Marder

[Rade]

Ovo vozilo me je zainteresovalo, ali je gradja o njemu vrlo oskudna... ovaj tekst je uglavnoim prevod članka iz vikipedije.

Osnovno borbeno vozilo pešadije jedinica mehanizovane pešadije oružanih snaga Nemačke, od sedamdesetih godina na ovamo jeste borbeno vozilo pešadije Marder. Razvijen kao deo projekta ponovne izgradnje nemačkih kapaciteta za proizvodnju borbenih vozila, Marder se dokazao kao pouzdana konstrukcija. Iako u svojoj konstrukciji sadrži neka unikatna tehnička rešenja (potpuno daljinski upravljiva borbena stanica - mitraljez kalibra 7,62mm u zadnjem delu vozila), u globalu je jednostavno vozilo, konvencionalnog tipa, sa ukrcnim vratima na zadnjem delu vozila i puškarnicama sa strane za dejstvo ukrcane pešadije.
Od početka sedamdesetih godina, svoje mesto u nemačkim oružanim snagama našlo je preko 2 000 vozila ovog tipa. Interesantno je napomenuti da se vozila u nemačkim varijantama nisu izvozila van Nemačke. Te verzije su svoj put u inostrane armije našle tek sa početkom povlačenja starijih modela iz naoružanja. Tada su se za Mardere zainteresovali Čile i Grčka; Čile je kupio 200 vozila, dok se Grčka 2007. godine ipak preorijentisala na nabavku ruskih vozila BMP-3. Argentina u naoružanju ima pojednostavljenu, domaću kopiju Mardera.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Razvoj

Razvoj Mardera tekao je od januara 1960. godine do 7. maja 1971. godine kada su prva vozila predata na upotrebu nemačkim oružanim snagama. Namera je bila da se napravi unapredjena verzija vozila HS30. Novo vozilo je trebalo da ima kapacitete za smeštaj i transport 12 vojnika, da bude naoružan topom kalibra 20mm, da se ukrcana pešadija može boriti iz vozila, te da ima NHB zaštitu. Prvi ugovori potpisani su sa dve grupe kompanija: Rheinstahl grupa koju su činili Rheinstahl-Hanomag, Ruhrstahl, Witten-Annen, Büro Warnecke; i drugom grupom koja se sastojala iz kompanija Henschel Werke i švajcarskog MOWAG-a. Ove dve grupe kompanija proizvele su ukupno 7 prototipova . Druga serija proitotipova (8 vozila) proizvedena je izmedju 1961. i 1963. godine. U to vreme prioritet razvoja dobija samohodno orudje artiljerije Jagdpanzer 90 mm Kanone
1967. godine, nakon finaliziranja zahteva, proizvedena je i treća, poslednja serija od 10  prototipova. Trupna ispitivanja izvršena su u periodu izmedju oktobra 1968. i marta 1969. godine. Maja meseca iste godine vozilo dobija zvanično ime Marder, a u oktobru Rheinstahl postaje i glavni proizvodjač vozila. Prva serijska vozila Marder bivaju predta na upotrebu nemačkim jedinicama 7. maja 1971. godine. Proizvodnja se nastavila do 1975. godine, do kada ih je proizvedeno 2136 komada. Protivoklopna raketa Milan po prvi put se sa komandirovog luka lansira 1975. godine, uspešno, tako da sva vozila do 1979. godine u arsenal dobijaju i taj lanser.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Tokom eksploatacije sprovedeno je nekoliko programa modernizacije koji su izmedjuz ostalog uključili ugradnju opreme za noćnu vožnju i gadjanje, kao i termalnu kameru. Takodje je unapredjen i sistem hranjenja topa.
Oko 1985. godine vozilo menja ime u Marder-1 (do tada je bio jednostavno Marder, bez brojčane oznake). Kao razlog navodi se da je na traci bio spreman njegov naslednik koji je trebao da "prati" osnovni borbeni tenk koji je takodje bio u razvoju (Leopard 2). 1988. godine započeo je program modernizacije nazvan A3. Posao je dobila kompanije Thyssen Henschel. Program modernizacije obuhvatio je 2100 vozila Marder 1 A1/A2 koje je trebalo dovesti na standard A3, tempom od 220 vozila godišnje. Prva modernizovana vozila stigla su u jedinice 17. novembra 1989. godine. Paket modernizacije obuhvatao je:
•   povećanje težine oklopa na 1 600 kg, težeći da se ostvari zaštita od projektila kalibra 30mm;
•   rekomponovanje otvora iznad ukrcnog dela;
•   sojačanje sistema vešanja, ugradjen novi kočioni sistem, prilagodjen menjač, izmena sistema grejanja;
•   rekonfiguracija kupole.

Opis

Korpus vozila Marder 1 izradjen je varenjem čeličnih ploča i elemenata, pružajući ujedno i solidnu oklopnu zaštitu od vatre iz streljačkog naoružanja i fragmenata bombi. Čelo korpusa pružalo je zaštitu od projektila kalibra 20 mm APDS. Kod kasnijih verzija čelo je pružalo zaštitu od projektila kalibra 30mm.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Marder je relativno konvencionalnog dizajna, sa vozačem smeštenim napred levo, dok je motor ugradjen desno od vozača. Vozač ima na raspolaganju tri dnevna periskopa montirana na otvoru koji se otvara udesno. Centralni periskop može se zameniti pasivnim uredjajem za vožnju noću.
Iza vozača nalazi se mesto za jednog vojnika pešadije. U ranim verzijama Mardera ovaj vojnik je imao svoj luk i periskop koji je imao mogućnost rotiranja od 360º. Ovaj otvor je uklonjen od verzije 1A3 na dalje.
U centralnom delu korpusa se nalazi kupola sa dva člana posade, gde je komandir na desnoj strani, a nišandžija na levoj. Komandir ima 8 dnevnih periskopa, dok nišandžija ima tri dopunska periskopa. Osnovna nišanska sprava je PERI-Z11, uvećanja 2 ili 6 puta. Nišansku spravu moguće je zameniti noćnmom nišanskom spravom. Iza kupole se nalazi ukrcni deo, u koji je moguće smestiti 6 vojnika, koji sede ledja u ledja, okrenuti licem ka bokovima vozila.

Marder može bez prethodne pripreme da savlada vodenu prepreku dubine do 1,5 m sa mogućnošću ugradnje opreme sa kojom može da predje vodenu prepreku dubine do 2,5 m.
Pogonsku grupu vozila čini čestocilindrični vodom hladjeni dizel motor MTU MB Ea-500, koji na 2200 obrtaja razvija snagu od oko 600 KS. Hladnjaci su smešteni na zadnjem delu korpusa, po jedan sa leve i desne strane ukrcne rampe. Obrtni moment se prenosi putem četvorostepenog planetarnog menjača HSWL 194 koji ima četiri brzine u napred i dve u nazad. Kapacitet rezervoara od 652 l goriva daje mu autonomiju od oko 500 km. Rani modeli mogli su da postignu brzinu od 75 km/h, dok je dodatni oklop kasnije smanjio maksimalnu brzinu na 65 km/h.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Naoružanje

Osnovno naoružanje čini top 20 mm, model MK 20 RH202, kompanije Rheinmetall, montiran u kupoli. Sa topom je spregnut, sa leve strane, mitraljez MG3 kalibra 7,62mm. Kupola po azimutu ima mogućnost pokretanja od 360º, a po elevaciji od -17º do +65º.

Rani modeli Mardera, do verzije 1A1, imali su ugradjen još jedan mitraljez kalibra 7,62mm, u daljinski upravljanoj borbenoj stanici na zadnjem delu vozila. Kod verzija 1A2 i mladjih, ugradjen je lanser protivoklopnih raketa Milan, sa borbenim kompletom od šest raketa, čime je Marder dobio i mogućnost vodjenja protivoklopne borbe.
Modeli 1A1 i 1A2 su imali i mogućnost korišćenja streljačkog naoružanja ukrcane pešadije, gadjanjem kroz ukupno 4 puškarnice (po dve sa svake strane): Kod modela 1A3 uklonjene su puškarnice, jer je vozilo dobilo dopunski oklop.
Šest bacača dimnih granata kalibra 76 mm mogu da naprave dimnu zavesu koja štiti vozilo od vizuelnog i IC osmatranja.

Varijante

Najčešća varijanta Mardera danas jeste verzija 1A3, i nalazi se u naoružanju nemačke kopnene vojske. Marder 1A4 se razlikuje u tome što mu je ugradjen radio uredjaj sa kriptozaštitom. Najnovija verzija Mardera  jeste 1A5 koji ima ugradjenu minsku zaštitu. Vrlo mali broj vozila verzije 1A5 se nalazi u operativnoj upotrebi.
Marder je poslužio i kao osnova za konstrukciju srednjeg tenka firme Thyssen-Henschel, koji je pronašao put u Argentinu. Pojednostavljene verzije Mardera se koriste i kao platforme za minobacače, višecevni lanser raketa itd u naoružanju argentinskih oružanih snaga. Time su realizovani skoro svi projekti Mardera koji su planirani za Bundeswehr a nisu iz kojekakvih razloga realizovani.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[janezek67]

Ovaj BVP sa municijom i opravljenim remontom se je nudio Grčkoj za oko 500.000€.

[duje]

Marder 1A3 pogled odozgo (maketa)
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Savladavanje prepreka
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Duje

[janezek67]

Ako verziji A5 umjesto kupole ugradiš stanicu Samason 30, dobijaš vrlo dobar BVP.

[ZastavnikDjemo]

Argentina je proizvodila tenk TAM (Tanque Argentino Mediano - argentinski srednji tenk), koji je praktično isto što i Marder, samo što su Argentinci hteli da od njega naprave tenk (Leopard i AMX-30 su ocenili kao preteške i sa nedovoljnim radijusom, a američki M-60 kao pretežak, prespor, sa nedovoljnim radijusom i kao preskup za održavanje), koji bi zadovoljavao njihove potrebe. Kao kompormisno rešenje, Nemci su ponudili šasiju Mardera sa tenkovskom kupolom, pa su dobili i tenk i BVP, koji su koristili jedinstvenu platformu, kojoj su se kasnije pridružili i samohodna haubica 155 mm i samohodni VBR, što je omogućilo značajne uštede.

[ZastavnikDjemo]

Samohodna haubica 155 mm TAM VCA predstavlja modifikaciju napuštenog projekta TAP (Tanque Argentino Pesado - teški argentinski tenk), koji se razliku je od Mardera time što je hodni deo tenka "obogaćen" za još jedan par točkova, pa ih ima ukupno 14 (po 7 sa svake strane). Masa vozila iznosi 40 tona, a naoružan je italijanskom kupolom za haubicu 155 mm Palmaria. Ukupno je izrađeno 17 komada.
Slika:

[ZastavnikDjemo]

I, za kraj, "originalni" Marder i samohodni VBR.

[ZastavnikDjemo]

A, evo i BVP-a, koji je isto što i "Marder", uz par manjih modifikacija (npr. kupola):

[pvanja]

DA li je na ovoj verziji sa tenkovskom kupolom uradjena dodatna oklopna zastita i jaci motori ?

[Bozo13]

Zastavniče, dali možda možeš proveriti, dali je podvozje Samohodne haubica 155 mm TAM VCA istih dimenzija kao i za druge varijante. Tu mislim pre svega na širinu (dužinu si naveo da je veča, sa dodatnim parom točkova).

To me interesira, pošto koliko znam, problem kod podvozja za samohodne haubice je u tome, što kontrukcija (veči top i veča kupola) zahteva veči promer prstena kupole.
Koliko ja znam, US Army imala je velike probleme oko stavljanja 155 mm haubice u kupoli na tenkovsko podvozje (M4, M47/48), pa su onda pravili novo podvozje da su mogli to napraviti (Haubice M109 familije).

A u osnovi, sve skupa se moj utisak svodi na to, koliko je dobro podvozje Marderja. Ako podnese sve te modifikacije/igranje..

Hvala
LPB

[Brok]

Zaćo će pre pronaći i prevesti podatak koji tražiš Božo.
Mada dodao bih još ovo. Za jedan BVP ovo je jako teško vozilo, čak 28200 kg, recimo da zbog toga i nema mogućnost savlađivanja vodenih prepreka plivanjem.
Ali ima perspektive za modifikacije (kao što se i da videti), nadgradnje i primenu za druge namene vozila.

Varijanta Marder-2 teška je čak 40.6 tona.

Nekoliko sličica raznih verzija ovog borbenog vozila.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[attachment=10]

TT podaci na nemačkom:
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

 

[Brok]

Još par komada:
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[Bozo13]

Koliko je važno da vozilo pliva?
Imamo inženeriju (Kuzmara) koji obezbeđuje prelazak reke..
To razmišljam, jer da se postigne mogučnost plivanja, mora se žrtvovati druge stvari (oklopna zaštita, paziti se mora na dihtovanje, na težinu vozila) a mogučnost plivanja upotrebljiva se vrmo malo vremena.

LPB

[MOTORISTA]

Za postavljanje pontonskog mosta ti treba vreme, a njega često najmanje imaš. Zbog toga je potrebno da BVP bude amfibija, da iznenada pređe na drugu stranu reke, iskrca pešadiju i obrazuje mostobran. A posle toga se postavljaju pontoni i prebacuje oklop.

[Bozo13]

Slažem se, Motorista, ali koliko puta se to stvarno upotrebi? Dali je zbog 0,x% vremena koje provedu u prelazenju reke dovoljan razlog da se žrtvuje okopna zaštita i da se sva TT i borbena svojstva prilagode tom malom % vremena koje se za to upotrebi.

LPB