[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
СБ (рус. Скоростной бомбардировщик) je proizveden u većem broju primeraka nego bilo koji drugi avion biroa Tupoljev. Na početku Drugog svetskog rata u Sovjetskom Savezu, 22. juna 1941, ovi bombarderi su činili 94% sovjetskih bombarderskih snaga prve linije. Preko 1000 aviona je uništeno do 25. juna, uglavnom na zemlji i u borbenim dejstvima koja su usledila, pošto nije bio dovoljno brz da izmakne nemačkim lovačkim avionima Messerschmitt Bf 109. Ipak, bio je avion od velike važnosti za sovjetsko ratno vazduhoplovstvo, korišćen u brojnim verzijama, za brojne namene.
Zvanični zahtev sovjetskog ratnog vazduhoplovstva za moderni bombarder, brzine leta od 330 km/č, sposoban da 500 kg bombi izruči na cilj udaljen 400 km, izdat je oktobra 1934. Naizgled očigledan odgovor bio je Suhojev ANT-37 sa skraćenim krilima, ali je Tupoljev mudro uvideo da je ono što je potrebno posve jednostavna sveža konstrukcija aviona. Kada se SB pojavio van Sovetskog Saveza, gotovo odmah je prozvan kopijom američkog bombardera Martin, što je Tupoljeva prilično iritiralo. Druga uobičajena greška u zapadnim krugovima bilo je označavanje aviona sa SB-2. Ova greška je potekla iz činjenice da je puna oznaka aviona obuhvatala i broj i tip motora, u formi „SB-2M-100A“ i „SB-2M-103“, što je bio uobičajeni način označavanja bombardera od ranije. Kao i prethodnici (21/29/38), SB je bio delo grupe konstruktora predvođene Arhangelskim (Алекса́ндр Алекса́ндрович Арха́нгельский). Po spoljnom izgledu, SB je bio dvomotorni monoplan srednjekrilac, sa gondolama za smeštaj uvlačivog stajnog trapa. Trup je bio projektovan što je moguće tanji; spremište za bombe i remenjače krila su odvajali prostor za radistu/nišandžiju od pilota i navigatora koji su se nalazili u nosu aviona.
Planirane su dve verzije aviona, koje su se međusobno razlikovale po ugrađenim motorima; jedna verzija je bila pogonjena zvezdastim motorima Wright Cyclone (ANT-40RT) i Hispano-Suiza 12Y (ANT-40 IS). Prva dva prototipa aviona su dobila oznake ANT-40.1 i ANT-40.2. Prvi je poleteo avion sa ugrađenim motorima Wright Cyclone, 7. oktobra 1934, dok je drugi prototip poleteo 30. decembra 1934, kada je pokazao bolje performanse od svog prethodnika. Kao takav, izabran je za serijsku proizvodnju. Prvi serijski proizveden avion, oznake SB, izašao je sa proizvodne linije pre kraja 1935, i pre nego će ANT-40.2 završiti svoja letna ispitivanja. Avion je u punu serijsku proizvodnju ušao 1936; proizvođen je u dve fabrike, Državnoj fabrici aviona broj 22 u Moskvi i Državnoj fabrici aviona broj 125 u Irkutsku; serijska proizvodnja je trajala do 1941.
Uprkos činjenici da su proizvodne linije bile opterećene stalnim modifikacijama, do kraja 1936, je proizvedeno oko 400 primeraka bombardera, od kojih je deo isporučen Španiji, a ostatkom je naoružano 24 eskadrila sovjetskog ratnog vazduhoplovstva. Bombarder je u Španiji zbog svojih performansi stekao veliku popularnost. Tokom 1937. godine, Sovjeti su sa Čehoslovačkom potpisali ugovor o isporuci bombardera, uz dozvolu za licencnu proizvodnju, u zamenu za pravo za proizvodnju Škodinog brdskog topa M 1936, kalibra 76 mm. Verzija koju je Čehoslovačka trebala licencno proizvoditi pod svojom oznakom Avia B-71 bila je u osnovi SB 2M-100A, ali sa licencno proizvođenim motorima Hispano-Suiza 12Y. Dvocevni mitraljez ŠKAS u nosu je trebalo biti zamenjen čehoslovačkim mitraljezom kalibra 7,92 mm, a slično naoružanje je bilo predviđeno i na ostalim oružnim stanicama.
Sovjetski Savez je trebao da Čehoslovačkoj isporuči 60 aviona do sredine 1938. Planirani program licencne proizvodnje se odvijao prilično ležerno, iako se politička situacija zaoštravala. Do 15. marta 1939, kada su nemačke snage okupirale Moravsku oblast i Češku, Čehoslovačka nije proizvela niti jedan avion ovog tipa.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Tupoljev SB finskog RVRazvoj bombardera SB bio je nastavljen, sa revizijama koje su vršene na osnovu iskustava stečenih tokom borbene eksploatacije aviona u Španiji. Kako je bio izražen problem preobuke pilota za letenje na bombarderima SB, septembra 1937. je razvijen školski avion USB, sa modifikovanim nosem sa otvorenim kokpitom za instruktora i udvojenim komandama. Postojao je i problem sa ugrađenim naoružanjem, pošto su mitraljezi ugrađeni u nosu aviona imali vrlo ograničeno polje dejstva; kasniji avioni su imali bolje polje dejstva. Od 1940. su izvršene modifikacije i na drugim borbenim stanicama.
Uporedo sa promenama u naoružanju, vršene su i promene na pogonskoj grupi. Avioni su u početku pogonjeni motorima Klimov M-100, licencno proizvođenim motorima Hispano-Suiza 12Y, ali su oni ubrzo zamenjeni snažnijim motorima M-100A, a od 1938. još snažnijim M-103. Sa ovim motorima će postaviti i zvanični visinski rekord od 12 246 metara sa opterećenjem od 1000 kg.
U pokušajima da se poboljšaju performanse aviona, koji je 1939. postajao zastareo, odobren je razvoj dve verzije aviona naredne generacije, direktne zamene bombardera SB i obrušavajućeg bombardera. Linijski bombarder, poznat kao SN-MN ili MMN, imao je novo krilo smanjene površine i bio je pogonjen snažnijim motorima Klimov M-105. Performanse su bile nešto bolje od onih kod standardnog aviona, ali je ovaj projekt ipak bio napušten. Obrušavajući bombarder, oznake SB-RK (kasnije nazvan Ar-2 prema svom konstruktoru, Arhangelskom, pošto je Tupoljev uhapšen), bio je sličan bombarderu MMN, s tim da je ovaj poslednji imao vazdušne kočnice koje je koristio pri obrušavanju. Testiranja su bila uspešna, tako da je ušao i u serijsku proizvodnju.
Čak iako SB više nije bio moderan avion, proizvodnja ovog modela je nastavljena i rasla tokom 1939. i 1940, pošto je Sovjetski Savez morao da izgradi svoje ratno vazduhoplovstvo. Tokom 1941, SB je postepeno izbačen iz serijske proizvodnje, kada ga zamenjuje Petljakov Pe-2. U moskovskoj fabrici je proizvedeno 5 695 primeraka, a u Irkutsku još 1 136 primeraka. Čehoslovaci su licencno proizveli 111 primeraka.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
| TT karakteristike |
(SB 2M-103) |
| Posada |
3 člana |
| Dužina |
12,17 m |
| Raspon krila |
20,3 m |
| Visina |
3,60 m |
| Površina krila |
51,95 m² |
| Masa praznog aviona |
4427 kg |
| Maksimalna poletna masa |
7750 kg |
| Pogon |
2 x Klimov M-103, snage po 960 KS |
| Maksimalna brzina |
419 km/č na visini od 4000 m |
| Dolet |
1800 km |
| Plafon leta |
9600 m |
| Dužina PSS |
310 m u poletanju
400 m pri sletanju |
| Naoružanje |
4 x 7,62 mm ŠKAS
6 x 100 kg ili 6 x 50 kg u spremištu za bombe i 2 x 250 kg bombi na potkrilnim nosačima |
