FF
zastavnik I klase
 Offline
Posts: 1 929
|
 |
« on: April 06, 2008, 10:58:46 am » |
|
Kobilica razarača Split položena je jula 1939. u Splitu, po narudžbini JKM. Brod je trebao da ima ulogu vođe flotile, kao i njegov prethodnik - razarač Dubrovnik, po ugledu na koga je i bio građen. Od naoružanja je bilo predviđenio 5 topova 140mm, 10 PA topova 40mm i 2 trostruka torpedna aparata. Interesantno je ovo s topovima. Češki topovi 140mm na Dubrovniku bili su jedinstveni, iako ih mnogi povezuju s britanskim topovima 5.5in (139,7mm), s kojima nemaju nikakve veze.
Škodini topovi bili su novije izrade i Dubrovnik je u svoje vreme bio prvi i jedini brod s takvim topovima i razarač s najvećim kalibrom glavne artiljerije. Kada su Italijani Aprila 1941. zarobili Dubrovnik, zarobili su i 4 rezervne cevi i sve zalihe municije za njegove topove 140mm, ali kada su potrošili tu municiju, našli su se pred problemom jer se ista nije više proizvodila. Zato je bilo predviđeno da Premuda dobije nove italijanske topove 135mm, ali je Italija ubrzo kapitulirala, tako da od toga nije bilo ništa. Kada su Nemci zarobili Premudu 1943. Škodini topovi 140mm su već bili demontirani, a novi 135mm nisu bili ugrađeni. Tada već TA-32, dobio je 3 PA topa 105mm i gomilu automatskih PA topova malog kalibra. Elem, pre rata, i za novi razarač su bili predviđeni isti topovi 140mm, i to 5 komada, ali ovog puta s automatskim punjačima - što bi da je realizovano bili zaista impresivno za jedan predratni razarač.
Nakon kapitulacije Kraljevine Jugoslavije, brod u izgradnji preuzimaju Italijani, a nakon 1943. Nemci. Tokom rata nekoliko puta je sabotiran i miniran na navozu (pre predaje Italijanima, potom Italijani, pa partizani, itd.). Završetak II sv. rata ga zatiče tamo gde je bio i na početku, u dosta zapuštenom stanju sa oštećenjima prouzrokovanim sabotažama. Nakon 1945. državni vrh donosi odluku da se brod pokuša dovršiti, ali kako u Splitu nije bilo uslova za to, nedovršen je otegljen u Rijeku, gde se polako pristupilo radovima na njegovom kompletiranju, koji su trajali nekoliko godina.
Dovršetak broda verovatno nebi bio moguć bez američkih sredstava iz programa vojne pomoći nakon 1948, tako da je novi razarač opremljen po ugledu na američku klasu Fletcher, a povrh svega su se izdvajali 4 topa 127mm, koji iako manjeg kalibra i s manjim brojem cevi u odnosu na prethodno planirano opremanje broda, su bili high-tech inovacija tog doba, zahvaljujući velikoj brzini automatske paljbe i naprednom sistemu za upravljanje vatrom. Konačno, brod je uvršten u sastav JRM na svečanosti 1958. godine kao R-11 "Split". Osnovni podaci:
Deplasman:2400/3000 t;
Naoružanje: 4 x 127 mm i 12 x 40 mm; 2 “sipe”, 6 bacača dubinskih bombi i 2 klizača za dubinske bombe; 5 cevi za torpeda od 533 mm;
Max. brzina 31,5 čv.
Brod je zvanično bio u sastavu Flote do 1985. iako je još od kraja 70-tih prebačen u Pulu, gde je na Muzilu služio kao brod-kasarna i poligon za obuku. Čuveni topovske kupole 127mm prethodno su demontirane i nalazili su se u Lori gde su služili takođe za obuku artiljeraca. Konačno, brod je izrezan negde oko 1985/86. u RMTZ "Sava Kovačević" u Tivtu.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Još jedna od zanimljivosti na R-11 bio je 4-cevni protivavionski top Bofors L60 40mm spregnut sistemom za upravljanje vatrom čiju je osnovu činio američki osmatračko-nišanski radar Mk.34 (AN/SPG-34) kojim su se mogli registrovati i pratiti ciljevi u vazduhu na daljinama do 20NM. Bio je takođe jedinstven top u JRM.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
U pozadini prve slike vide se razarač Pula (R-22) i jedan od eskortnih razarača JRM.
|
|
|
« Last Edit: August 02, 2010, 07:42:38 pm by Boro Prodanic, Reason: Ubacivanje slika u atačment »
|
Logged
|
|
|
|
barba
Prijatelj foruma
stariji vodnik
Offline
Posts: 819
|
|
« Reply #1 on: January 04, 2009, 12:04:14 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] R11 Split
|
|
|
« Last Edit: January 04, 2009, 12:08:07 pm by barba »
|
Logged
|
|
|
|
lovac
Stručni saradnik za brodska oružja i sisteme
kapetan fregate
Offline
Gender: 
Posts: 7 442
|
|
« Reply #2 on: October 25, 2009, 10:09:42 pm » |
|
Nov sam na Palubi i do sada nisam naišao ni na jedan Post koji opisuje razarač Split R-11.
Ako negde to postoji - recite mi gde je.
Ako ne postoji, predlažem da prodiskutujemo malo o tom brodu.
Lično malo znam o njemu, negde sam pročitao da je on planiran i trebao je biti 4. po redu brod iz klase predratnih razarača Beograd, ali nije završen pre rata. Mislim da sam pročitao, da je u toku rata potopljeno ono što je izgrađeno, a posle rata gradnja je nastavljena i brod je završen po nešto izmenjenom projektu u odnosu na razarače klase Beograd.
Ja sam brod zatekao u Lori, kada sam došao u MVA, i te 1974. godine u jesen je brod isplovio (meni se čini poslednji put) na artiljerijsko gađanje. Nakon tog gađanja više se nije pomerao na svoj pogon. Krajem sedamdesetih je odtegljen u Pulu u MNC i preinačen je u bord za obuku mornara. Šta se dalje zbivalo sa njim - ne znam.
Ako iko ima lepih slika o tom brodu i ako neko zna istorijat tog broda, hajde da napiše nešto o njemu!
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
MOTORISTA
Moderator
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 62 007
|
|
« Reply #3 on: October 26, 2009, 11:59:34 am » |
|
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
lovac
Stručni saradnik za brodska oružja i sisteme
kapetan fregate
Offline
Gender:
Posts: 7 442
|
|
« Reply #4 on: October 26, 2009, 01:16:08 pm » |
|
Hvala na pomoći!
Ima li još informacija o tom brodu?
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Dreadnought
Počasni global moderator
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 69 456
|
|
« Reply #5 on: November 26, 2009, 11:49:09 am » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
|
Gazda
zastavnik I klase
Offline
Gender:
Posts: 1 500
|
|
« Reply #6 on: November 26, 2009, 05:19:23 pm » |
|
jedan kuriozitet,komandni most se još nalazi u vojnopomorskom muzeju u splitu...
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Dreadnought
Počasni global moderator
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 69 456
|
|
« Reply #7 on: November 26, 2009, 05:25:13 pm » |
|
Gazda, to bi valjalo snimiti ako ikada uzmogneš ...  |
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Minolovac
Prijatelj foruma
zastavnik I klase
Offline
Posts: 1 614
|
|
« Reply #8 on: December 01, 2009, 06:45:07 pm » |
|
Ovo Ti je slikano negdje 1976 u Lori. Više nije plovio, a dva remorkera su ga uhvatila u tegalj po krmi i odvukla u Pulu 1978. nakon što je došla prva raketna topovnjača, Rade Končar 401. Mi smo imali nastavu u kabinetima dolje u luci i izgubili smo cijeli prvi sat, bio je pojam da se na Splitu digne y. A kad je prelazio lukobran svi brodovi su počeli trubiti za ispraćaj. Sprovod.  |
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Dreadnought
Počasni global moderator
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 69 456
|
|
« Reply #9 on: December 01, 2009, 06:50:36 pm » |
|
Prelepa fotografija ... tužan povod ... Hvala ti što si je podelio sa nama  |
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Minolovac
Prijatelj foruma
zastavnik I klase
Offline
Posts: 1 614
|
|
« Reply #10 on: December 01, 2009, 06:53:30 pm » |
|
Imam još nekih slika što sam se fotkao na starom Splitu, ali ih moram skenirati, pa pomalo staviti na forum. Dotle pozdrav svima.
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
FF
zastavnik I klase
Offline
Posts: 1 929
|
|
« Reply #11 on: December 01, 2009, 07:23:45 pm » |
|
Super slika. D kula čuvenog 5in Mk.30 topa koji je ispaljivao 15 granata u minutu. "Split" je mogao teoretski da ispaljuje po jednu granatu 127mm svake sekunde, na daljinu od 16km, što ga svrstava u najubojitiji artiljerijski brod svih vremena koji je plovio pod nekad našom zastavom.
Ove kule su pre rashodovanja broda skinute i nalazile su se u ŠC "Lora" gde su služile kao nastavno sredstvo pitomcima MVA i MSVŠ. Zna li iko, gde su ti topovi danas?
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
Minolovac
Prijatelj foruma
zastavnik I klase
Offline
Posts: 1 614
|
|
« Reply #12 on: December 01, 2009, 07:27:26 pm » |
|
Još par sitnica. Imao je i 6 Oerlikona 29 mm, 70-ih su demontirani, ali postolja su ostala na krmenoj palubi. Na njemu su snimane neke scene austrijskog filma o pobuni mornara u Boko Kotorskoj. Sjećam se scene na krmenoj palubi sa postrojenim mornarima a cijev topa su draaastično povećali  |
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #13 on: December 01, 2009, 07:58:06 pm » |
|
Minlovac, ne znam o 29 mm Oerlikonima, u sjecanju su mi samo tri vrste Boforsa (1x1, 1x2, 1x4), kao sto je ranije i postavljeno gore.
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
MOTORISTA
Moderator
kapetan bojnog broda
Offline
Gender:
Posts: 62 007
|
|
« Reply #14 on: December 01, 2009, 08:03:10 pm » |
|
Oerlikoni 29 mm??? Ja koliko znam JRM je imala u naoružanju samo Oerlikon 20 mm.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
|
