Reno R-35

[MOTORISTA]

   Planom razvoja oružanih snaga iz 1926 godine Francuska armija je zatražila razvoj lakog pešadijskog tenka ( char d`accopagnement) koji bi bio jeftin i lak za masovnu proizvodnju, a koji bi zamenio tenkove Reno FT-17 iz prvog svetskog rata. Tokom 1930 godine ovaj plan je zamenjen novim u kojem su bolje precizirani zahtevi za TT karakteristikama novog vozila. Prvi tenk koji je razvijen da bi ispunio ove nove zahteve je bio Char 1D, ali je bio skup i isuviše težak tako da je odbijen. Firtma Hočkis je 1933 godine ponudila svoje rešenje ( H-35) ali je država u međuvremenu pozvala celokupnu industriju da predloži svoje projekte koji bi zadovoljili ove potrebe. Četrnaest kompanija se javilo na konkurs, a odabrano je 5 najboljih projekata različitih firmi kojima je dat novac za razvoj prototipova. Među tih pet firmi su se nalazili i „ljuti neprijatelji“ Hočkis i Reno. U strahu da bi mogao da izgubi vodeću poziciju kao glavni Francuski proizvođač tenkova, Reno je toliko ubrzao izradu prototipa da nije bilo moguće povećati debljinu oklopa sa 30 na 40 mm, kako je zatraženo u izmenjenoj specifikaciji armije od 21 juna 1934. Da bi dalje uštedeo vreme Reno je iskoristio hodni deo sa tenka AMR-35 ( Automitrailleuse de Reconnaissance Modele 1935 Renault ZT). Naravno, prva firma koja je isporučila prototip na testiranje, 20 decembra 1934 godine, je upravo bio Reno. Tokom proleća 1935 godine vozilo je dobilo jači oklop i standardnu kupolu APX. Ponovno naoružavanje Nemačke je dovelo do pogoršanja međunarodne situacije i Francuski generalštab 29 aprila 1935 godine naručuje prvih 300 primeraka.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Reno R-35

   Telo tenka se sastojalo od tri livena dela, maksimalne debljine 43 mm, koji su međusobno bili spojeni pomoću vijaka. Hodni deo, preuzet sa AMR-35, se sastojao od pet točkova sa gumenim oblogama koji su se međusobno naslanjali preko kolenastih poluga i gumenih opruga. Završetak osovine sa diferencijalima se nalazio u desnoj strani prednjeg livenog dela. Tenkom je upravljano pomoću Cletrac diferencijala sa pet brzina, uz korišćenje kočnica. Vozač je sedeo pomeren malo ulevo i imao je dva poklopca. Motor Reno V-4 se nalazio u zadnjem delu, pomeren u desnu stranu, dok se pored njega nalazio samozaptivajući rezervoar goriva kapaciteta 166 litara. Maksimalna brzina na putu je bila 20 km/h, a radijus kretanja 130 km, dok je maksimalna brzina van puta bila 14 km/h, a pottrošnja goriva 212 l na 100 km. Livena kupola APX je bila šestougaonog oblika sa kupolicom komandira na vrhu, debljine oklopa 30 mm koja je služila za osmatranje okoline. Kupolica je bila pokretana ručno, kurblom ili težinom tela komandira. Zadnji deo kupole je bio izrađen u obliku poklopca koji je mogao da se otvara i koji je služio komandiru kao sedište tokom vožnje. Kada je bio u kupoli, komandir je stajao, mada su neki komandiri na sopstvenu inicijativu ugrađivali provizorna sedišta. Prva vozila su koristila APX verziju kupole naoružanu sa topom Piteaux SA18/21 kalibra 37 mm i mitraljezoma Chatellerault kalibra 7.5 mm, i opremljenu nišanom L713. Već sledeća verzija kupole APX-R je dobila novi nišan L739 i mitraljez 7.5 mm M1931 Reibel, dok je top ostao isti. U tenku se nalazo borbeni komplet od 100 granata ( 42 pancirne i 58 trenutnih) i 2400 metaka 7.5 mm. Tenkovi R-35 u početku nisu imali radio, sem, naravno De Golovog, drugog bataljona 507-od puka borbenih vozila, ali je dodavanje radija ER 54 samo još više usložilo rad komandira tenka koji je bio i komandir i nišandžija i punilac.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Reno R-40

Tokom 1937 godine uvidelo se da je postojeći hodni sistem sa vešanjem nezadovoljavajući, tako da je 1940 godine zamenjen u proizvodnji novim vešanjem koje se sastojalo od 12 točkova sa 6 vertikalnih opruga. Istovremeno je radio postao sastavni deo opreme, a počelo se sa uvođenjem nove kupole pod oznakom APX-R1. Ova kupola je bila modifikovana kupola APX-R kako bi se mogao u nju ugraditi top 37 mm SA38/35 i novi nišan L767. Glavni razlog za ugradnju novog topa je bila slaba probojnost starog topa SA18 koja je iznosila 12 mm na 500 m daljine. Novi top je ima probojnost od 40 mm na istoj daljini čime je povećana mogućnost protivoklopne borbe. Vozila sa ovim poboljšanjima su dobila ime Char leger modele 1935 R modifie 1939, ali su bila poznatija pod oznakom R-40. Postojao je plan da se na tenkove R-40 ugrade nove varene kupole a da se sva vozila R-35 prenaoružaju sa novim topovima. Ovo je delimično počelo da se ostvaruje od januara 1940 godine, ali se uskoro zastalo sa ovim modifikacijama jer su prioritet imale oklopne divizije sa tenkovima Hočkis H-39.
   Do početku drugog svetskog rata, 1 septembra 1939 godine, Reno je proizveo 1070 vozila od kojih je 983 isporučeno Francuskoj i inostranstvu. U sastavu Francuske armije se nalazilo 765 vozila u oklopnim bataljonima, 49 je bilo u centru za obuku vozača, 33 su se nalazila u depou, a 45 je bilo u kolonijama. Do 1 septembra je izvezeno 50 tenkova u Poljsku i 41 u Rumuniju. Tokom februara i marta 1940 godine izvezeno je 100 tenkova u Tursku, a u aprilu iste godine i 54 tenka u Jugoslaviju. Ukupno je bilo naručeno 2300 ovih tenkova, dok je isporučen 1601 primerak. Postoje neslaganja oko broja proizvedenih tenkova, jer upotrebljeni brojevi  pokaszuju da je prizvedeno ukupno 1670 tenkova, takođe se veruje da tenkovi isporučeni Jugoslaviji nisu uračunati u prvobitnu cifru od 1601 vozila.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[MOTORISTA]

                                                 Korisnici

   FRANCUSKA: Na početku Nemačke ofanzive na zapad u sastavu Francuskih snaga se nalazilo ukupno 945 vozila R-35/R-40 raspoređenih u 21 bataljonu ( BCC- Bataillons de Chars de Combat), od kojih je svaki imao 45 vozila. Ovi bataljoni su dalje raspoređeni po grupama bataljona ( GBC-Groupements de Bataillons de Chars), koji su dodeljeni armijama:
   I Armija: GBC 515 sastava 13 BCC ( 45 tenkova H-35) i 35 BCC ( 45 tenkova R-35), GBC 519 sastava 38 BCC ( 45 tenkova H-35) i 39 BCC ( 45 tenkova R-35).
   II  Armija: GBC 503 sastava 3 BCC ( 45 tenkova R-35), 4 BCC ( 45 tenkova FCM-36) i 7 BCC ( 45 tenkova FCM-36).
   III Armija: GBC 511 sastava 5 BCC ( 45 tenkova R-35) i 12 BCC ( 45 tenkova R-35),GBC 513 sastava 29 BCC ( 45 tenkova FT-17) i 51 BCC ( 45 tenkova Char 2C), GBC 520 sastava 23 BCC ( 45 tenkova R-35) i 30 BCC ( 45 tenkova FT-17) i GBC 532 sastava 43 BCC ( 45 tenkova R-35).
   IV Armija: GBC 502 sastava 20 BCC ( 45 tenkova R-35) i 24 BCC (  45 tenkova R-35) i GBC 504 sastava 10 BCC ( 45 tenkova R-35), 343 CAC ( tenkovi FT-17) i 344 CAC ( tenkovi FT-17).
   V Armija: GBC 501 sastava 1 BCC ( 45 tenkova R-35), 2 BCC ( 45 tenkova R-35) i 31 BCC ( 45 tenkova FT-17), GBC 508 sastava 21 BCC ( 45 tenkova R-35) i 34 BCC ( 45 tenkova R-35) i GBC 517 sastava 19 BCC ( 45 tenkova Char D2).
   VII Armija: GBC 510 sastava 9 BCC ( 45 tenkova R-35) i 22 BCC ( 45 tenkova R-35).
   VIII Armija: GBC 506 sastava 16 BCC ( 45 tenkova R-35), 17 BCC ( 45 tenkova R-35), 18 BCC ( 45 tenkova FT-17) i 36 BCC ( 45 tenkova FT-17).
   IX Armija: GBC 518 sastava 6 BCC ( 45 tenkova R-35), 32 BCC ( 45 tenkova R-35) i 33 BCC ( 45 tenkova FT-17).
   Alpska armija: GBC 514 sastava 25 BCC ( 45 tenkova R-35) i 44 BCC ( 45 tenkova R-35).

   Ove tenkovske jedinice nisu imale u svom sastavu pešadiju i artiljeriju, i zbog toga su bile primorane da svoja dejstva izvode u saradnji sa pešadijskim divizijama, umesto samostalno. Već 15 maja tri bataljona ( 2, 24 i 44 BCC) prelaze u 4 Rezervnu Oklopnu Diviziju ( 4 DCR-Division Cuirassee de Reserve). Još dva nova bataljona 40 ( 15 R-35 i 30 R-40) i 48 ( 16 R-35 i 29 R-40) BCC su ojačala 2 DCR, čime je ukupan broj tenkova porastao na 1035. Takođe su 1 i 2 bataljon Poljske Oklopne Konjičke Brigade naoružani sa 17 tenkova R-35 i 24 tenka R-40. Istovremeno su 1, 6, 25, 34 i 39 BCC iskorišteni da se ponovo oformi 1 DCR, a 10 BCC je ojačao 3 DCR. Pred kraj rata na zapadu u  Švajcarsku je prešlo 12 tenkova R-35 sa posadama da bi izbegli zarobljavanje.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Francuski R-35

U kolonijama su se nalazila tri bataljona naoružana ovim tenkovima. U Siriji su se nalazili 63 ( 45 tenkova R-35) i 68 BCC ( 50 tenkova R-35), a u Maroku je bio 62 BCC ( 30 tenkova R-35, od kojih 4 u depou). Ovi tenkovi su preuzeti od strane snaga Slobodnih Francuza po završetku savezničkog zauzimanja Sirije, odnosno Maroka. Primerci koji su bili u Siriji ostavljeni su novoformiranoj Sirijskoj armiji posle Francuskog povlačenja.
   Posle rata su ovi tenkovi korišćeni jedno vreme u sastavu Francuske žandarmerije do 1951 godine, kada su zamenjeni sa tenkovima Šerman.

   POLJSKA: Tokom 1938 godine Poljska Armija je kupila dva tenka R-35 da bi ih testirala, a kako je bila nezadovoljna njihovim performansama odlučila se za kupovinu tenkova SOMUA S-35. Kako Francuska valda nije dozvolila prodaju ovih tenkova, a proizvodnja domaćih tenkova 7TP se odužila, Poljaci su se odlučili za kupovinu 100 tenkova R-35. Prvih 50 ( prema nekim izvorima 49, a prema drugim 53) je stiglo u Poljsku u julu 1939, zajedno sa tri tenka H-35 koji su trebali da budu ispitani. Ova vozila su formirala 12 Oklopni Bataljon koji je bio stacioniran u Lucku. Kasnije, tokom rata, ovaj bataljon je rasformiran a od 45 tenkova je formiran 21 Bataljon Lakih Tenkova  ( BCL-Batalion Czolgow Lekkich) koji je bio u strateškoj rezervi Vrhovne Komande. Ovi tenkovi su bili namenjeni odbrani Rumunskog mostobrana, ali se bataljon podelio posle Sovjetskog napada na Poljsku 17 septembra, tako da su se 34 tenka povukla u Rumuniju. Od ostalih tenkova improvizovana je Operativna Grupa Dubno koja je učestvovala u bitkama kod Krasne i Kamionike Strumilove gde je bila i uništena. Preostali tenkovi ( 6 komada) su bili pridodati 10 Motorizovanoj Konjičkoj Brigadi, a tri od ovih vozila su uspela da pređu u Mađarsku pred kraj rata. Druga pošiljka od 50 tenkova nije stigla do Poljske pre početka Nemačkog napada, tako da su ovi tenkovi poslati u Siriju oktobra 1939 godine.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Jedan od Poljskih tenkova R-35

   RUMUNIJA: U sklopu programa modernizacije oružanih snaga Rumunija je krajem tridesetih godina odlučila da povede pregovore sa Francuskom o izgradnji fabrike u kojoj bi se po licenci proizvodili tenkovi R-35. Postojala je namera da se otkupi licenca za proizvodnju najmanje 200 tenkova za potrebe Rumunske armije. Početkom 1938 godine pregovori su stigli u poodmaklu fazu, ali je uskoro potreba Francuske za modernizacijom njenih oružanih snaga dovela do prekida pregovora. Kao znak dobre volje Rumuniji je prodat 41 tenk R-35 od kojih je formiran 2 Oklopni Puk. Krajem septembra 1939, 34 Poljska tenka su iz 21 BCL su prešla u Rumuniju da bi izbegla zarobljavanje. Ova vozila su preuzeta i od njih je formiran drugi bataljon 2 Oklopnog puka koji je tada imao u svom naoružanju 75 ovih tenkova. Ovi tenkovi su učestvovali u svim operacijama Rumunske armije. Tokom 1943 i 1944 godine 33 od 34 Poljska tenka su prenaoružana sa zarobljenim sovjetskim protivtenkovskim topovima kalibra 45 mm raznih modela.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Rumunski R-35 sa sovjetskim topom od 45 mm

   TURSKA: Turska je tokom februara i marta 1940 godine kupila 100 tenkova R-35 od kojih su formirana  dva bataljona oklopnog puka. Vozila su korišćena do početka dobijanja anglo-američke pomoći kad su neki primerci prebačeni u žandarmeriju, gde su se održali do sredine pedesetih godina.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Turski R-35 sa repom

   NEMAČKA: Završetkom operacija na zapadnom frontu u Nemačkim rukama su se našla ukupno 843 tenka R-35/R-40. Od ovog broja 131 je korišten kao tenk sa oznakom 35R 731(f), 124 su prodata Italiji, 40 je prodato Bugarskoj, 174 su prepravljena u lovce tenkova skidanjem kupole i ugradnjoim čeških protivtenkovskih topova kalibra 47 mm. Ova vozila su bila namenjena zameni Panzerjager I, a bila su poznata pod nazivom 4.7 cm PaK (t) auf Panterkampfwagen 35R (f) ohne Turm. Ostalima su skinute kupole pa su služili kao artiljerijski traktori ili su korišćeni za transport municije. Ova vozila su korištena za borbu protiv Pokreta Otpora, kao i trening tenkovskih posada sve do Nemačkog povlačenja iz francuske posle desanta u Normandiji. Tako je 6 juna 1944 godine 14 tenkova R-35, koji su korišteni za obuku vozača u 100 Rezervnom Oklopnom Bataljonu, podržalo napad 1057 Grenadirskog Puka na štab 1 bataljona 505 Padobranskog Puka u blizini mesta Sen Mari Eglis, gde su uništeni dejstvom bazuka timova. Posle pobede u Jugoslaviji, u dolini reke Bosne su zarobljene 1 i 2 četa 2 Bataljona Bornih kola, a deo tih vozila ( otprilike jedna četa) je ostavljen snagama NDH, dok su drugi deo vozila koristile Nemačke okupacione snage.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Nemački R-35 u Jugoslaviji

[MOTORISTA]

   SIRIJA: Sirijska armija je preuzela tenkove R-35/R-40 od odlazećih Francuskih trupa i koristila ih protiv Jevrejskih doseljenika tokom prvog Arapsko-Izraelskog rata. Tada se odigrala i njihova poslednja zabeležena borbena upotreba, kad je pet tenkova R-35 napalo 20 maja 1948 Jevrejski kibuc Degania. Branioci su raspolgali sa jednom protivtenkovskom puškom kalibra 20 mm i Molotovljevim koktelima, i uspeli su da onesposobe tri tenka a ostala dva da nateraju da se povuku. Jedan od tih tenkova je ostao kao spomenik u blizini kibuca. Neki od Sirijskih tenkova su prenaoružani sa britanskim protivtenkovskim topovima od 2 funte ( 40 mm).

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Jedan od uništenih Sirijskih R-35 prilikom napada na kibuc Degania

   JUGOSLAVIJA: Tokom tridesetih godina većina armija je uvela u naoružanje protivtenkovske topove kalibra 37 mm koji su bili u stanju da probiju oklop tenkova FT-17 koji su se nalazili u naoružanju Jugoslovenske vojske. Shvativši ovo MVM se obratilo Francuskoj sa molbom da se dozvoli prodaja tenkova R-35 Jugoslaviji radi zamene zastarelih vozila FT-17. Posle više neuspelih pokušaja, početkom 1940 godine Jugoslavija je uspela da nabavi 54 tenka R-35 koji su stigli u zemlju tokom aprila meseca iste godine. Od ovih tenkova je formiran drugi tenkovski bataljon sa tri čete koji se nalazio u Beogradu, u rezervi Vrhovne komande. U jesen 1940 godine njegova treća četa je poslata u Skoplje u sastav 3. Armije. Početkom Aprilskog rata 1 i 2 četa su poslate iz Beograda preko Srema u susret Nemačkim oklopnim kolonama, ali kad su stigli u Slavonski Brod našli su Slavonsku i Osječku diviziju u potpunom rasulu. Bataljon se tada povlači u Doboj, preko Save, gde je napadnut od strane ustaša, ali uspeva da se odbrani i nastavlja prema Sarajevu. U dolini reke Bosne bataljon sustiže nemačka 14 Oklopna Divizija i zarobljava ga. Treća četa se 6 aprila prebacila iz Skoplja u reon Štipa da bi ušla u sastav Bregalničke divizije. Četa u popodnevnim časovima zauzima položaj kod Ježevog polja, radi podrške jedinicama 23 pešadijskog puka koji se tu već nalazio. Ujutru 7 aprila 3 četa i 23 puk vod žesstoku borbu sa Nemačkim jedinicama koje nadiru i uspevaju da ih zadrže do popodneva kada se pod borbom povlače do sela Olujić. Tokom večeri pristižu Nemački tenkovi, a pešadija na prednji kraj privlači protivtenkovske topove kalibra 75 mm. Posle kraćeg žestokog sukoba četa biva uništena, a njeno ljudstrvo se povuklo ili je bilo zarobljeno. Tokom 1941 Nemačke okupacione snage u srbiji su u borbi protiv Partizana koristile oko 25 tenkova R-35 zarobljenih u Francuskoj i kod nas.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Naš R-35 na ulici za vreme puča 27 marta

     tip: laki pešadijski tenk
     težina: 9.8 t
     posada: 2 člana
     dužina: 4.2 m
     širina: 1.85 m
     visina: 2.37 m
     naoružanje: 1x37 mm Piteaux SA18/21 ili SA38/35 sa 100 metaka i jedan mitraljez 7.5 mm Chatellerault ili M1931 Reibel sa 2400 metaka
     oklop: prednji deo tela,stranice i zadnji deo 40 mm, pokrov i pod 12 mm, kupola prednji deo i stranice 45 mm, gornja ploča 30 mm
     motor: jedan redni, četvorocilindrični, tečnošću hlađeni Reno V-4 sa 85 KS
     brzina: 20 km/h
     radijus: 130 km
     savlađivanje rova: 1.3 m bez repa, 1.6 m sa repom
     okomita prepreka: 0.5 m
     uspon: 35-40 stepeni
     gaz: 0.8 m

[MOTORISTA]

<iframe width="720" height="420" src="//www.youtube.com/embed/gAYP-Je_caY?fs=1&start=" frameborder="0" allowfullscreen="true"></iframe>

[FF]

Da malo upotpunim temu.

Jugoslavija se krajem 30-tih godina našla u specifičnoj situaciji, jer i pored značajnog angažovanja na planu ubrzane modernizacije vojske, nije uspevala, čak ni među prijateljskim razvijenim zemljama, sklopiti ugovor o kupovini novog modela tenka koji bi zamenio ostareli Renault FT-17. Tek početkom 1940. jedna Jugoslovenska delegacija uspela da je da u Parizu zaključi ugovor o kupovini 54 kom. tenka Renault R35. Ovi tenkovi nisu bili novoproizvedeni, već su se nalazili u sastavu francuske ratne rezreve. Tenkovi su isporučeni već u aprilu 1940. i odmah su ušli u sastav I bataljona bornih kola, gde su zamenili modele Renault M28 i FT17. Formirane su 3 tenkovske čete sa tenkovima R35. Tenkovi su ofarbani u tamno-zelenu boju, a oznaka jedinice je bila plamteća granata bele boje, sa crnim brojem "1". Prva javna prezentacija novih tenkova bila je na združenoj garnizonskoj vežbi na Torlaku, održanoj 6. septembra 1940. prigodom rođenadan kralja Petra II.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Kralj Petar II kao pitomac VA, na kupoli tenka Renault R35, zajedno sa komandirom tenka (Torlak, sept. 1940).

Pored I bataljona bornih kola, na vežbi Torlak učestvovale su sve najsavremenije taktičke jedinice Kraljevske Vojske, uključujući i padobrance, mehanizovani sastav konjičke divizije sa tanketama Škoda T32, vezisti sa novim bežičnim radio-uređajima itd.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Renault R35 nastupa ispred pešadijske formacije (Torlak, sept. 1940).

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Renault R35 sa prirodnom kamuflažom (Torlak, sept. 1940).

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Tenkovi Renault R35 u marševskoj formaciji (Torlak, sept. 1940).

Tenkovi R35 iz sastava I bataljona bornih kola uzeli su aktivno učešće u događajima na ulicama Beograda 27. marta 1941. pošto je i k-dant bataljona, Danilo Zobenica bio jedan od istaknutih učesnika prevrata. Tenkovi R35 tog dana zaposeli su deo Beograda oko zgrada Ministarstva vojske i mornarice i zgrade Glavnog Đeneralštaba, kada je i načinjena ova istorijska fotografije:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Najveći deo jugoslovenskih tenkova Renault R35 uništen je tokom aprilskog rata.

Materijal iz knjige "Elitni vidovi jugoslovenske vojske u aprilskom ratu", aut. Dušan Babac

[MOTORISTA]

Rumunski tenkovi R-35

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[jadran2]

R-35 na ulici Beograda 27.3.1941.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[jadran2]

uz fotografiju se navodi da je ulica kneza Milosa.

(sada se kod ovog topica odmah otvara i ova fotografija)

[MOTORISTA]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[vathra]

Ujutru 7 aprila 3 četa i 23 puk vod žesstoku borbu sa Nemačkim jedinicama koje nadiru i uspevaju da ih zadrže do popodneva kada se pod borbom povlače do sela Olujić. Tokom večeri pristižu Nemački tenkovi, a pešadija na prednji kraj privlači protivtenkovske topove kalibra 75 mm.

Имам питање у вези ПТ топа 75мм.
Није из текста јасно која пешадија (претпостављам немачка), а друго и битније питање је који ПТ топ од 75мм? Углавном се наводи да их немце уводе у употребу после напада на СССР, дотад су користили 37мм.

[MOTORISTA]

Pešadija je nemačka, jbg to sam propustio da napišem. Što se PT topova kalibra 75 mm, ja pretpostavljam da su u pitanju poljski topovi FK 16 nA, FK 18 ili FK 38, jer PaK 36 i nije imao neki učinak na R-35.

[Dreadnought]

Evo nešto iz moje kolekcije ....

Jugoslovenske R-35 -ce ... Pretpostavljam da je snimak nastao na reviu na Banjici ...


[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[Deligrad]

Kada je reč o nemačkim PT topovima 75 mm treba reći da ih Nemci u vreme Aprilskom ratu nisu imali. To je podatak koji je izneo kolega Denda u nekim svojim radovima a pre svega u radu objavljenom u Bugarskom Vojnoistoričeskom zborniku i koji je naneo velike štete srpskoj vojnoj istoriografiji jer je kolega Denda u njemu Nemcima dao naoružanje koje su oni imali tek od kraja 1942. godine. Taj njegov tekst je zbog toga žestoko kritikovan u stručnoj javnosti. Denda relativno dobro poznaje izvore ali ne i naoružanje. Tipologija u svim njegovim tekstovima je najblaže rečeno problematična ali ovo nije mesto za diskusiju o tome.

[Dreadnought]

Slikano ispred današnje zgrade Beograđanka u Beogradu, ugao Resavske i Masarikove ispred Oficirskog doma, danas SKC. 

Datira, 27.03.1941. godine.


[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[Dreadnought]

Slikano u ulici Kralja Milana (ex Maršala Tita) u Beogradu, 27.03.1941. godine.
Lokacija je Stari dvor, a u pozadini se vidi zgrada Novog dvora, tada Muzeja Kneza Pavla.


[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]