Leteći čamac Dornier Do-24

[Dreadnought]

Dornier Do-24

Holandska mornarica je naručila 1926 godine veliki broj Dornier Wal (Do-15) letećih čamaca za potrebe patroliranja bespućima Holandske kolonija na istoku (Holandska Istočna Indija-Današnja Indonezija). Distance koje je trebalo pokrivati, ponekad su prelazile širinu cele Evrope sa jednog kraja na drugi.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Dornier Wal (Do-15)

Dornier Wal se dobro pokazao ali je ubrzo postao zastareo i 1934 godine Holandska mornarica je počela potragu za njegovim naslednikom. Nekako u to vreme u fabrici Dornier-Metallbauten G.m.b.H iz Friedrichshafena je završen prvi prototip Dornier Do-18, modernizovane verzije Do-15, koji nije zadovoljavao potrebe i standarde Holandske mornarice.

Mornarički oficir 2-ge klase C. Sanders je napravio specifikacije za avion koji bi zadovoljio potrebe Wal-ovog naslednika. Novi avion je trebao da bude veći, opremljen sa tri motora od kojih ni jedan ne bi bio potisan sa max. brzinom od 315 km/h, potpuno metalne konstrukcije i sa konforom za velike distance.

Sa ovim specifikacijama, Holandska mornarica je krenula u potragu za fabrikom koja bi bila u stanju da u što kraćem roku napravi ovakav avion. Fokker i Sikorsky nisu mogli da ispune visoke standarde koje su holanđani zacrtali. 1935 godine Dornierov dizajn P.14 je bio spreman i detaljni model je prikazan Holanđanima.

Vrlo brzo je zaključen ugovor (06. avgusta 1936 godine) o prodaji 6 letećih čamaca Holandskoj mornarici sa oznakom Dornier Do-24. Kako je u to vreme Nemačka obnova vazduhoplovstva bila u punom zamahu, Nemačko ministarstvo vazduhoplovstva (RLM-Reichsluftfahrministerium) nije bilo voljno da se produkcioni kapaciteti upošljavaju za Holandske Do-24. Čitav posao je išao preko kompanje Swiss Aero-Metall A.G. iz Ciriha koja je bila "ćerka" kompanija Swiss Dornier A.G. fur Dornier Flugzeuge.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Prvi prototip Do-24 V1

Luftwaffe je takođe tražila zamenu za stare Do-15 Wal leteće čamce, a kako su specifikacije koje je raspisala RLM bile gotovo istovetne kao i Holandske, krenulo se sa radom na projektu P.14. Odlučeno je da se u Friedrichshafenu naprave 4 prototipa, 2 za potrebe RLM ( Do-24 V1 i Do-24 V2) a dva za potrebe holanđana (Do-24 V3 i Do-24 V4) koji su postali prva dva isporučena aviona iz holandske porudžbine od 6 aviona.

Bili su opremljeni sa 447 kW (600 Ks) Junkers Jumo 205C dizel motorima, dok su sledeća dva aviona su imali 652 kW (875 Ks) Wright R-1820-F52 Cyclone motore. Treći od ova četri aviona je ujedno bio i prvi koji je poleteo 03.07.1937 godine kao verzija Do-24K-1. Prvih 6 aviona izgrađenih u Dornieru su u holandskoj mornarici dobili oznake X1-X6, i stupili su u službu pred kraj 1937 godine (Prva tri aviona  X-1 do X-3 su otpremljeni direktno za Holandsku istočnu indiju) odnosno polovinom marta 1938 godine (X-4 je stigao u Holandiju 18.03.1938).

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24K-1 Fabrički Br. 761 (bivši Do-24 V3) u službi kao X-1

Kako su potrebe Holandske mornarice bili velike a zbog sve većih narastajućih pretnji Japana na dalekom istoku, Holandska mornarica je povećala narudžbinu na 72 aviona. Kako ove potrebe Nemački proizvođač nije mogao da ostvari, odlučeno je da se od Dorniera otkupi licenca za proizvodnju i posao je poveren holandskim fabrikama Aviolanda i Flushing (De Koninklijke Maatschappij "De Schelde" iz Vlissingena ("Flushing") i Maatschappij voor Vliegtuigbouw NV "Aviolanda") gde je krenula proizvodnja verzije Do-24K-1 i kasnije Do- 24K-2, jer vodeći holandski proizvođači Fokker i Koolhoven nisu imali potrebne alate i mašine za proizvodnju ovih aviona.

22.07.1937 ugovrena je porudžbina od 12 Do-24K-1 ( X-7 do X-18), 30.05.1938 sledećih 6 (X-19 do X-24) a 13.01.1939 još 5 (X-25 do X-29) i jedan Do-24K-2 (X-37).

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Izgradnja Do-24 u Aviolanda fabrici

Sledile su dalje narudžbine i to 16.06.1939 za 13 Do-24K-2(X-49 do X-61) i 12.03.1940 za 12 (X-62 upto X-73), dovodeći do konačnog broja naručenih aviona na 43.

[Dreadnought]

Naoružanje prvih 12 Do-24K-1 u Holandskoj mornarici (X-1 do X-12) se sastojalo od tri "Alkan" mitraljeske kupole od kojih je svaka bila opremljena sa Colt-Browning 7,9 mm mitraljezom. Počevši od X-13 srednja kupola je bila opremljena sa 20 mm Hispano-Suiza tip 404 topom.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Prvi Do-24 izgrađen u holandiji se spušta na vodu

Upotreba prvih Do-24K-1 u Holandskoj istočnoj indiji je pokazala da su postojali strukturni problemi sa repom aviona koji su prouzrokovali sinije pukotine na stabilizatorima. Tako da su, sukcesivno svi Do-24K-1 koji su bili u fazi izgradnje su modifikovani a te modifikacije su trebale da budu primenjivane i na novim Do-24K-2 koji bi pored toga imali i veći dolet od prethodne verzije.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24K-1 Fabrički Br.772 X-12

Samo sedam Do-24K-2 je bilo isporučeno Holandskoj mornarici kada je 10.05.1940 za Holandiju počeo rat.
Nemci su zarobili Aviolanda fabriku i u njoj pronašli netaknutih 13 Do-24K-2 u različitim fazama izgradnje.
Magacini fabrike su bili popunjeni materijalom za još 16 primeraka a za najmanje 11 aviona i Wright Cyclone motori. Samo 25 aviona je bilo izgrađeno u Aviolanda pre okupacije.

Posle Japanske invazije, nakon što je najveći broj holandskih Do-24 na istoku uništen, 6 aviona je preletelo za australiju gde su pridruženi u Australisku ratnu avijaciju (Royal Australian Air Force) u februaru 1942. Služili su u RAAF da kraja rata kao transporteri za Novu Gvineju, čineći Do-24 jednim od retkih aviona II Svetskog rata u operacionoj službi na obe zaraćene strane.

Dva leteća čamca su bila potpuno spremna (X-38 i X-39) te je nakon obavljenih testova Nemačka služba za spasavanje (Seenotdienst) koja je dugo čekala na šansu da bude opremljena boljom opremom od Heinkel He-59, a uvidevši dobre osobine Do-24 rešila da iskoristi priliku i da zatraži da se za njene potrebe nastavi sa proizvodnjom. Uz još neke modifikacije koje su omogućavale misije spasavanja na moru, proizvodnja je nastavljena sa novim modelom, Do-24N-1.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24N-1, D-AEAV u službi. Primetno je otsustvo naoružanja

Kako je Seenotdiens (barem na papiru) bila civilna organizacija, Do-24 su prefarbani u belo, dobili su civilne oznake i oznaku "crvenog krsta". Skidaju se i mitraljeske kupole a avioni su potpuno razoružani. Piloti Seenotdienst su bili pod utiskom da zastava Međunarodnog Crvenog Krsta predstavlja najbolju zaštitu ali  su uskoro bili razuvereni jer RAF-u (kao uostalom i samim Nemcima) oznaka Crvenog Krsta nije ništa ili gotovo ništa značila.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24N-1 Fabrički Br. 75, D-APDA

Nakon ovih događaja Nemački Luftwaffe preuzima posao spašavanja na moru, a avioni se ponovo naoružavaju i dobijaju vojne oznake i kamuflažu.

Najmanje 13 Do-24N-1 je isporučeno za Luftwaffe koji su bili opremljeni Wright Cyclone motorima. Kada je presušila zaliha američkih motora Do-24 su bili opremani sa BMW 132N motorima od 685 Ks, čime je nastala nova vezija, Do-24T-1. Tokom okupacije Holandije u Aviolandi je bilo izgrađeno 159 primeraka Do 24, od kojih najviše verzije Do 24T-1.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Jedan od retkih kolor snimaka Do-24T-1, Rumunija 1941 god.

Produkciona linija Do-24 je bila ustanovljena i u Sartrouvilleu u Francuskoj tokom Nemačke okupacije.
U fabrici S.N.C.A (Société Nationale de Constructions Aéronautiques) je proizvedeno daljih 48 Do-24. Posle oslobođenja nastavljeno je sa proizvodnjom daljih 40 Do- 24, koji su služili u Francuskoj mornarici do 1952 godine.

[Dreadnought]

Izvestan broj  Do- 24 je bio stacioniran u Norveškoj gde su najčešće izvršavali zadatke osmatranja i izviđanja kao i dužnosti potrage i spašavanja. Ove misije su izvršavali samostalno ili su ukrcavani na Nemačke "Katapult brodove" (Schleuderschiffe) SP 21 "Bussard" i SP 22 "Falke" sa kojih su bivali lansirani uz pomoć katapulta nosivosti do 20 t. Na taj način je omogućavano da ponesu više goriva a samim tim i da im se poveća evektivni domet leta i poveća pokrivenost površine pretrage.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
SP 21 "Bussard"

Postojala je i verzija Do-24MS koja je služila za potragu za minama (MS-Minensuche). U suštini to je bio Do-24T a jedina razlika je bila to što je letilica opremljena velikim prstenom oko trupa. Prsten je bio povezan za snažnim baterijama koje su kada su uključene slale magnetnim minama privid da iznad njih prolazi brod, te su mine eksplodirale. Ovakav način aktiviranja mina je prouzrokovao velike štete na mnogim Do-24MS.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Jedina poznata fotografija Do-24MS, Seenotstaffel 5 iz Stavangera u Norveškoj

1944 godine, 12 Do-24 napravljenih u Holandiji je isporučeno Španskoj službi potrage i spasavanja (S.A.R) u cilju da pomognu u spasavanju oborenih avijatičara obe zaraćene strane. Posle rata nekoliko aviona proizvedenih u Francuskoj je isporučeno u Španiju. U operativno upotrebi u Španiji su ostali do 1967 godine.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24T-3 Fabrički Br. 5345, HR.5-4 S.A.R.



Rezime

Dornier Do-24 nije u istoriji ostao zabeležen kao avion koji je prelomio tok rata. O njemu se malo pisalo i malo je ljudi čulo za njega. Nije odlučivao o sudbini rata ali je odlučivao o sudbini mnogih oborenih avijatičara i brodolomnika. Prema Dornierovim podatcima, oko 12.000 ljudi je spaseno sigurne smrti tokom letačke karijere ovog aviona. Napravljeno je ukupno 279 primeraka u više fabrika u periodu 1937-1945.



TT podatci

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Posada ...............................................................................  3+
Prvi let ......................................................................3. jul 1937
Proizvođači .................................Dornier, Aviolanda, S.N.C.A, CASA

Dimenzije

- Dužina ............................................................................22 m
- Raspon krila .....................................................................27 m
- Visina ............................................................................5.9 m
- Površina krila ................................................................108 m²

Težine...........................................................13 470 kg/18 400 kg

Pogonska grupa*

-3x 447 kW (600 Ks) Junkers Jumo 205C
-3x 652 kW (875 Ks) Wright R-1820-F52 Cyclone
-3x BMW 132N 685 Ks
-3x BMW Bramo 323 1000 Ks

*U zavisnosti od verzije

Maksimalna brzina ..........................................................341 km/h
Akcioni radijus ................................................................4700 km
Plafon leta ......................................................................5900 m

Naoružanje

-1 x 20 mm MG 151; 2 x 7.92 mm MG 15
-Mogućnost nošenja 12 bombi od po 50 kg

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]



Izvor: www.dornier24.com
         www.commons.wikimedia.org
         The Hamlyn Concise Guide to Axis Aircraft of WWII-David Mondey 2004.

[Dreadnought]

Do-24K-1

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
MLD Do-24K-1 (X-16) u Holandskoj Istočnoj Indiji

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
MLD Do-24K-1 u Holandskoj Istočnoj Indiji. Ova šema bojenja je korišćena od 1941 do Februara 1942

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
The Do-24K-1 (X-19), fabrički Br.779

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24K-1 (X-13), Fabrički Br.773, Pogled na srednju kupolu sa 20 mm Hispano-Suiza topom tipa 404

[Dreadnought]

Do-24N-1

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24N-1 KD+GJ (Bivši Holandski Do-24K-1 "X-40")

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24N-1 Fabrički Br.74 D-AEAV

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24N-1, Primetno je odsustvo naoruženja

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24N-1, Pogled na srednju kupolu sa 20 mm Hispano-Suiza topom tipa 404

[Dreadnought]

Do-24T-1

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24T-1

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24T-1, Seenotstaffel 7, Italija 1942

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24T-1 Fabrički Br.94, KK UZ

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Do-24T-1 na Luftwaffe brodu, negde u Norveškoj 1942/43

[Director]

Trenutno malo proučavam ww2 u Aziji pa se setih ove teme. Evo rasporeda Do24K u Holandskoj istočnoj indiji na dan 30.11.1941.

Marine Luchtvaartdienst (MLD)
["Royal Netherlands East Indies Naval Air Force"]

Headquarters at Soerabaja - Java

• Do24K-2 (1) assigned to Commander MLD

Groepen Vliegtuigen ["Aircraft Groups"]

• GVT-1 with 3 Do24K-1 in Pontianak - West Borneo
• GVT-2 with 3 Do24K-1 in Sorong - New Guinea
• GVT-3 with 3 Do24K-1 in Soerabaja - Java
• GVT-4 with 3 Do24K-1 in Sambas - West Borneo
• GVT-5 with 3 Do24K-1 in Ternate - Moluccas
• GVT-6 with 3 Do24K-1 in Morokrembangan - Java
• GVT-7 with 3 Do24K-1 in Tarakan - East Borneo
• GVT-8 with 3 Do24K-1 in Paeloe Samboe - Sumatra

• MLD flying school at Soerabaja - Java
[includes aircraft in reserve or in transit]
- 6 Dornier Wal planes
- 10 Do 24K-1 planes

Izvor + ostatak rasporeda holandske avijacije na strani:

http://www.geocities.com/dutcheastindies/Dutch_OOB.html

[Dreadnought]

[Dreadnought]

Do-24K-1 Fabrički Br.772 X-12 za Holandsko pomorsko vazduhoplovstvo se ukrcava na brod "Kota Agoeng" u Roterdamu put Sorebaje u Holandskoj Istočnoj Indiji.


[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[brka-65]

Evo jedne zanimljive fotografije...Nemacki Do-24 na odmoru (verovatno prelet sa neke dalje destinacije) u predelu danasnjeg Zemunskog keja.U daljini se vidi Beograd i Avala.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[trpe grozni]

@Brko, jel se zna kojeg je datuma napravljena fotografija ?? Ili barem priblizni period kada je nastala.
Inace prelepa fotografija.

[brka-65]

@Brko, jel se zna kojeg je datuma napravljena fotografija ?? Ili barem priblizni period kada je nastala.
Inace prelepa fotografija.

Trpe,ne znam tacno ali moja pretpostavka je 1941-1942?

[trpe grozni]

Hvala na informaciji.

[Dreadnought]

[Dreadnought]

Nekoliko fotografija ...


Holandski X-1
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Do-24V3
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Do-24K
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


I jedna u koloru, verzija Do-24T za Luftwaffe.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]