Topografske karte i GPS

[ML]

Moja osnovna pomagala za kretanje po terenu su kompas, visinomjer i GPS. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
GPS imam već desetak godina i mogu reći da me nikad nije iznevjerio.
Jedini problem je da troši poprilično energije i baterije mogu izdržati približno 12h.
GPS prijemniki (lični) imaju i svoja ograničenja(uticaj jonosfere i atmosfere, greške u satu,odboje signala, vidnost satelita, dodatne podatkovne veze sa diferencijalnim mjerenjem, inicializaciju kod paljenja, prilagađanje kordinatnih sistema..)
U pošumljenim djelovima i u uskim kanjonima nema pravog signala..
Iako iz gore navedeneg proizilazi da ne može biti glavni sistem za kretanje i određivanje pozicije na terenu( i u vojsci je kompas očuvao svoju ulogu primarnog sistema za orijentaciju) jako je koristna sprava i uz određene kontrole veoma koristan.
U praksi na terenu ja uglavnom upotrebljavam GPS. Zadovoljstvo je kada odrediš poziciju tačno u par metara i vidiš da je u potpunosti tačna.
U početku se pojavljuju problemi sa kordinatnim sistemima na postojećim topografskim kartama.
Sve topografske karte na našim prostorima su rađene za vremena Jugoslavije a zadržale su jih i države nastale na našim prostorima  su u Gauss-Krugerovoj projekciji.s meridijanskim zonama od 3 stepena geografske dužine.
To je konformna projekcija, kod koje se površina zemljiišta preslikava na valjak, znači cilindrična projekcija, kao i merkatorova s tim što je valjak postavljen transverzalno i na njega se preslikavaju tačke elipsoida. Na našim topografskim kartama a i na kartama Hidrografskog instituta i JNA  korišten  je Bassel 1841 elipsoid i Hermannskogel map datum.
Topografske karte imaju iscrtanu kilometarsku Gauss-Krugger mrežu tako da je lako brzo naći kvadrat i odrediti tačne kordinate.Na kartama 1:50000 ta mreža je 2X2 km, a na kartama 1:25000 1X1km.
Kako se je Jugoslavija prostirala približno od 13 do 23 stepena E to postoje tri pravokutna kordinatna sustava, čije x osi predstavljaju projekciju meridijana na geografskim dužinama  15,18 i 21 stepen. Pravokutni sustavi nose oznake 5, 6 i 7 a te brojeve dobijemo ako broj stepeni podjelimo sa 3.
Da bi se izbjegli predznaci + i – i da bi brojni iznosi kordinata rasli u istom smjeru , dodaje se iznosima ordinata 500 000 m. Tako tačke koje leže istočno od apcisne osi imaju ordinate veće od 500 000m a zapadno manje. Brojni iznosi apcise x daju stvarne udaljenosti od y osi,odnosno projekcije ekvatora.

[ML]

GPS  koristi WGS 84  elipsoid i da bi dobili poziciju na toografskoj karti imamo dva načina:
-   Na topografskim kartama su već označene kordinate ( u stepenima) kod kojih je za proračun korišten elipsoid WGS 84. Takve su skoro sve karte u Sloveniji, jer  postoji paralelnost dviju sustava, prelazi se na sustav UTM(Universal Transverze Mercator) koji koristi NATO aliansa i u suštini je sličan prethodnom sustavu samo što se preslikavanje WGS 84 elipsoida na plašt cilindra čini svakih 6 stepeni).
-   Drugi način je da na GPS  na SETUP najprije postavimo USER GRID, koji je npr za Sloveniju D-48 i postavimo kako pokazuju slike. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Potom postavimo USER DATUM i postavimo kako pokazuju slike [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ML]

Tako smo završili postavljanje i od sada če GPS pokazivati kordinate GPS prijemnika u slovenskom sistemu (Gauss-Krugerovom) [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Za Hrvatsku iako se službena kartografija nije izjasnila  za tačne parametre Pomaka na području Hrvatske oni iz stranih izvora iznose:

              dA = 739.845 m
              df ( x 10 000) = 0.10037483
              dx = 682 m
              dy = -203 m
              dz = 480 m
              detaljana tablica sa kartografskim datumima cjelog svjeta se nalazi na    www.colorado.edu/geography/gcraft/notes/datum/edlist.html

[ML]

Primjer određivanja pozicije na planinskoj karti 1:25000
Matematički elementi karte upisani na karti. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Na plastičnoj foliji se nalaze kordinatometri, njih možemo i sami iscrtati na plastičnu foliju, i kordinatnu mrežu za kordinate u WGS 84 elipsoida možemo iscrtati preko karte, ako se nalaze samo oznake na rubu karte. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Sa kordinatometrima možemo očitavati kordinate tačaka i unositi poziciju. Na ovoj karti možemo unositi/očitavati kordinate u mreži Gauss-Krugerove projekcije (plava mreža) i mreži na  elipsoidu WGS 84 križići crvene boje. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Nadmorske visine su za 48m plus-minus 8m manje od elipsoidnih visina određenih GPS]

[ML]

Hrvatska i Slovenija za druge države našeg prostora ne znam prelaze na NATO vojni sistem kartografije UTM koji je praktički ista projekcija kao Gauss Kregerovoj s tim što je zemlja podjeljena na zone 6 stepeni i koristi elipsoid WGS 84.1.
Isto tako se pomorske karte prilagođavaju tom standardu.
Na strani  http://hrcak.srce.hr/2490 nalazi se Vojni topografsko kartografski sustav Hrvatske, veoma precizno i slikovito opisan.
Pri izradi novih topografskih karata po normama STANAG koje su rezultat međusobnog sporazuma zemalja članica NATO uzete su sledeće norme:
-sustav mjerila i format listova
-matematička osnova: UTM-projekcija, elipsoid WGS 84
-vojna pravokutna mreža UTM-a
-izvanokvirni sadržaj

[ML]

Nova generacija GPS naprava.
Nove GPS naprave za kretanje po terenu imaju več ugrađenu topografske karte i imaju mogučnost nadgradnje elektronske kartografije, što u mnogome olakšava rad na terenu kao i kod planiranja putovanja. Ako nemamo elektronske karte komplikovanije je unositi tačke i treba paziti na pretvorbe. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Ipak klasična topografska karta ostaje i dalje osnovni rekvizit kod orjentacije na terenu.
Jer GPS pokazuje kompasnu smjer samo u kretanju, a u mirovanju ne, obično imaju GPS prijemnici ugrađen magnetski elektronski kompas, koji pokazuje smjer i kada stojimo. Elektronski kompas radi kao i magnetski kompas, baziran je na zemaljskom magnetnom polju.
Kod elektronskog kompasa možemo ručno unijeti deklinaciju(varijaciju) dotičnog predjela, tako da nam pokazuje pravi sjever. Kod ucrtavanja azimuta na kartu treba voditi računa o meridijanskoj konvergenciji. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

GPS naprave imaju ugrađen i barometarski visinomjer, jer su i visine određene sa barometarskim visinomjerom uz pravilnu upotrebu tačnije. Neki imaju barometarski visinomjer i mogučnost određivanja visine GPS metodom, tada GPS metoda koristi za unošenje popravki i to u slučaju da daje relativno korektnu visinu.
Barometarski visinomjer je treba podešavati na tačkama sa poznatom visinom i crta nam graf promijena visina na displeju.
Može nam poslužiti i za prognozu vremenskih promjena.
Porastom visine pritisak pada, međutim pritisak se mjenja i promjenom temperature i vlažnosti, ako koristimo za proračun te faktore možemo tačno odrediti visinu. U praks je to prekomplikovano.
Zato se uzimaju neki standardni uslovi na morskoj površini:
-vazdušni pritisak 1013,2mbar
-teperatura 15 st
-vlažnost 0%
-gravitacija 9,8062 m/s2
-smanjenje temperature sa povečanjem visine 6,5st/km(vertikalni termički gradient) [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Na osnovu tih podataka , možemo mjeriti visine bez obzira na kojoj smo visini. Za podešavanje možemo podesiti prema poznatoj visini trenutne pozicije ili koristimo trenutni pritisak obzirom na morski nivo. Na morskoj površini možemo dobiti pritisak označen i QNH , od meteoroloških službi na aeorodromima.
Ako smo na stalnoj visini možemo pratiti promjene pritiska i predviditi promjene vremena

[machak]

Интересантно решење за примену постојећих топографских карти из Југославије и GPS пријемника је уз помоћ програма OziExplorer. Један мој пријатељ је инсталирао поменути програм у свој аутомобилски GPS пријемник и убацио неколико карти. У програму се врши калибрација карти убацивањем координата неколико тачака чије су координате познате. Видео сам, ферцера. Показује се тренутна позиција и смер кретања на домаћој топографској карти.

Иначе, ML свака част на обради теме. Са ког GPS пријемника су screenshot-ови које си поставио?

[ML]

Screen je od ETrex Summit-a, Garmin.

[Dizastr2]

Na poslu sam radio sa GeoExplorer 3 GPS-om. Vrlo jednostavan za upotrebu. Skines potpune koordinate sa karte ukucas u GPS i to je to. Strelica pokazuje gde treba da se ide do te tacke i to je to. Mogu se takodje i snimiti neke tacke da se nebi ponovu ukucavale. Ako znas kako se odredjuju koordinate na karti, za "obuku" na GeoExploreru 3 ti je potrebno vrlo malo vremena.
I dalje stojim iza toga da busola jos nije prevazidjena. Skoro sam na poklon dobio jednu i izuzetno sam zadovoljan. Nabavio san neke karte u razmeri 1:25000 ali su iz '81. Za toliko sluze ali...jbg.

Jedno pitanje. Koji ka je cena GPS trenutno i gde ih je moguce nabaviti?

[ML]

Čini mi se da baš nisi uhvatio bit topica.

[Dizastr2]

Slazem se ali nisam nasao bolje mesto gde bih mogao da postavim pitanje i eventualno dobijem odgovor. Iskustvo sam preneo usput...

[dzumba]

Ево радне верзије нове топографске карте размера 1:25000. На карти је приказано подручје града Шапца.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Испод је ваздухопловна карта размера 1:200000. Издање је из 1993.године

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[jovan4s]

http://kartografija.ba/v3/

TOPOGRAFKSE KARTE
http://www.kartografija.ba/v3/php/menu/karte/tk/tk.php
dostupne su sve TK razmjere 1:200 000 i 1:100 000
sve TK razmjere 1:50 000 će biti dostupne do kraja naredne sedmice
sve TK razmjere 1:25 000 će biti dostupne do kraja febraura

GEOLOŠKE KARTE
http://www.kartografija.ba/v3/php/menu/karte/gk/gk.php
radimo na prikupljanju listova koji nedostaju
Dodatnih 150 karata razmjera 1:100 000 za BiH, Srbiju, Hrvatsku i Crnu Goru
http://www.kartografija.ba/v3/php/menu/ ... /tk100.php
Novih 400 karata razmjere 1:50 000
http://www.kartografija.ba/v3/php/menu/karte/tk/tk.php

[dzumba]

Ово ти дође као нека реклама. На оним линковима ни једна карта не може да се види.

[Jester]

Al zato ako koga zanima ovdje ima dosta toga abecednim redom ;
http://www.lib.utexas.edu/maps/topo/former_yugoslavia/
Topografska karta Splita ;
http://www.lib.utexas.edu/maps/topo/former_yugoslavia/split-croatia-50k-2482iii-1995.pdf
te indexna mapa čemu ona služi,vjerojatno za lakšu pretragu mapa određenog područa?
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]