duje
kapetan bojnog broda
 Offline
Gender: 
Posts: 17 876
|
 |
« on: August 09, 2009, 04:17:02 pm » |
|
Jedna od naprava sa kojom možemo odrediti poziciju broda na moru je i SEKSTANT. Danas manje upotrebljavan (satelitska navigacija), no svakako neophodan na večim brodovima.
Sekstant nam služi za mjerenje visine nebeskih tjela iznad morskog horizonta. Visina je vertikalni ugao između oka osmatrača (navigatora) sa očitanim nebeskim tjelom i sa točkom na horizontu, neposredno ispod njega. Sekstant možemo upotrebljavati u terestičkoj navigaciji, jer pored vertikalnih, može mejriti i horizontalne uglove.
Princip mjerejna kutova je kod svih sekstanata isti. Sa obzirom na konstrukciju djele se na obične, kod kojih upotrebljavamo obalni ili morski horizont i sekstante sa umjetnim horizontom.
Postoje sekstanti sa nonijevom i mikrometarskom podjelom. Danas je u upotrebi večinoma mikrometarska podjela.
Glavni sastavni djelovi su:
-tjelo (oblik 1/6 kruga)
-dva ravna ogledala (veliko i malo)
-teleskop
Kod mjerenja je potreban biti brz, odma poslije mjerejna je potrebno upisati vrijema (svaka sekunda zakašnjenja znači grešku 1Nm u poziciji). Moramo imati i točan sat, jer i od njegove točnosti ovisi točnost pozicije broda.
Tokom vrijemena su se sekstanti usavršavali (dorađivali), no u osnovi je uvjek isti.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Sekstant iz 18. stoleča, pomorski muzej Korčula
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
djelovi sekstanta
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
različiti modeli
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
rad sa sekstantom
Pozdrav
Duje
|
|
|
« Last Edit: July 28, 2010, 07:27:58 am by dreadnought »
|
Logged
|
|
|
|
Rade
Administrator
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 062
|
|
« Reply #1 on: August 09, 2009, 05:54:20 pm » |
|
Merenje sekstantom treba da se odradi brzo, ali to nikako nesme biti "opravdanje" za greške. Stoga obično merrenje vrše dvojica: jedan meri, drugi beleži vreme. Inače i sam sekstant ima svoje, nepromenljive, greške.
PS Nisam siguran da je greška tolika za jednu sekundu vremena...
|
|
|
|
« Last Edit: August 09, 2009, 05:57:12 pm by Rade »
|
Logged
|
|
|
|
duje
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 876
|
|
« Reply #2 on: August 09, 2009, 06:20:26 pm » |
|
Moguče greške samog sekstanta mogu biti:
greške kod konstrukcije
greške kod podjele limba (luka)
greške nonijeve ili mikronske skale
neparalelnost ogledala
greška teleskopa i indeksne crte
greške velikog ogledala (pomaknuto).....
Pozdrav
Duje
|
|
|
|
« Last Edit: August 10, 2009, 03:24:34 pm by duje »
|
Logged
|
|
|
|
Orion
vodnik I klase
Offline
Gender:
Posts: 578
|
|
« Reply #3 on: October 03, 2009, 12:53:23 pm » |
|
Ja sam relativno davno(sigurno ne u odnosu na sve vas ovde) ucio i radio sa sekstantom: ali i meni se cini da je greska u merenju od 1 sekunde 1 nauticka milja na papiru...
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jantar
stariji vodnik
Offline
Posts: 766
|
|
« Reply #4 on: October 13, 2009, 11:08:18 pm » |
|
Ko radi - taj i gresi. Evo vam jos malo tih sprava [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jantar
stariji vodnik
Offline
Posts: 766
|
|
« Reply #5 on: October 13, 2009, 11:12:11 pm » |
|
i jos malo [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [attachment=10]
|
 SEXTANT.jpg (37.99 KB, 485x481 - viewed 387 times.)
SEXTANT (1).jpg (71.49 KB, 550x485 - viewed 435 times.)
SEXTANT (2).jpg (50.72 KB, 680x613 - viewed 237 times.)
SEXTANT (3).jpg (31.02 KB, 500x425 - viewed 297 times.)
SEXTANT (4).jpg (38.96 KB, 520x479 - viewed 302 times.)
SEXTANT (5).jpg (40.13 KB, 500x542 - viewed 204 times.)
SEXTANT (6).jpg (51.22 KB, 800x640 - viewed 244 times.)
SEXTANT (7).jpg (35.05 KB, 520x496 - viewed 225 times.)
MSC - Split (8).bmp (189.02 KB, 300x215 - viewed 314 times.)
MSC - Split (9).bmp (189.02 KB, 300x215 - viewed 357 times.)
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jantar
stariji vodnik
Offline
Posts: 766
|
|
« Reply #6 on: October 13, 2009, 11:17:00 pm » |
|
Nije mi jasno kako sam poslednje dve postovao, ali evo jos par komada [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Orion
vodnik I klase
Offline
Gender:
Posts: 578
|
|
« Reply #7 on: October 15, 2009, 09:30:42 am » |
|
Prelepe su slike Jantar!  |
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
vathra
potporučnik
Offline
Posts: 2 369
|
|
« Reply #8 on: October 15, 2009, 09:48:59 am » |
|
PS Nisam siguran da je greška tolika za jednu sekundu vremena...
Jedna sekunda pri merenju ugla je greška od 1NM. Kod zapisivanja vremena greška je daleko manja. |
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Rade
Administrator
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 17 062
|
|
« Reply #9 on: October 15, 2009, 10:41:50 am » |
|
OK, onda sam zamenio sa greškom kada se "izadje" iz Kotlarićevih tablica...
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
vathra
potporučnik
Offline
Posts: 2 369
|
|
« Reply #10 on: October 15, 2009, 10:51:28 am » |
|
Malo da se dopunim/ispravim:
Ugao od 1 lučne minute predstavlja 1 nautičku milju (u punom uglu imamo 360 stepeni po 60 minuta, pa dolazimo do obima zemlje od 21600 nautičkih milja (ili 40.000 km, koliko se računao obim zemlje kad su obe jedinice definisane)
Jedna sekunda vremena, iznosi na pun krug 1/24*60*60, odnosno 86.400 sekundi u danu (koliko je potrebno za pun krug).
Kod merenja visine tela, ako pogrešimo kod zapisivanja za 1 sekundu, maksimalna teoretska greška bi bila ako bi se nalazili na ekvatoru i merili telo koje je na ekvatoru, pa bi iznosila 1/4 nm. U slučaju naših prostora, ako se meri položaj Sunca, zbog ugla kojim se Sunce prividno kreće, greška je manja, jer Sunce ostaje duže vreme na istoj visini.
----
U mom prethodnom postu je greška, lučna minuta je 1NM.
Greška merenja ostaje mala.
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Solaris
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 12 357
#vragu i rat#
|
|
« Reply #11 on: October 22, 2010, 09:18:38 pm » |
|
malo skica
poz.
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Solaris
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 12 357
#vragu i rat#
|
|
« Reply #12 on: January 12, 2011, 09:44:47 pm » |
|
u štampanom izdanju SD izašla i ova sličica vezana za izložbu u Dubrovniku
poz.
|
|
|
|
|
MOTORISTA
Počasni global moderator
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 62 007
|
|
« Reply #13 on: January 12, 2011, 11:09:10 pm » |
|
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
aramis
vodnik
Offline
Posts: 476
|
|
« Reply #14 on: June 29, 2012, 08:18:20 am » |
|
Odličan prikaz rada, ali bojim se da su sextant i sidol dvije stvari koje su zauvijek ustuknule pred mobitelima. Nekad su stari kapetani na brod nosili svoj vlastiti sekstant ! Na priloženoj fotografiji sextant i sidol u, zamislite, plastičnoj kantici.....
|
|
|
|
|
|
