duje
kapetan bojnog broda
 Offline
Gender: 
Posts: 17 876
|
 |
« Reply #105 on: December 06, 2010, 05:24:09 pm » |
|
Pramčani upaljač s propelerom
Nakon što je torpedo prevalilo određeni put, propeler bi učinio dovoljan broj okretaja da pripremi upaljač za aktiviranje.
- Glava torpeda ispunjena eksplozivom, opremljena pramčanim upaljačem sa propelerom.
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #106 on: December 06, 2010, 05:33:08 pm » |
|
Upaljač sa produženim "zubima-bodljama"
Tehnička su unapređenja 1900. i 1905. poboljšala efikasnost dodavanjem dužih "zuba" da bi torpedo moglo eksplodirati pri kutu udara manjem od 35 stupnjeva.
Kad su se oko brodova ili na ulazu u luke počele postavljati protutorpedne mreže (udaljene posebnim nosačima), glavu torpeda trebalo je osloboditi od upaljača da bi se moglo ugraditi sjekače mreža.
-upaljač sa ugrađenim produženim šiljcima ("zubima")
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #107 on: December 06, 2010, 05:43:35 pm » |
|
Univerzalni zvonasti upaljač
Novi se "univerzalni zvonasti upaljač" proizveden 1909. smještao iza gornje strane bojeve glave, bližr težištu baruta, pa je time i paljenje bilo brže i djelotvornije.
Upaljač se ugrađivao neposredno prije uvlačenja torpeda u lansirnu cijev. Pri samom uvlačenju odstranio bi se mehanički osigurač i torpedo je bilo spreman za bojevo gađanje. Izvan vanjskog plašta torpeda torpeda virila su samo krilca upaljača. Nakon lansiranja torpeda - putem kroz more okretale bi se lopatice koje bi svojom vrtnjom nakon 150m oslobodile iglu upaljača kako bi bila spremna za aktiviranje pri udaru u cilj.
Nedostatak tog upaljača bio je u tome što se aktivirao i pri udaru u protutorpednu mrežu.
-Univerzalni zvonasti upaljač
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #108 on: December 06, 2010, 05:52:47 pm » |
|
Univerzalni upaljač s utegom
Konstruiran je 1914. godine. Ovaj upaljač manje osjetliv na promjene brzine torpeda, ali puno osjetljiviji na bočna skretanja. Na glavu torpeda moglo se ugraditi rezače mreža, a da se upaljač ne aktivira, ali bi se zato aktivirao čak i pri samom struganju torpeda uz oplatu broda.
Mreže za zaštitu od torpeda postajale su sve jače pa ih nisu mogla probiti ni torpeda s rebrima na bojevim glavama nazopčanim poput pile.
-Univerzalni upaljač s utegom-klatnom
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #109 on: December 06, 2010, 05:58:35 pm » |
|
Glava torpeda "s noževima za izbacivanje"
Godine 1909. Whiteheadova tvornica torpeda izradila je bojeve glave s "noževima". Na glavu torpeda postavljeni su jaki čelični noževi koji bi, pri dodiru s mrežom aktivirali eksploziv. U tom bi trenutku noževi bili izbačeni prema naprijed i to brzinom dovoljnom da prerežu čeličnu merežu
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #110 on: December 06, 2010, 06:05:21 pm » |
|
Upaljač torpeda 53/IV iz 1950-te/1960-te
Smješta se u bojevu glavu torpeda. Upaljač aktivira detonator pri udaru torpeda u cilj. Na kućište u obliku cilindra, pričvršćen je mali propeler koji onemogućana da se aktivira upaljač prije nego što se torpedo udalji od lansirane pozicije. Tek kada mali propeler dostigne određen broj okretaja, upaljač može inicirati detonator.
(ekspnat Pomorski muzej Split)
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #111 on: December 06, 2010, 06:07:37 pm » |
|
Pogled u unutrašnjost upalajča TR53/IV
(eksponat Pomorski muzej Split)
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #112 on: December 06, 2010, 06:09:49 pm » |
|
Upaljač TR 53/IV sa inicijalim punjenjem
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #113 on: December 08, 2010, 05:33:53 pm » |
|
Ciljnička (nišanska) sprava
Riječka tvornica torpeda proizvodila je i nišanske sprave za torpeda 45/b koja su se upotrebljavala na TČ tipa Higins. Izrađene su 1950./1960.
Na središnju osovinu umetnute su dvije konzole - prednja fiksna s utorom i oznakama za određivanje brzine torpeda u čvorovima te s nosačem ciljnika (nišana) s kutomjerom i mušicom, koji se kreće po utoru naprijed-nazad. Zadnja konzola pomiče se lijevo-desno, a ima ucrtane oznake za mjerenje brzine cilja, s činjem koji se pomiče naprijed-nazad. Oba ciljnika (nišana) povezana su šipkom.
Ovom se spravom najprije određuje brzina kretanja torpeda, brzina kretanja cilja i kut gađanja, a onda se oba ciljnika (nišana) moraju dovesti u istu liniju s ciljem.
(eksponat: Muzej grada Rijeke)
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #114 on: December 08, 2010, 05:35:55 pm » |
|
Pogled na nišansku spravu za torpedo 45/b i iz drugog ugla.
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #115 on: December 08, 2010, 05:52:39 pm » |
|
Autograf - indikator dubine
Prije isporuke pojedinog torpeda provodila su se probna lansiranja (o tome sam več pisao u prethodnim postovima), a njegovo se kretanje ispitivali autografom (indikatorom) - ugrđenim u vježbovnu glavu, vanjskim oblikom nalik bojevoj glavi.
Autograf je u sebi imao pisač (1) koji je pokazivao osciliranje dubine torpeda i eventualna iskakanja iz mora. Djelovao je pomoću pneumatske komore s oprugom (2), eventualnog stalnog nagiba torpeda oko uzdužne osi i valjanja torpeda oko uzdužne osi.
Sve bi te podatke pisač zapisivao na namotanom papiru. Imao je uređej za navijanje ili krilca postavljena na vanjski dio torpeda, koja bi se okretala napredovanjem kroz more. Prvi autografi ugrađivali su se aksijalno s prednje strane u vježbovnu glavu. Poslije su se autografi bočno radijalno učvršćivali na vježbovnim glavama. Umjesto opruge, noviji autografi imali su pneumatsku komoru s uzdužno stlačivim rebrastim cijevima poput komora na aneroidnim barometrima.
-Crtež autografa
-Autograf iz 1926. godine, ugrađivao se je sa prednje strane vježbovne glave, crne kuke sa osiguranjima služile su za izvlačanje torpeda iz mora.
(eksponat: Pomorski i povijesni muzej Hrvatskog primorja)
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #116 on: December 08, 2010, 05:54:49 pm » |
|
Presjek autografa
(eksponat Muzej grada Rijeke)
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #117 on: December 08, 2010, 06:00:45 pm » |
|
Drveni transportni sanduk za autograf sa pripadajućim alatom (nije kompletan)
(eksponat: Muzej grada Rijeke)
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #118 on: December 08, 2010, 06:03:42 pm » |
|
Ispis na papirnim vrpcama indikatora dubine (autografa)
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #119 on: December 08, 2010, 06:08:23 pm » |
|
Radi usporedbe prilažem fotografiju indikatora dubine (autografa) sa zaštitnim cilindrom, torpeda 53/VA (upotreba na TČ tipa Sršen u JRM)- tehnika 1960-tih godina.
(eksponat: Muzej grada Rijeke)
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
|
