Srednjevekovni grad BrisPoznato je da teritorija Polimlja kroz ceo srednji vek nije delila istu istorijsku sudbinu, pa ni svi podaci nisu podjednake vrednosti. Zapadni delovi ovog područja, srednje i donje Polimlje, posle poraza Nikole Altomanovica 1373.g. pripali su prvo bosanskoj državi, a kasnije Hercegovini. U trima poznatim poveljama, nastalim polovinom XV veka, pominju se utvrđenja na teritoriji Stjepana Vukčića Kosače.
Povelju iz 1444. godine, izdao je kralj Alfons V Aragonski u Napulju, na italijanskom jeziku, kada je obećao pomoć Stjepanu Vukčiču Kosači koji postaje njegov vazal; druga je povelja kralja Fridriha III, izdata u Beču 20. januara 1448.g. na latinskom jeziku i treća opet kralja Alfonsa V Aragonskog koju je izdao u Napulju 1. juna 1454. godine.
Iz tih povelja saznaju se, međutim, samo topografski podaci za utvrđene gradove, a kako su pisane na italijanskom i latinskom jeziku, nazivi su često tako loše zapisani da je veoma teško otkriti tačno ime grada, pa samim tim i utvrditi njegov položaj na terenu.
* * *
U Polimlju postoji još jedan (takav) grad koji zaslužuje pažnju upravo kad se radi o određivanju granice između Hercegovine i Srbije polovinom XV veka. Južno od Prijepolja, a zapadno od sela Vodice, nalaze se ostaci srednjovekovnog grada sa podgradem i nekropolom u bilizini.
Pažljivijim čitanjem izvora i upoređivanjem podataka dobijenih pri rekognosciranju terena i sa starih kao i savremenih geografskih karata može se utvrditi da se na jugozapadnim ograncima Jadovnika, na Malom i Velikom Brisovniku, na lokalitetu Gradac, nalaze tragovi još jednog razrušenog grada.
Na oko 9 km južno od Prijepolja, na desnoj obali Lima, a na severnoj strani Malog Brisovnika su ostaci grada poznatog u narodu kao Jerinin grad kod Vodica. Nekropola ispod grada poznata je kao Grcko groblje. U dubrovackim izvorima, ima nekoliko podataka o ovom gradu, a kojima do sada nije posvecivana dovoljna pažnja. Marta 1423.g. karavan od 40 konja nosio je robu >
in loco dicto Lim ad ecclesiam cui dicitur Gerlicina<, pa je ime crkve precrtano i iznad napisano >
Bris in Pripogle<.
O položaju lokaliteta određenije govore podaci iz istih izvora: >
Comarene supra Limum< i >
villa vocata Comarani in Briesa, districtus Sclavonie<. Komarani su danas predeo na levoj obali Lima sa većom grupom sela. Srednjovekovno naselje Komarane je današnje selo Orašac. Poznato je da je Komarane pripadalo srpskoj državi. Podatak iz 1425. godine pokazuje da je >
Bries ad confinia de Bosna et Sclavonia<.
Sve ovo ukazuje na to da ime ovog srednjovekovnog grada treba čitati Bris, da se nalazi na Brisovniku i da je štitio prilaz Limu sa zapada i put koji je vodio kroz klisuru Lima
iznad koje je grad i podignut. Osim ovih šturih podataka, sigurno je da bi se pažljivim čitanjem izvora, naročito dubrovačkih, mogao naći još neki koristan podatak.
Arheološka istraživanja bi mogla da bliže odrede vreme nastanka i dužinu života u njemu i podgradu.
Izvor:
„Gradovi, trgovi i naselja u srednjem veku“, Milica Nikolić
