PALUBA

Pet desetljeća od katastrofe u Skoplju
Zemljotres koji je ujedinio američke i sovjetske trupe

U Skoplju se danas oblježava pet desetljeća od katastrofalnog zemljotresa koji je pogodio ta grad, a u trenutku kada se to dogodilo, u 5 sati i 17 minuta oglasile su se sirene poslije čega je počelo simbolično podizanje kamenja u znak raščišćavanja ruševina.
   
Tog kobnog jutra, 26. jula 1963 godine, grad je bio porušen više od 80 posto, 100 hiljada ljudi ostalo je bez svojih domova, više od 1.000 ljudi je poginulo, a preko 3.000 ostali su trajni invalidi, javlja Tanjug.

Kuće su se rušile kao da su kartonske, ljudi su trčali bosi i izbezumljeni, svugdje se čuo plač i apeli za pomoć.
     
Ispod ruševina ostale su cijele obitelji, kejovi i ulice postali su mjesta za stanovanje, a šatori-kancelarije.
     
 Skoplje je postao grad smrti, plača i suza. Prvi u pomoć pritekli su vojska i policija i sposobni građani, a zatim i ostale jugoslovenske republike. Prvi put nakon drugog svetskog rata, tu su se sreli američke i sovjetske jedinice.
     
 Obilježavanjem 50 godina od katastrofalnog zemljotresa izražava se i zahvalnost prema gradjanima i zemljama koji su pomogli u toj tragediji.
   
 Tokom dana bit će položeni vjenci na gradskom groblju ispred spomenika poginulih. Zatim slijedi tradicionalna akcija davanja krvi, a zvanični program počinje uvečer s poetskim nastupom ispred Muzeja grada Skoplja.
   
 Na glavnom gradskom trgu Makedonija oko 22.00 počinje multimedijalni projekt "Skoplje se sjeća", a Makedonska filharmonija, glumci i clanovi Opere i baleta, preko performansa prenijet će priče o ljubavi, hrabrosti i solidarnosti.

Dnevni avaz (http://www.avaz.ba/)

http://www.youtube.com/watch?v=kXya6uBfYDk

Tragedija je bila davno ali se sjećam da su stariji pričali kako se tada popisivalo domaćinstva koja su u mogućnosti prihvatiti djecu iz Skoplja.

Ima ljepi članak na wiki o  događaju. 1963 Skopje earthquake (http://en.wikipedia.org/wiki/1963_Skopje_earthquake)

Kao danas se sjećem, bio sam na ljetovanju u Vrsaru! Naravno ne detalja, ali starijih kao su pričali o potresu i posljedica!

Bio u Podvinu; vrlo jasni osjecaji....

Ja sam tada imao nepunih 10 godina,a katastrofa me zadesila u ljetnjem kampu na Prespanskom jezeru a porodica mi bila u Skoplju.Najjgora od svega je bila -neizvesnost!KOlale su razne glasine-da Skopje više ne postoji,da ima toliko mrtvih da vojska jednostavno traktorima kopa brazde i potrpava djelove tijjela,icdrugih ,sve gorih i gorih,a naše nedozrele glave nisu znale u šta da vjeruju.Jedino radio više nije emitovao preko razglasa jer cijelo vrijeme su čitane liste poginulih i indentificiranih,kao i poruke preživjelih koje trže svoje,mi smo se krili iza zidova radio sobe i slušali to,a vaspitač su nas rastjerivali-sa pravom-jer ima toliko familija sa istim prezimenima a i preklapajućim imenima,da je bilo nemoguće utvrditi o kome se radi.........................
Olakšanje je bilo kada su veze proradile,otac me pokupio i odneo u selo kod Struge,gdje su već bili majka i brat a on je dobio posebnu dozvolu za vraćanje u grad jer kao kuvar u Državnoj bolnici jednostavno je bio radno mobilisan jer je njegova kuhinja spremala jelo za cio kvart grada.Sestre koje su bile starije,isto tako su dobile radne obaveze.
Prvi put sam vidio razrušeni grad skoro mesec dana posle potresa,kad sam po naređenju došao u grad jer sam sa bratom bio na spisku za evakuaciju-naređenje-izvršenje!
Nisu nam dopuštali lutanje po gradu,a uveče je bio policiski čas,a cijele noći se čuo zlokoni topot policije na konjima u patrli,a bilo je mračno,a nekoliko puta se čula paljba-nisu se praštale pljačke!
Ljudi,komšije su se uveče družili,ko je imao radio ili tranzistoor nesebično je dopuštao   celi komšiluk da sluša vijesti,razumljivo muzike i pijesme-nije bilo.
Iako kuće kod načeg naselja su bile malo oštečene,spavalo se napolje-u šatorima i sklepanih kolibica.
Dok ovo pišem,ježi mi se koža iako su prošle 50.................................................

Dom JNA nakon zemljotresa.



[attachment=1]

Delimično uništena zgrada stare železničke stanice Skoplje, sa satom koji je stao u 05:17. Ona je ostala kao spomen svedočanstvo zemljotesa. Jedna trećina zgrade, koja je ostala relativno očuvana adaptirana je i danas funkcioniše kao Muzej grada Skoplja.



[attachment=1]

Još jedna fotografija sa posledicama zemljotresa, ne znam gde je ovo u Skoplu snimljeno.



[attachment=1]

Snadbevanje vodom u danima nakon zemljotresa.



[attachment=1]

Rašćišćavanje ruševina nakon zemljotresa.



[attachment=1]

Još neka oštećenja na zgradama.



[attachment=1]

Pogled na istu oštećenu zgradu iz prethodnog posta iz drugog ugla.



[attachment=1]

Аo solidarnosti.nekoliko reči'.Mesec dana  posle  zemjotresa,staviše  nas-sve mlađe od 18-u  voz i pravac
sever-mene mog brata i još pedesetak drugih, kao krajna destinacija je bila mstašce,SOILKAN  pri Novoj Gorici,
Smestiše nas  dečjem vrtiću op0remili novom obućom i odjećom, i činili sve da nam bude lepo i zabavno,da zaboravimo kako tako o jadu i čemeru kojeg  smo ostavili
kod  kće,sve do negde novembra meseca kad su počeli da
dolaze roditelji čije kuće so  sanirane ili nisu bile toliko  oštećene da su mogle  da stanujemo i prebroditi zimu.Danas,posle57 godina,rado se sjećam  da smo prvi put videli ''svet'',grad Gorica je  bila odjeljena samo običnom pletenom žicom   sa puno znanim i  manje znanim rupama kroz koje su mnogi u srede belog dana prolazili vamte-tapte,a nama su donosili žvakaće gume pakovane kao cigarete, prvi put smo obukli  jins traperoice i slično,a kada smo se vratili doma  bilo je to senzacija...........................

Srušena zgrada stare železničke stanice Skoplje.


[attachment=1]

Naslovna strana vanrednog izdanja "Politike" povodom zemljotresa.




[attachment=1]

Ruševine u Skoplju.




[attachment=1]

Kolaž razglednica u spomen zemljotresa.




[attachment=1]

Nešto što do sada nisam video. Obveznica na iznos od 5.000 dinara za obnovu Skoplja.

[attachment=1]

      BILO JE' NE  PONOVILO SE-!Mi O










      BILO JE-NEPONOVILO SE! mi/moja famyapilij  u
' užem smislu je bila razbacsana u  trokutu SKOPJE'-PRESPA'-GTRUGA-a mogucnist  komunikaija skoro ravna apsolu tnoj -tnuli i trebsalo je desaetak dana da se  dogovotimo   ko,kako,gde i zsašto!



0

 Krajem dvadesetog veka , bio sam podstanar u kući koja je obeležana za rušenje posle zemljotresa u CG. Nova je u dvorištu sazidana . Samo se eto , slučajno,  desilo da stara - oštećena nije nekako pala .

https://youtu.be/BNOrPWnl8DQ

Ondašnji dokumentarac. 1.20h

Skopje 1963

https://youtu.be/PUN4tiRCIDA