Protivtenkovski top T-12 100mm

[treci puk]

Istorija protivtenkovskih topova u sovjetskoj armiji


Protivtenkovski topovi kao vid artiljerijskog oruđa otpočeli su svoj razvoj početkom 30-tih godina 20. veka, što je bilo u vezi sa sve većim i brojnijim prisustvom tenkova na bojištu.
Uoči početka drugog svetskog rata, glavno artiljerijsko oruđe za borbu protiv tenkova u sovjetskoj armiji, bio je protivtenkovski top od 45 mm. On je imao opšteprihvaćeni naziv „četrdesetpetica“.
U početnim fazama rata četrdesetpetica se uspešno suprostavljala nemačkim tenkovima. Dalji razvoj oklopa iziskivao je potrebu za novim topom, većeg kalibra, a samim tim i veće probojne moći koji bi mogao uništavati savremene nemačke tenkove.

Razvoj protivtenkovskih topova nastavljen je i posle drugog svetskog rata. Konstruktori artiljerijskih oruđa su predlagali različite varijante. Eksperimentisalo se ne samo sa municijom, već i sa lafetima oruđa. Tako je na lafet jednog topa zakacen motocikl, što je obezbedilo bolje transportne karakteristike. Pedesetih godina kalibar protivtenkovskih topova je već dostigao 85 mm. Međutim, početkom 60-tih godina, dalji progres protivtenkovskih topova nakratko je zaustavila pojava protiv-oklopne vođene rakete.   

I možda bi to bio kraj priče o protivtenkovskim topovima da konstruktori artiljerijskih oruđa nisu primenili jedno novo tehnološko rešenje, a to je top sa glatkom cevi koji je omogućavao dalje povećanje kalibra.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Razvoj protivtenkovskog topa T-12


T-12 ili 2A19 je sovjetski protivtenkovski top sa glatkom cevi, kalibra 100mm.  Konstruisan je u konstruktorskom birou  „Юргинского машиностроительного завода“ broj 75 pod rukovodstvom „В. Я. Афанасьева” i „Л. В. Корнеева”. 1961. godine otpočela je serijska proizvodnja I top je uveden u naoružanje.
Pri konstrukciji, naročita pažnja je bila posvećena minimizaciji veličine I mase topa što je omogućavalo lakši transport i bolje maskiranje na položaju. Novi top je pružao mogućnost korišćenja šireg spektra municije, a pored standardnih granata mogao je da ispaljuje i vođene rakete.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


...

[treci puk]

Konstrukcija

Dvokraki lafet i cev oruđa su bili konstruisani po uzoru na 85-milimetarski top D-48 sa izžljebljenom cevi. Cev topa T-12 se razlikovala po tome što je bila glatka i većeg kalibra, a na kraju cevi je postojala gasna kočnica.


Nišanske sprave

Top poseduje dnevnu nišansku spravu OP4M-40 i noćnu APN-5-40. Uprkos činjenici da je top T-12 namenjen za gadjanje ciljeva direktnom putanjom on se može upotrebiti i za indirektno gađanje ciljeva jer poseduje i dodatnu nišansku spravu S71-40 i panorama PG-1M.


Municija

Borbeni komplet topa T-12 sačinjavaju nekoliko tipova podkalibarnih, kumulativnih i fugasnih(visoko-eksplozivnih) projektila. Za dejstvo po oklopljenim ciljevima upotrebljava se kumulativna i podkalibarna-pancirna granata koja može na daljini do 1000 metara probiti oklop debljine 215 mm. Ovom granatom je bilo moguće uspešno dejstvovati po tenkovima M60 i Leopard 1 koji su tada bili najmoderniji tenkovi mogućeg neprijatelja SSSR-a Takođe, iz topa T-12 moglo se dejstvovati vođenom raketom 9M117-Кастет. Ova raketa sa laserskim vođenjem bila je sposobna da probije oklop sa dinamičkom zaštitom debljine do 660 mm.


[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
podkalibarna-pancirna granata



[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
kumulativna granata



[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
fugasna granata



[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
protiv-oklopna vođena raketa 9M117


...

[treci puk]

Varijante

Rezultati eksploatacije pokazali su da je potrebno izvršiti neke izmene u cilju poboljšanja karakteristika topa T-12. S tim u vezi, 1970 godine se pojavila unapređena modifikacija topa sa oznakom MT-12 Рапира. Glavna razlika od osnovnog modela bila je u tome što je MT-12 dobio novo vešanje lafeta sa torzionim oprugama koje su imale mehanizam za blokiranje da bi se pri dejstvu topa obezbedila stabilnost.

U toku modernizacije zamenjeni su točkovi i produžen je hod vešanja, usled čega je prvi put u artiljeriji trebalo primeniti hidraulične kočnice. Takođe u toku modernizacije konstruktori su obratili pažnju na opruge mehanizma za balansiranje (izravnjavanje), pošto hidraulički mehanizam za balansiranje traži stalno podešavanje kompenzatora kod raznih uglova elevacije.

Kod novog topa elevacioni mehanizam je sektorskog tipa, a pokretanje po pravcu je tipa puža. Oba mehanizma smeštena su s leva, a s desna je opružni izravnjajući mehanizam (za balansiranje) vučnog tipa. Vešanje topa MT-12 je torziono, sa hidrauličnim amortizerima. Koriste se točkovi od kamiona ZIL-150, sa GK gumama (gume sa dubokim šarama).


[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Top T-12 I njegovu modernizovanu varijantu MT-12 uglavnom su vukli guseničari MT-L i MT-LB.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Transporter-tegljač MT-L


Pri ručnom pomeranju topa pod zadnji deo krakova lafeta, stavljaju se valjci koji se pričvršćuju na levom kraku lafeta klinom sa navojem. Za pomeranje po snegu koristile su se skije sa oznakom LO-7, čime se omogućavalo gađanje sa skija kod uglova elevacije do 16^o , sa uglom zakretanja topa do 54^o , a kod elevacije do 20^o zakretanje topa je moguće do 40^o.

Taktičko-tehničke karakteristike
                                               T-12                                                MT-12
             
Posada                                   6 vojnika                                          6 vojnika
Dužina u marševskom pol.            9500mm                                           9650mm
Dužina cevi                              6126 mm                                           6126mm
Širina u marševskom pol.            1800mm                                             2310mm
Ugao dejstva po vertikali            -6^o do +20^o                                      -6^o do +20^o
Ugao dejstva po horizontali         u sektoru od 54^o                              u sektoru od 54^o
Maksimalna masa                       2750 kg                                             3100 kg
Maksimalna daljina gađanja          8200 m                                             8200 m
Brzina paljbe                           6-14 granata/min                                 6/14 granata/min
Brzina kretanja po putu              60 km/h                                              60 km/h


Top MT-12 je proizveden u velikom broju i bio je u naoružanju sovjetske armije, a takođe i armijama zemalja Varšavskog pakta. Određeni broj ovih topova nabavila je i Jugoslovenska narodna armija. 



Ovo bi bilo nešto najosnovnije o ovom oruđu.
Zahvaljujem se kumboru na pomoći oko prevoda sa ruskog.

Literatura: Sajt Vojno-tehničkog muzeja moskovske oblasti i emisija "Сделано в СССР"

[Bozo13]

Odlična tema. Mali doprinos, slike iz uputstva

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


I malo video materijala.
<iframe width="720" height="420" src="//www.youtube.com/embed/nXs3WdWzRWw?fs=1&start=" frameborder="0" allowfullscreen="true"></iframe>

LPB

[micha]

   Posle 2000. sam imao priliku da vidim T-12 na Pasuljanskim livadama sa ugrađenim SUV-om domaće proizvodnje. Da li neko može da da više informacija o ovoj modifikaciji pošto je ovo sredstvo proglašeno neperspektivnim i više nije u naoružanju VS. Koliko mi se čini koristio je granate 100 mm, kao i umetnutu cev 20mm za obuku posada identične onima za T-55 ,koji ima izolučenu cev pa mi je bilo malo čudno kada sam saznao da T-12 ima glatku cev i da je novije rešenje od navedenog tenkovskog topa. Možda sam i permutovao oznake, pošto je prošlo dosta vremena od tada, pa bih voleo da neko ko je radio na ovom topu ili ga poznaje da objašnjenje.

[Bozo13]

M-87 Topaz
Jugoslovenska modernizacija PT topa T-12 i MT-12. na lafetu D-30J sa sistemom upravljanja vatre M-91 (modificiran SUV sa M-84)
M-?? TON   
Jugoslovenski prototip topa 100mm iz tenka T55 na lafeti D-30J, sa automatskim punjačem, SUV predviđen za obalnu artileriju.

Slike su vrlo retke, ali jih ima. Izvađeno iz teme Haubica D-30 Lyagushka (M1963)



LPB

[treci puk]

U ruskoj vojsci je u naoružanju top MT-12R, modernizovana varijanta koja se pojavila 90-tih godina. Na jednom ruskom sajtu sam pročitao da je kod nas izvršena modifikacija tako što je "artiljerijski deo" od T-12 prebačen na lafet haubice D-30.

Pre par dana mi je prošla ispred nosa jedna kolona sa topom MT-12. Nažalost nisam stigao lepo da uslikam. Ali ipak sam nešto uhvatio.


[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[Bozo13]

lafeta je bila od domače D-30J, top je bio T-12, dok je SUV bio izveden iz SUV M-84.

M87 anti-tank gun TOPAZ is essentially the locally-built 122 mm D-30J towed howitzer (which in turn is based on the Russian 122 mm D-30) fitted with the ordnance of the Russian 100 mm anti-tank gun T-12 (2A19M). As far as it is known the 100 mm M87 anti-tank gun has yet to enter production or service. It was marketed some years ago, but a recent list issued by Yugoimport did not list this weapon as being currently on offer.

Optical equipment installed on the 100 mm M87 anti-tank gun TOPAZ includes passive day/night sight ON 100-M78, panoramic sight P-M78, range-finder D100-M78 and collimator K-M78. The fire-control system has a laser range-finder with a range from 200 to 9,995 m. Ballistic data for four types of ammunition can be inserted. The fire-control system provides an automatic sighting mark in the field of view and takes into account the type of ammunition being used, meteorological conditions, charge temperature, target speed and deviation of the muzzle velocity of the projectile.

Compared with other eastern 100 mm anti-tank guns, for example the Russian T-12, the 100 mm M87 anti-tank gun is a much more flexible system and has a higher hit probability against stationary and moving targets. The fact that it can be rapidly traversed through 360° is a major tactical advantage when compared to the baseline T-12 anti-tank gun.

The main advantages of this system have been summarised by the manufacturer as follows:

The weapon fires all types of 100 mm T-12 ammunition and has identical ballistics

The use of the D-30J three trailed carriage enables the weapon to be quickly traversed through 360° to enable it to engage moving targets and its low silhouette gives it increased battlefield survivability

It can be quickly taken into and out of action and has good mobility over rough terrain. Time into action is 150 seconds and time out of action is 180 seconds

As the gunner's seat is mounted on the upper carriage, tracking of moving targets is simplified

The auxiliary wheels fitted to the trails enable easy deployment and rapid positioning for combat

An advanced opto-electronic day/night fire-control system that incorporates a laser range-finder enables targets to be engaged under both day and night conditions with a high first round hit probability. The fire-control system takes 75 seconds to install on the weapon and 50 seconds to be removed

The installation of brakes and lights enable it to be deployed on public roads

Variants
M-87 100 mm gun
This was declared under the CFE Treaty by Bosnia-Herzegovina. This has the ordnance of the T-12 anti-tank gun from Russia but has a different carriage without wheels as it is used in the static defence role.

M-91 Monas
This is a Serbia and Montenegrin weapon and is a D-30 carriage fitted with a 100 mm T-12 barrel.

[micha]

   Prema ovom članku preuzetom sa Wikipedije ispada da je taj top što sam video M-91 Mona a ne Topaz tj, T-12 100mm postavljen na lafet D-30J sa SUV-om od M-84?

[momo PT61]

Kako se T12 pokazao u praksi,na bojnom polju širom svijeta?

[kumbor]

Bez obzira što je zbog dugačke cevi (63kal.) bio nešto nepraktičan za vuču ovaj top je u vreme kad se pojavio bio vrlo uspelo PO oruđe. Koristile su ga sve zemlje VU, kao i SFRJ i još neke zemlje koje su nabavljale rusku artiljeriju. Nije bio toliko univerzalan kao olučeni D-10 sa T-54/55, koji je i dobro oruđe za podršku. Kinezi su pokušali da ga stave kao tenkovski top na nekim verzijama Type 69, ali nisu bili zadovoljni, pa su se ipak zadržali na kopiji (licenci) topa 105mm L-7. Za vreme opštenarodnog veselja 1991-95. mislim da za ove topove nije bilo isplativih ciljeva, jer nije bilo ni velikih tenkovskih sukoba.
Iz gore napisanog shvatio sam da je izgleda MONAS 100mm imao elevirajući deo od T-12, dok je na 100mm TOPAZ postavljen top D-10. Da li sam u pravu?

[Bozo13]

M-87 Topaz
Jugoslovenska modernizacija PT topa T-12 i MT-12. na lafetu D-30J sa sistemom upravljanja vatre M-91 (modificiran SUV sa M-84)
M-?? TON   
Jugoslovenski prototip topa 100mm iz tenka T55 na lafeti D-30J, sa automatskim punjačem, SUV predviđen za obalnu artileriju.

Slike su vrlo retke, ali jih ima. Izvađeno iz teme Haubica D-30 Lyagushka (M1963)

LPB

LPB

[pvanja]

Po prici artiljeraca M/T-12 je bio jako dobar PO top. Izuzetno precizan. Nazalost vremenom nije mogao da drzi korak sa povecanjem oklopne zastite novih serija tenkova a i PO raket su kompaktnije, veceg dometa i probojnosti.

[Dreadnought]

M-87 Topaz
Jugoslovenska modernizacija PT topa T-12 i MT-12. na lafetu D-30J sa sistemom upravljanja vatre M-91 (modificiran SUV sa M-84)
M-?? TON   
Jugoslovenski prototip topa 100mm iz tenka T55 na lafeti D-30J, sa automatskim punjačem, SUV predviđen za obalnu artileriju.

Slike su vrlo retke, ali jih ima. Izvađeno iz teme Haubica D-30 Lyagushka (M1963)

LPB

LPB

Ajde kad si već navalio  

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Inače, u pitanju je prototip prikazan na TT zboru 1985. godine na Ušću.

[kumbor]

Prešao si se, Dread, ovo je običan dvokraki lafet, a Topaz je bio na trokrakom lafetu od D-30J!