PALUBA

   U sklopu priprema za rat protiv Dačana, Rimski imperator Trajan je pored Trajanovog puta izgradio i jedan plovni kanal na Dunavu ( na mestu današnje hidrocentrale Đerdap I). Namena ovog plovnog kanala je bila da omogući lakšu i sigurniju plovidbu kroz ovaj deo Dunava koji je bio poznat po jakim strujama i stenama koje su potopile nebrojeno brodova. Sam kanal se nalazio oko 150 m udaljen od obale, dok je njegova dužina iznosila 3220 m. Pri dnu je bio širok 57 m, a od ćudljivog Dunava su ga štitili nasipi visine 14 m.

[attachment=1]
Plan utvrđenja

   Za zaštitu ovog kanala je bilo izgrađeno jedno manje utvrđenje krajem I veka, dimenzija 28x32 m, sa posadom veličine jedne centurije. Kako je rastao značaj kanala za sigurnu plovidbu kroz ovaj deo Dunava, utvrđenje je proširivano, a njegova posada se povećavala. Sama tvrđava je imala oblik pravougaonika sa kulama postavljenim na temenima i kapijama na svim stranama. Zapadna, istočna i južna kapija su bile ojačane sa kulama polukružnog oblika, dok je severna kapija ( okrenuta prema Dunavu) bila sa slabijim kvadratnim kulama. Razlog za ovakvu gradnju je bio to što je glavna opasnost utvrđenju pretila sa kopna, a ne sa reke. Pored ovih kula, utvrđenje je ojačano sa još po dve kule na severnom i južnom, i po tri kule na zapadnom i istočnom bedemu. Početkom III veka tvrđava Diana je proširena dodavanjem još dva bedema koji su se spuštali prema Dunavau, a na čijim su se krajevima takođe nalazile kule. Jedan bedem se iz severozapadnog temena nastavljao kao produžetak zapadnog bedema prema Dunavu, dok se drugi iz severoistočnog temena pružao u pravcu severoistoka sve do reke.

[attachment=2]
Spoljašnji pogled na kulu koja spaja južni i zapadni bedem

[attachment=3]
Glavna ( južna) kapija utvrđenja

   Tvrđava Diana je imala relativno mirnu istoriju do 378 godine, kada je dlimično uništena i spaljena u Gotskom pohodu na Balkan. Posle togga se tvrđava obnavlja i služi kao jedan od Limesa za zaštitu od upada Varvara preko Dunava. Tvrđava ponovo biva delimično uništena prilikom provale Huna 443 godine, i ostaje razrušena sve do početka VI veka kada je obnavlja Vizantijski car Justinijan, sve u sklopu priprema za nova osvajanja i zaštitu teritorije Vizantije. Svoj konačni kraj tvrđava doživljava 596 godine kada je uništavaju Slovensko-Avarska plemena prilikom provale u Vizantiju.

[attachment=4]
Unutrašnja strana južnog bedema

[attachment=5]
Ostatci vojničkih baraka

Pored ostataka samog utvrđenja i njegovih bedema, u unutrašnjosti su otkrivene i mnoge zgrade koje su služile za smeštaj hrane, legionara i njihove opreme. Trenutno se nastavljaju dalja arheološka istraživanja na ovom lokalitetu.

[attachment=1]
Ostatci tvrđavskih građevina

[attachment=2]
Ostatci tvrđavskih građevina

[attachment=3]
Građevina sa podnim grejanjem, verovatno komandna zgrada

[attachment=4]
Ostatci nađene grnčarije

[attachment=5]
Građevina koja je služila za skladištenje žita i brašna

   Kao posada tvrđave se u početku Dačkih ratova pominje VII Legija Claudia Pia Fidelis koju je Pompej osnovao 65 godine pne u Španiji. Ova legija je imala bogati ratni put i učestvovala je pod Cezarom u Galskim ratovima kao i prilikom osvajanja Britanije, a imala je odlučujuću ulogu tokom bitke kod Parsalusa 48 godine pne. Sredinom I veka ne ( 58 godine), legija je prebačena u Viminacijum ( Kostolac) gde štiti granice imperije sve do svog rasformiranja krajem 4 veka. Tokom Dačkih ratova je imala aktivno učešće u borbama, a jedan od njenih vojnika Tiberius Claudius Maximus je doneo glavu vođe Dačana Decebala imperatoru Trajanu. Inače je ova legija dobila ime Pia Fidelis jer je uspešno slomila pobunu 42 godine ne, a njen amblem je bio Bik.

[attachment=1]
Rimski novčić iskovan u čast VII legije

   Pored već navedene legije jedno vreme su se u tvrđavi Diana nalazili i delovi legije IV Flavia Felix koju je osnovao car Vespezijan 70 godine ne, od ostataka III legije Macedonica. Ova legija je takođe imala bogat borbeni put i učestvovala je u svim većim ratovima koje je vodila Rimska imperija. Od 82 godine ne ova legija je bila stacionirana u Singidunumu.

[attachment=2]
Rimski novčić iskovan u čast IV legije

[attachment=3]
Ostatci tvrđavske građevine

[attachment=4]
Prvobitna tvrđavska kapija

[attachment=1]
Zapadni bedem sa kulama i kapijom

[attachment=2]
Četvorougaona kula na zapadnom bedemu

[attachment=3]
Zapadna kapija

[attachment=4]
Severna kapija

[attachment=5]
Ostatci kule koja je spajala severni i istočni bedem

[attachment=1]
Četvorougaona kula

[attachment=2]
Istočna kapija

[attachment=3]
Istočna kapija sa ostatcima kula koje su je štitile

[attachment=4]
Pogled kroz istočnu kapiju

[attachment=5]
Spoljašni izgled istočne kapije

[attachment=1]

Da pomenemo i najznacajniju gradjevinu ...

Rimski Imperator Trajan je izgradio i most preko Dunava u Djerdapskoj klisuri .. Most je preko vode bio dugacak 800 m , a ukupna duzina mu je bila skoro 1.100 m . Izgradjen je 103 - 105 godine . Bio je najveci most u Rimskoj Imperiji . Stajao je na 20 kamenih stubova , i preko 1.500 godina je bio najduzi most na svetu . Glavni arhitekta je bio Apollodorus iz Damaska . Sirina mosta je bila 14,5 m ,a nalazio se u blizini današnjeg sela Kostol kod Kladova . Rimljani su ga sami porusili kada su se povukli iz Dakije , da ne bi varvarska plemena preko njega ulazila na teritorije carstva . Inace za vreme vladavine Trajana Rimsko Carstvo je bilo najvece povrsinski ...

[attachment=2]

Motorista svaka čast. Ovako možemo malo obnovit znanje povjesti. Balkan je bio uvjek interesantno područje za "istraživanje". No, ostali su samo Slaveni.
Pozdrav
Duje

Sjajan tekst. Možda sam prevideo, ali ne videh dalju istoriju samoga kanala? Šta je s njim bilo?

Kanal je, koliko ja znam, bio zapušten posle toga i nije korišten u svoje svrhe. Posle toga je na njegovom mestu izgrađen Sipski kanal, kada su pronađeni ostatci ovog kanala. Danas je tu brodska prevodnca sa naše strane HE Đerdap.

Zahvaljujem. Pretpostavo sam tako nešto ali mi je bio potreban validan odgovor.

...

[attachment=1]

[attachment=2]

https://youtu.be/TcxWD7uIif0