije ovog veka i sva operativna jugoslovenska vojska.
Sem klasičnih pesadijskih pušaka, Vojno-tehnički Zavod je vojsci isporučivao i karabine M.24. Jedina razlika između ova dva oružja ogleda se u oborenoj ručici karabina (kod puške, ona je bila ravna, upravna na čep zatvarača) i u nešto izmenjenoj garnituri okova. Kod karbina, zadnja grivna je s leve strane imala fiksnu prednju pređicu za remnik. Zadnja pokretna pređica remnika bila je na lèvoj strani glave kundaka, neposredno iza vrata. Ovo je omogućavalo da se oružje nosi preko leđa, pri čemu se (kod jahaćih trupa) kundak pritezao uz opasač pomoću specijalnog kaišića.
ck-16.jpg (78.02 KB. 733x600 - viewed 411 times.)
Puške i karabini M.24 imali su na glavi sanduka punciran državni grb i natipis (svi natpisi ćirilicom) „Model 1924". S leve strane glave sanduka nalazila se oznaka provenijencije oružja; od 1924 (i na belgijskom kontingentu) pa do 1929. godine oznaka je glasila „Kraljevina SHS”,a nakon 1929. godine, „Kraljevina Jugoslavije". Sem toga, na levoj strani sanduka bio je punciran i naziv proizvođača; na 100.000 pušaka isporučenih iz Belgije, signatura je glasila: „Fab. Nat. d'Arrnes de Guerre/Herstal - Belgique". Na domaćim proizvodima nastalim od 22. marta (15. oktobra) 1928. do 4. marta 1931. podine, natpis kragujevačke fabrike bio je: „Art. teh. Zavod Kragujevac”, a nakon 1931. godine, „Vojnoteh. Zavod Kragujevac". Naime, Vojno-tehnički Zavod je u periodu od 30. novembra 1923. do 4. marta 1931. godine nosio naziv „Artiljerijsko — tehničkog Zavoda”.
Pretpostavljamo da su kao uzori za proiekat jurišne puške M.24 ČK poslužili eksportni karabin ,,FN” M.24 (ukupna dužina 940 mm, dužina cevi 405 mm), čehoslovački žandarmerijski karabin, tzv. „kratka četnička puška" vz. 16/33 (ukupna dužina 995 mm, dužina cevi 490 mm) i iranski musketon češke proizvodnje vz. 98/29 (ukupna dužina 967 mm, dužina cevi 455 mm). Naime, jugoslovenski stručnjaci su pošli od premise da specifična taktična namena jurišnih jedinica zahteva i što lakše i kraće oružje, izgrađeno oko standardne domaće municije 7,9 mm. Tako je nastala petometna puška kalibra 7,9 mmm, ukupne dužine 955 mm i dužine cevi 415 mm.
Ustrojstvo zatvarača nove jurišne puške bilo je identično s zatvaračem pešadijske puške M.24; zabravljivanje se vršilo pomoću dve prednje i jedne zadnje bradavice na čepu. No, jurišno oružje imalo je praktičniju, karbinsku, oborenu ručicu zatvarača. Sistem kočenja, magacin s cik-cak rasporedom metaka i mehanizam za zapinjanje i okidanje nisu se razlikovali od onih na pušci odnosno Karabinu M.1924. Jurišnu pušku M.24 ČK odlikuju zadnji nišan, delovi za spajanje i okovi, nešto drugačiji od onih na stereotipnom oružju M.24.
Naime, krivina obraza postolja zadnjeg nišana prilagođena je gađanjima na kraćim distancama, adekvatnim dužini cevi. Iz istog razloga preklapač nišana gradiran je s desne strane brojevima od 3 do 9, a s leve, od 2 do 10; znači, najniži nišan oružja bio je 200, a najviši, 1.000 metara (kod puške i karabina M.24 - od 200 do 2.000 m). Prednji okov i prednja grivna jurišne puške po konstrukciji su isti s onima na pešadijskom oružju M.24. No, prednja grivna za kundak nije učvršćena klasičnom o- prugom nego čivijom koja prolazi i kroz otvor na okovu. Zadnja grivna oružja navučena je uz samu prednju grivnu (kod puške i karabina pomerena je za 120-200 mm unazad), takođe nema o- pruge, a fiksira je sam usadniK,i obloga kundaka. Vezovi puške M.24 ČK u potpunosti odgovaraju vezovima na pešadijskoj pušci M.24; zadnja grivna na donjoj strani ima ušice za prednju pređicu, a zadnja pređica ramenika učvršćena je za postolje na donjoj strani glave kundaka.
ck-13.jpg (115.58 KB. 636x600 - viewed 938 times.)
Na glavi sanduka jurišnog oružja nalazio se stereotipni državni grb i bazična oznaka modela (Model 1924), ali kombinovana s slovnim sufiksom CK (četnički). S leve strane sanduka bila je puncirana provenijencija puške („Kraljevina Jugoslavija”) i naziv proizvođača: „Vojnoteh. Zavod Kragujevac". Pridev „Jugoslavija" i naziv ,,VTZ” ukazuju da je produkcija oružja M.24 ČK svakako početa tek nakon 1931. godine. S druge strane, svi nama poznati jurišni karabini koji su sačuvani do danas,imaju četvorocifreni serijski broj I to ispod 6.000. Predpostavljamo da oružja M.24. CK i nije proizvedeno više od toga, jer, konačno, toliko je bio i broj ljudi u šest jurišnih bataljona.
ck-14.jpg (84.94 KB. 800x553 - viewed 647 times.)
SOLARIS 1972:
Uz ovo neobično kratko oružje išao je još neobičniji nož. Drška noža bila je izrađena u obliku drške kindžala. Glava i branik jurišnog noža iskidani su od čelika KC.16 /4A/ (današnji C.1330) i nisu podlegali termičkoj obradi. Žljeb za rebro prednjeg okova puške pružao se duž pljosnate strane okova, a dugme zuba nalazilo se na užoj, bočnoj strani. Korice bajoneta rađene su od orahovine i za dršku su fiksirane klasičnim zavrtnjevlma M.24. Branik noža nije imao prsten za cev, zbog toga se na prednjem okovu puške nalazio mali stožer o koji se oslanjala glava drške.
Sečivo jurišnog noža iskivano je od valjanog čelika oznake KC.60 /11 A/ (današnji Č.1731), potom je pdgrevano, kaljeno i napuštano. Sečivo je bilo dvoseklo, s vrhom u osi i obostranim žlebom po sredini; oznaka proizvođača, inicijali VTZ u trouglu, punlclrani su na bazi oštrice. Nož se nosio u čeličnim, crno bruniranim kalijama, na kojima je bio znak jurišnih jedinica (prema uredbi 10.844). Nožica je imala samo jedan, gornji prsten, s bočnom pokretnom alkom, tako se bajonet mogao nositi o pređici za bombe na opasaču M.24. Uz jurišni nož M.24 ČK nosio se „temnjak od crnog vunenog gajtana, debljine 3 mm. Gajtan je (bio) dvostruk, a razdvojeni krajevi spojeni su crnom vunenom kićankom koja je dužine 25 mm. Na kićanki su rese debljine 2 mm, koje međusobno nisu ušivene. Na gajtanu se nalaze 2 pokretne gajke”.
ck-12.jpg (106.85 KB. 761x600 - viewed 569 times.)
Moramo reći da je ovaj čudni bajonet izazivao pravu zbrku među stranim autorima. Tako je grupa autora u delu „Bajonetten da tili nu" (Stockholm, 1976, str. 20) navela da je bajonet M.24 ČK „paradni nož Garde kralja Aleksandra I"! Identičnu legendu nosi i A.B.Zuk u svom radu „Vintovki i avtomati” (Moskva, 1987, str. 209). Za ovim apsurdnim podatkom poveli su se i mnogi domaći stručnjaci i kolekcionari. Inače, prvi relativno tačan podatak I o pušci i o nožu M.24 CK dala je pedantna i sistematična komanda Vermahta u svom popisu „Kennblätter fremden Geräts”. Nemci su 1. decembra 1941. godine, pod 140 01 (j), zaveli „jugoslovensku kamu („-Dolch”) za pušku G 289(j)” i šifrovali je kao S 134(j).
S druge strane, jurišna puška M.24 ČK u isti popis je ušla pod šifrom ’’Gewehr 289(j)”, a nazvana je „jugoslawisches Komiterngewehr 7,9 mm". Očito, Nemci su ovo zaplenjeno oružje uporno vodili pvod arhaičnim pridevom „komitskog". Staviše, oni su u dokumentaciji naveli da signatura na glavi sanduka glasi „Model 24 K" (ispuštajući njima nejasno ćirilično Č, pa od prefiksa „K” ¡naziv „komitsko”). Jedini od posleratnih autora koji se setio da koristi navedeni nemački izvor, bio je P.Chamberlain. No, Černberlen je u knjizi „Allied Pistols, Rifles and Grenades" (London, 1976, str. 7) pobrkao slike, pa je ispod sokolske puške M.24 stavio legendu za „Komitern Pušku 7,9 mm”!
ck-17.jpg (78.63 KB. 677x600 - viewed 654 times.)
Na kraju, osvrnimo se ukratko na neke osobine jurišnog oružja. Bajonet M.24 ČK, zaista rađen u formi kame, bio je odlično oružje za blisku borbu i u potpunosti je odgovarao svojoj nameni. No, sama puška M.24 ČK nije bila najsrećnije rešenje. Zbog izuzetno kratke cevi, ovo nije bilo naročito precizno oružje. Iz istih razloga (cev dužine 415 mm a relativno jaka municija 7,9 mm), puška se odlikovala izuzetno glasnim pucnjem, izdajnički jakim plamenom na ustima cevi i neprijatnim trzanjem. Setimo se da baš iz ovih razloga naši partizani nisu nikako voleli zaplenjene češko-nemačke puške 7,9 mm M.33/40.
SOLARIS 1972:
ck-9.jpg (58.62 KB. 800x323 - viewed 292 times.)
ck-11.jpg (132.71 KB. 749x600 - viewed 331 times.)
ck-15.jpg (61.36 KB. 800x370 - viewed 305 times.)
Vojnik jurišnih jedinica u uniformi M.1940
Tempera N. Miličevića
ck-18.jpg (59.54 KB. 369x1024 - viewed 466 times.)
TAKTIČKO -TEHNIČI PODACI
Pešadijska puška I karabin M.1924
Dužina puške bez noža1.094*3mmDužina cevi504 mmDužina stalne nišanske linije505 mmTežina puške bez noža3.850 grTežina noža s nožnicom720 grKalibar7,9 mmBroj žlebova4
Uvijanje žlebova konstantno u desno
Dubina žlebova0,13—0,18 mmŠirina žleba4,2 —4,4 mmPun obrt žleba je na 240 mmUgao uvijanja žleba5°54’U magacin staje 5 metakaStalni i najniži nišan200 mNajviši nišan 2.000 mVo (za zrno sS.FN) 725±15 m/sV25715 m/sPoprečno opterećenje zrna24,2 gr/cmŽiva sila na ustima cevi 350 kgmNajveći pritisak barutnih gasova 2.900±400 At
Jurišna puška M.1924 ČK
Dužina puške bez noža955 mmDužina cevi415 mmTežina puške bez noža 3.600 grKalibar7,9 mmU magacin staje5 metakaStalni i najniži nišan200 mNajviši nišan1.000 m
Podaci o žlebovima odgovaraju onima za pušku M.24
Uspešni rezultati pojedinačnom vatrom postižu se do 400 m
------------------------
Članak prenesen iz časopisa METAK, autora Branka Bogdanovića
Navigation
[0] Message Index
[#] Next page