PALUBA

Rođena je 26. juna 1921. u Parizu, kao Violette Reine Elizabeth Bushell, kao kćer vozača britanske vojske i francuske krojačice; pohađala je školu u južnom delu Londona, nakon čega radi kao pomoćnik prodavca u radnji u Brikstonu. Početkom 1940, Violeta se priključuje ženama dobrovoljcima ali uskoro menja odluku i odlazi u fabriku oružja. U julu upoznaje Etjena Saboa, podoficira Legije stranaca, sa kojim se venčava krajem avgusta. Nekoliko dana po venčanju, Etjen Sabo odlazi na zadatak.

[attachment=1]

Etjen Sabo gine tokom tenkovske bitke kod El Alamejna, svega četiri meseca nakon rođenja ćerke, što ostavlja veliki trag u životu Violete Sabo. Jula 1943. se dobrovoljno javlja u sastav britanske SOE. Primljena je kao idealni kandidat za „francusko odeljenje“ i uskoro počinje njena obuka za učešće u tajnim operacijama u okupiranoj Francuskoj.

Na svoj prvi zadatak odlazi aprila 1944; trebala je da bude kurir Filipu Lieveru, čija je mreža pokreta otpora u Ruenu bila otkrivena od strane Gestapoa. Trebalo je proveriti da li je ostatak mreže bio kompromitovan. Spustila se padobranom u blizini Šerbura, odakle je otputovala za Ruen i potom u Dijep, odakle je avionom vraćena u Britaniju.

Na drugi zadatak odlazi svega dva dana pre savezničkog iskrcavanja na Normandiju. Spustila se padobranom u Francusku, sa još trojicom kolega, sa zadatkom uspostavljanja veze sa snagama francuskog pokreta otpora. Ubrzo nakon spuštanja, vozilo u kome se nalazila Violeta sa još dva pripadnika Pokreta otpora, nailazi na nemački kontrolni punkt. Dolazi do razmene vatre, grupa se udaljava sa mesta sukoba ali Nemci organizuju poteru. Sabo je imala povređen članak, po jednom izvoru povreda je nastupila prilikom doskoka padobranom, a prema drugom povreda je nastala tokom boravka u Britaniji. U svakom slučaju, kako ne bi usporavala ostale, Sabo ostaje sa automatom Sten i 90 metaka da štiti odstupnicu kolegama. Ovaj segment, po kome je Sabo ubila jednog podoficira i ranila nekolicinu nemačkih vojnika, može se nazvati i kontroverznim, pošto nemačke arhive ne daju podatke o povređenim pripadnicima nemačkih oružanih snaga u ovom sukobu. Takođe, sumnju predstavljaju i svedočenja njenih saboraca koji su učestvovali u ovom događaju.

[attachment=2]Lažna lična karta Violete Sabo koju je koristila u Francuskoj.

Nemci je zarobljavaju i predaju Gestapou. Nakon ispitivanja i mučenja u Parizu, a zbog napredovanja savezničkih snaga, Nemci je zajedno sa još vrednih zarobljenika prebacuju u logor Ravensbrik, severno od Berlina. Streljana je u logoru, 5. februara 1945, pucnjem u potiljak. Posthumno je odlikovana visokim britanskim i francuskim odlikovanjima