Italo Balbo

[Rade]

Balbo, Italo (6. jun 1896 – 28. jun 1940), italijanski fašista, političar i vođa Crnih košulja, Maršal italijanskih vazduhoplovnih snaga, guverner Libije i komandant snaga u Italijanskoj Severnoj Africi.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Italija se, po izbijanju Prvog svetskog rata, deklarisala kao neutralna zemlja. Balbo je podržavao liniju koja se zalagala za ulazak Italije u Prvi svetski rat na strani savezničkih snaga; shodno tome učestovao je na nekoliko političkih skupova. Kada je Ialija 1915. godine ušla u rat, Balbo se priključio italijanskoj vojsci, u planinskoj jedinici. Oktobra 1917. prijavio se za letačku obuku. Međutim, svega dva dana po prijavljivanju, austrougarske i nemačke snage su u bici kod Kaporeta (Kobarida) probile italijanske linije, te je Balbo vraćen na front, u sastav alpskog bataljona 7. alpskog puka, na dužnost komandira voda. Iz rata, Balbo je izašao odlikovan jednom bronzanom i dve srebrne medalje za vojničke vrline, u činu kapetana.

Nakon rata, Balbo završava studije koje je 1914-15. započeo u Firenci. Po povratku u rodni grad, zapošljava se kao bankarski službenik; ubrzo biva primljen i u masonsku organizaciju. masone je napustio 18. februara 1923., tri dana pre glasanja za Veliko veće fašista, koje je fašistima zabranjivalo članstvo u masonskoj organizaciji.

Fašistička partija (Partito Nazionale Fascista) formirana je 9. novembra 1921, a Balbo se odmah priključio i uskoro postao sekretar fašističke organizacije u Ferari. Njegov zadatak je bio da organizuje grupe fašista koje su angažovane na razbijanju štrajkova za potrebe lokalnih gazda i da napadaju komuniste i socijaliste u Portomađoreu, Raveni, Modeni i Bolonji.

Balbo brzo napreduje u fašističkoj hijerarhiji, tako da već 1922. postaje „Ras“, što je titula u rangu vojvode. Sa 26 godina starosti, Balbo je bio najmlađi među „kvadrumvirima“, odnosno među četvoricom vođa partije. Komandant Fašističke milicije postaje 1924, nakon što dolazi u Rim, sklanjajući se od optužnice za ubistvo sveštenika koji je otvoreno istupao protiv fašista.

Iako skromnog iskustva u obalsti vazduhoplovstva, Balbo 6. novembra 1926. postaje državni sekretar za vazduhoplovstvo. Ubrzo odlazi na kratak kurs instruktaže letenja i kreće u reorganizaciju italijanskog ratnog vazduhoplovstva. Avgusta 1928. postaje general avijacije, a septembra naredne godine ministar ratnog vazduhoplovstva. Treba napomenuti da je tada u Italiji vazduhoplovstvo bilo u žiži interesovanja. Organizovane su letačke ekspedicije iz Italije za Australiju i Japan, polarne ekspedicije i dr. Sam Balbo je predvodio transatlantske letove, od kojih je prvi izveo 1930. sa 12 letećih čamaca Savoia-Marchetti S.55, od hidroplanske baze Orbetelo do Rio de Žaneira. Izvedeno je i tzv. „Decenijsko krstarenje“ od 1. jula do 12. avgusta 1933, sa 24 hidroaviona, na relaciji Rim – Čikago, sa usputnim zadržavanjima u Holandiji, Britaniji, Islandu i Kanadi, kako bi uzeli učešće u svetskoj izložbi posvećenoj tehnološkim inovacijama. Sam Musolini je bio oduševljen postigntim uspehom, tako da je Čikagu poklonio starorimski stub, koji i danas stoji izložen u jednom od parkova. Po povratku u Italiju, Balbo biva unapređen u čin maršala avijacije.

Do izbijanja Drugog svetskog rata, Balbo obavlja dužnosti guvernera Libije, čime je u partiji napravljena zla krv. Naime, Balbo je shvatao dužnost guvernera izopštenjem iz političkog života Italije, gde ga je Musolini s pravom smatrao velikom pretnjom. Balbo nije bio pretnja samo Musolinijevom imenu; posebna pretnja je uočavana u bliskom prijateljstvu sa princem Umbertom. Tokom obavljanja ove dužnosti, Balbo je nastojao da obezbedi Italiji bolje pozicije za traženje teritorijalnih ustupaka u Africi od Francuske i Britanije.

Sa pogoršanjem „Abisinijske krize“, Balbo pravi planove za napade na Egipat i Sudan. Čim je Musolini najavio napade na Etiopiju, odnosi između Italije i Britanije su se zategli. Plašeći se Musolinijevih poteza protiv britanskih snaga i poseda u Sredozemlju, Britanci su ojačali svoju flotu u regionu, ali i kopnene snage u Egiptu. Balbo je shvatao da, ukoliko Britanci odluče da zatvore Suecki kanal, italijanski vojni transporti neće moći da stignu u Eritreju i Somaliju. Smatrajući da će time italijanski napad na Etiopiju biti osakaćen, Balbo zahteva slanje pojačanja za Libiju. Računao je da će ovim potezom postati nacionalni heroj, što će ga ponovo postaviti u sam centar političke scene. Iz Italije su odmah upućeni 7. divizija crnokošuljaša i 700 aviona.

Balbo je 1. septembra 1935. tajno rasporedio snage duž granice sa Egiptom, bez ikakvog britanskog znanja. U to vreme, britanski obaveštajci se baš i nisu puno bavili događajima u Libiji. Na kraju, Musolini je odbacio Balbov preambiciozni plan da napadne Sudan i Egipat, tako da je London o angažovanju italijanskih snaga prema Egiptu čuo upravo od samih Italijana.

Sporazum koji su Italija i Britanija potpisali aprila 1938. doprineo je privremenom smirivanju tenzija između ove dve kraljevine. Za Balba, ovaj sporazum značio je gubitak 10 000 italijanskih vojnika. Međutim, u vreme Minhenske krize, Balbo je dobio nazad svojih 10 000 vojnika. U to vreme, italijanski avioni su često leteli iznad Egipta i Sudana, tako da su italijanski piloti bili upoznati sa rutama i aerodromima. Tokom 1938. i 1939, i sam Balbo je izveo brojne letove nad tim područjem, nekada i u pratnji nemačkog generala Ernsta Udeta.

Kako bi privukao italijanske migrante u Libiju, Balbo je pokrenuo projekat izgradnje puta, nazvanog Via Balbia, koji je vodio duž obale Sredozemnog mora. Takođe je pokušavao i da privuče muslimane fašističkoj ideji. Te 1938, Balbo je bio jedini član fašističkog režima koji se protivio italijanskim rasnim zakonima.

Nakon što je Nemačka napala na Poljsku, Balbo je posetio Rim, kako bi izrazio neslaganje sa Musolinijevom podrškom Hitleru. Balbo je ponovo bio jedini predstavnik fašističkog režima koji je otvoreno kritikovao Musolinijevu spoljnu politiku. Tvrdio je da je Italiji mesto uz Britaniju, ali za ove tvrdnje nije pridobio sledbenike. Kada je informisan o formalnoj italijanskoj alijansi sa nemačkom, Balbo je izjavio „Svi ćete završiti glancajući cipele Nemcima!“

Sa ulaskom Italije u rat, 10. juna 1940, Balbo postaje odgovoran za planiranje napada na Egipat. Nakon kapitulacije Francuske, Balbo je mogao da veći deo sredstava i ljudstva italijanske 5. armije sa tunižanske granice prebaci 10. armiji, duž egipatske granice. Iako je imao svojih neslaganja sa Musolinijem i Badoljom, Balbo je planirao napad na Egipat, i to već za 17. jul 1940.

Balbo je 28. juna1940. avionom Savoia-Marchetti SM.79 krenuo za Tobruk, ali je na nesreću stigao neposredno nakon britanskog napada na aerodrom. Italijanske protivavionske baterije su otvorile vatru na nailazeći avion i oborile ga, pri čemu su nastradali svi članovi posade i putnici.

Glasine da je Musolini organizovao ubistvo Italo Balba, brzo su odbačene, a nesreća je pripisana pogrešnom identifikovanju letelice i niskom letu. Nakon što je saznao za njegovu smrt, komandant britanskog kraljevskog ratnog vazduhoplovstva na Srednjem Istoku, general Artur Longmor, poslao je avion da preleti aerodrom i spusti venac sa posvetom „Britansko kraljevsko vazduhoplovstvo izražava svoje saučešće u smrti generala Balba – velikog vođe i galantnog avijatičara, meni lično poznatog, koga je sudbina postavila na drugu stranu.“

Posmrtni ostaci su sahranjeni van Tripolija, 4. jula 1940; u Italiju su preneti 1970, nakon što je Gadafi zapretio da će polupati sva italijanska groblja u Tripoliju.