Print Page - Solothurn, protivtenkovske puške

[attachment=1]Solothurn S 18-1000

Versajski mir, potpisan 28. juna 1919, postavio je znatna ograničenja u nemačkoj posleratnoj proizvodnji naoružanja. Kako bi zaobišla ova ograničenja, nemačka kompanija Rheinmetall je 1929. godine u Švajcarskoj osnovala ćerku kompaniju pod nazivom Waffenfabrik Solothurn, sa ciljem proizvodnje topova bez nametnutih ograničenja. Tako su u glavnoj fabrici u Nemačkoj inžinjeri projektovali naoružanje, koje se potom proizvodilo u Švajcarskoj.

Među naoružanjem koje je razvijano našao se i znatan broj automatskih topova kalibra 20 mm, među kojima su se izdvajali mornarički top 2cm MG C/30 i top za oklopna vozila, oznake 2cm Tankbüchse 518. Prvi rad na temi protivtenkovskih pušaka bila je 2cm Tankbüchse S 5-100, konstruisana 1932. godine u timu inžinjera fabrike Rheinmetall, među kojima su se našli i Fric Herlah, Teodor Rakula i Luis Stange. Ova protivtenkovska puška bila je razvijena na bazi protivavionskog topa i bila je kratkog daha. Praktičnija konstrukcija se pojavila 1933-34, pod oznakom S 18-100. To je bilo veliko i teško oružje, mase 44 kg. Kako bi se smanjile dimenzije oružja, korišćena je bulpap konfiguracija, sa opcijom za magacin kapaciteta pet, odnosno deset metaka 20×105mmB.

Protivtenkovska puška S 18-100 je 1934. ponuđena izvozu, a u Italiji je testirana protiv Bredinog i Oerlikonovog modela. Performanse nisu bile posebno dobre, uzevši u obzir dimenzije i masu pupke; početna brzina zrna bila je svega 735 mm/s, a probojnost 20 mm čelika na daljini od 100 metara. Italijani su zbog male probojnosti odbili uvođenje puške S 18-100 u naoružanje. Holandija je 1937. za potrebe testiranja kupila šest unapređenih protivtenkovskiih pušaka S 18-150, ali do kupovine veće količine nije moglo doći sve do pojavljivanja snažnijeg metka. Švajcarska i Nemačka su kupili manje serije ovih pušaka, takođe radi testiranja, nakon čega su izostale ozbiljne porudžbine.

[attachment=2]Solothurn S 18-100 na položaju, Istočni front

Protivtenkovska puška S 18-100 privukla je pažnju i mađarske vojske, koja je već nabavila Soloturnove lake mitraljeze. U naoružanje je usvojena pod oznakom 36M 20mm Nehézpuska, a licencno je proizvođena u budimpeštanskoj fabrici Danuvia Gépipari RT. Ipak, zbog svoje mase, veličine i cene, zastupljenost ovog modela oružja je u mađarskoj vojsci bila skromna; obično se nalazila u protivoklopnim vodovima, i to po dve puške na vod. Puška S 18-100 je takođe bila izabrana i za naoružavanje mađarskih oklopnih vozila, uključujući i laki tenk 38M Toldi i oklopni automobil Csaba. Proizvodnja pušaka je trajala do 1943, uprkos očiglednoj zastarelosti oružja.

[attachment=3]S 18-1000 u naoružanju mađarskih snaga

Kompanija Soloturn je uspela da proda svoje protivtenkovske puške S 18-100 u nekoliko država, među njima i Bugarskoj. Estonija je 1936. kupila četiri puške za potrebe testiranja; umesto da otkupe licencu za proizvodnju, Estonci su se odlučili za reversni inžinjering. Nekoliko primeraka su proizveli 1938. radi testiranja, da bi 1940. započeli proizvodnju serije od 20 komada. Ove puške su bile raspoređene u sastav 1. i 7. pešadijskog puka, koji su se nalazili na granici sa Sovjetskim Savezom.

Razvoj S-18-100 je nastavljen, tako da su dobijene verzije S 18-150, S 18-154 i S 18-500, ali se ni jedna od ovih verzija nije pokazala dovoljno dobro da bi bila izvožena u velikim serijama. Jednostavno, metak je bio preslab. Pored toga, zbog dimenzija i mase puške, morala je biti ugrađena na podvozak sa dva točka, čime su vojnici dobili mogućnost da je vuku umesto dotadašnjeg nošenja. Finska je, uprkos protivljenju Nemačke, 1940. kupila dvanaest pušaka S 18-154. Međutim, ove puške su stigle prekasno da bi se koristile u Zimskom ratu protiv Sovjetskog Saveza.

[attachment=4]U marševskom položaju.

Kompletno redizajniranje pušaka serije S 18-100 izvršeno je krajem tridesetih godina, a kao rezultat toga 1940. godine se pojavila puška S 18-1000. Ova puška je bila konstruisana za metak „Long Solothurn“ 20×138mmB, sa produženom cevi itd. Zahvaljujući znatnoj masi, oružje je prodavano sa pripadajućom dvokolicom SO9, koja je pored oružja nosila i dve municijske kutije. Za pušku su razvijena tri tipa metka: pancirno-probojni, eksplozivni i vežbovni.

Švajcarska je za potrebe opremanja svojih jedinica 1939. godine naručila 60 pušaka S 18-1000, koje su uvedene u naoružanje pod oznakom Tankbüchse Solo 40; kasnije je nabavljeno još 93 pušaka. Holandija je nakon što je odbila da uvede u naoružanje protivtenkovsku pušku S 18-150, naručila 662 komada S 18-1000. Do trenutka napada Nemačke na Holandiju, maja 1940, isporučeno je 197 komada.

Italija je 1934. odbila da uvede model S 18-100, ali je 1939. prihvatila da uvede unapređenu verziju S 18-1000, pod oznakom Fucile anticarro tipo S. Isporuke su započete u leto 1940, da bi krajem iste godine Nemačka prosledila Italiji i 63 „holandskih“ pušaka. Postoje određene nedoumice oko količine pušaka koje je naručila Italija, ali se veruje da se radi o zahtevanih 1131 komada, od kojih je 578 isporučeno početkom 1942. Jedinice nemačkih oružanih snaga koristile su izvesnu količinu Soloturnovih protivtenkovskih pušaka pod oznakom 2cm Panzerabwehrbüchse 785, koristeći sufikse (s), (i) i (h), zavisno od toga da li su kupljene od Švajcarske ili su nabavljene iz Italije, odnosno Mađarske.

Poslednja verzija puške nosila je oznaku S 18-1100 koja je imala mogućnost poluautomatske, odnosno automatske paljbe. Neke od pušaka su isporučene na dvokolicama SO 9. Ukupna proizvodnja familije pušaka Solothurn S 18 u fabrici Waffenfabrik Solothurn nije poznata, ali je poznato da je puška isporučena 1941. godine Italiji imala serijski broj 2754, te se pretpostavlja da je proizvedeno oko 3000 primeraka.

Protivtenkovske puške Solothurn u borbenim dejstvima

Holandiji je pred napad Nemačke isporučeno 125 pušaka S 18-1000 .Najveći deo tih pušaka je stigao prekasno da bi uopšte bio i podeljen jedinicama, te je samim tim veoma mali broj pušaka i korišćen. Ipak, ovo oružje se našlo ku 13. graničnom bataljonu, koji je branio Mastriht sa dve protivtenkovske puške, dejstvujući iz bunkera od džakova sa peskom. Nemci su za zauzimanje ključnih postova na Mezi oformili posebnu jedinicu, oznake Bataillon zbV 100 (zum besonderen Verwendung: specijalne namene). Ova jedinica je dejstvovala kao prethodnica 4. oklopne divizije

Nemačka oklopna izviđačka patrole je u ranim jutarnjim časovima 10. maja 1940. došla pod udar holandskih protivtenkovskih pušaka. Dva oklopna automobila su zaustavljena, dok je treći pogođen prilikom pokušaja izvlačenja oštećenih vozila. Nakon toga, Nemci su na položaj dovukli protivtenkovski top kalibra 37 mm, nakon čega je odeljenje naoružano protivtenkovskim puškama moralo biti povučeno. Dejstvo ovog odeljenja je obezbedilo dovoljno vremena da se jedan od bitnih mostova preko Meze pripremi za rušenje i poruši.

Jedna količina ovih pušaka dospela je u Holandsku Istočnu Indiju neposredno pred napad japanskih snaga, decembra 1941. O njihovoj upotrebi u odbrani od Japanaca malo se zna. Protivtenkovske puške Solothurn masovno su korišćene u vojskama Sile Osovine, ali ni o toj upotrebi nema mnogo podataka.

PALUBA

Vojna istorija => Pešadijsko naoružanje => Topic started by: Rade on November 14, 2021, 08:03:49 am