duje
kapetan bojnog broda
 Offline
Gender: 
Posts: 17 876
|
 |
« on: November 24, 2011, 08:51:16 pm » |
|
Plutače kao privezište
Plutače služe za privezivanje brodova u lukama i na sidrištima. Prema veličini, razvrstane su u pet klasa. Najveće su plutače prve klase i služe za vezivanje največih brodova.
Plutače su valjkasta oblika a sagrađene su od željeznih limova koji su spojeni zakovicama ili varenjem. Plutača je u unutrašnjosti šuplja i stoga pluta. Poprečnim pregradama podijeljena je u nekoliko zasebnih nepropusnih odjeljaka da ne potone ako se ošteti. Okomito kroz sredinu plutače ugrađena je čelična cijev kroz koju prolazi viseći lanac. Kako se na krajeve te cijevi oslanja viseći lanac, rubovi su cijevi pojačani i bubljasto izbočeni. Plutače su s vanjske i unutrašnje strane obojane radi konzerviranja. Položene plutače povremeno se skidaju radi pregleda, dokovanja i bojanja.
Privez plutače sastoji se od visećeg lanca i dva do tri sidra sa sidrenim lancima. Na otvorenim i nesigurnim sidrištima sidra plutače zapinju se zapetnim sidrima. Viseći lanac prolazi kroz plutaču i na svom gornjem kraju ima prsten a na donjem vrtulj u koji se zakvače sidreni lanci plutače. Ispust sidrenih lanaca ovisi o vrsti morskog dna, o zaštićenosti luke, o jačini i smjeri glavnih vjetrova i o veličini brodova, za koje je plutača predviđena.
Ispust je sidrenih lanaca obično 2 do 3 uze (uza je 25m), ispust lanaca zapetnih sidara obično 2 uze. Debljuna visećeg lanca i sidrenih lanaca ovisi o veličini plutače; Obično je za svaku klasu plutača određen promjer lanca, prstena, vrtulja i skoba, kao I težina glavnihi zapetnih sidara. Sidra plutače polažu se u smjeru glavnih vjetrova. Duljina visećeg lanca približno odgovara dubini mora gdje je postavljena plutača, a zbog elastičnosti veza iznosi obično nešto više od te dubine.
Plutača se polaže plovnom dizalicom. Prije polaganja na palubi dizalice razmjeste se lanci, sidra i plutača. Na pomorskoj karti ili planu odabere se mjesto gdje če se plutača položiti i označe mjesta gdje če se oboriti sidra. Sva označena mjesta treba odrediti pomoću smjerova i obilježiti ih usidrenim plovcima. Na mjestu gdje plutača treba da ostane dizalica spusti u more plutaču, viseći lanac i sva tri sidrena lanca. Kada je viseći lanac potpuno opružen prestane se ispuštat lanac ong sidra koje če se prvo oborit, a ostala se dva lanca potpuno ispuste u more, ali se krajevi prije toga privežu za prsten plutače. Nakon toga dizalica se premjesti do mjesta gdje če se oboriti prvo sidro, ispuštajući njegov lanac. Kad je lanac potpuno opružen, sidro se u vodoravnom položaju spušta na morsko dno i pravilno ukopava uz pomoć ronilaca. Zatim se dizalica uputi prema plutači, konopom se podigne kraj lanca drugog sidra i, kad se lanac spoji sa sidrom, dizalica ide prema mjestu polaganja drugog sidra, gdje se postupa slično kao pri ukopavanju prvog sidra. Jednak se manevar ponovi pri ukopavanj trećeg sidra. Zapetna se sidra polažu tek pošto su ukopana glavna sidra, i to jedno po jedno, uz pomoć i suradnju ronilaca. U dobro zaštićenim lukama plutače treče, četvrte i pete klase polažu se samo s betonskim blokovima, mase oko 2t, pa se privez sastoji samo od plutače, visećeg lanca i betonskog bloka.
U velikim i dobro zaštićenim lukama često se polaže dug red plutača koje služe kao pramčani vez za vezivanje brodova u četverovezu. Umjesto sidra takve plutače imaju betonske blokove. Svi su blokovi spojeni lancem, a krajevi su lanca čvrsto privezani na kopnu ili zaskobljeni za ukopano sidro.
Često se kao sidreni privezi upotrebljavaju tzv. mrtvi vezovi. Sastoje se od ukopanih sidara ili položenih betonskih blokova za koje su zaskobljeni lanci. Mrtvim vezovima služe se brodovi u četverovezu tako da se lancem privežu pramac a krmu privežu uz obalu. Na kraju lanca veže se konop kojim se lanac poteže na brod. Kad mrtvi vez nije u upotrebi, kraj se konopa veže za usidreni plovak, za plutaču ili za bitvu na obali.
(JLZ-Zagreb
|
