PALUBA

Reid

REID (eng. raid), brz prodor manjih ili većih delova oružanih snaga u neprijateljevu pozadinu kopnom, morem ili vazduhom, radi prepada na komunikacije, transporte, važne objekte, štabove, rezerve ili druge delove njegovih oružanih snaga.

Reid na moru je od I SR naziv za samostalne prepade ratnih brodova i pomoćnih krstarica na protivničko brodovlje na pomorskim komunikacijama. Od II SR taj pojam proširen je i na desantne prepade na obalu protivnika.
U I SR poznati su R. nemačke krstarice Emden, koja je na komunikacijama Indijskog okeana potopila za 3 meseca 2 ratna i 15 trgovačkih brodova (70 825 BRT) i pomoćne krstarice Meve, koja je za 6 meseci potopila 38 trgovačkih brodova (oko 182000 BRT). — U II SR nemačka RM je reidovima pojedinih bojnih brodova i krstarica u Atlantiku i Indijskom okeanu potopila 59 savezničkih trgovačkih brodova (331 692 BRT), ali uz osetne sopstvene gubitke (Admiral Graf Spee, Bismarck, Scharnhorst). Reidovi 10 nemačkih pomoćnih krstarica koje su dejstvovale samostalno, obično, maskirane kao neutralni trgovački brodovi, bili su, takođe, uspešni; do oktobra 1943 (kad je i poslednja uništena) potopile su 129 trgovačkih brodova (1 192 773 BKT). U Indijskom okeanu operisale su 2 italijanske, a u Pacifiku 3 japanske pomoćne krstarice koje su potopile oko 136 000 BRT brodova. — Posle II SR, zbog savršenijih sredstava izvidanja (radar) i veće primene avijacije, uslovi za uspeh površinskih R. na moru znatno su umanjeni.
Reidove sa mora na kopno (desantni prepadi) u II SR izvodile su uspešno komando-jedinice, odnosno rejndžeri iz sastava pomorskih snaga V. Rritanije i SAD. Najznačajniji su bili 1941, na Lofotska ostrva, 1942. kod Sen Nazera i Dijepa i krajem 1944. u operacijama kod Antverpena na ostrvu Valheren.


Vojna enciklopedija, izdanje 1974. godine, tom 8, strana 111