Malo stariji tekst.
Austrougraska utvrđenja u Boki jedinstvena u svijetu16.5.2010.
Austrougarska utvrđenja u Boki sve više postaju predmet interesovanja domaćih i stranih istraživača, publicista i ljubitelja prirode.Austrougarska utvrđenja i fortifikacije na području Boke sve više postaju predmet interesovanja domaćih i stranih istraživača, publicista i ljubitelja prirode. Za preko stotinu godina vladavine Bokom, „žuto-crna monarhija” ostavila je za sobom neprocjenjive primjerke arhitekture i graditeljstva 19. vijeka koja su po mišljenu stručnjaka i dalje izuzetno očuvana i kao takva jedinstvena u svijetu.
Rt Arza, poluostrvo Luštica [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
U periodu od 1823. do 1914. godine u Boki i neposrednom zaleđu izgrađeno je sedamdesetak većih i manjih tvrđava i nekoliko stotina drugih vojnih objekata poput kasarni, skladišta, osmatračnica, mitraljeskih gnezda, artiljerijskih položaja i drugog, te nekoliko stotina kilometara kolskih i pješačkih puteva koji su većinom i danas u upotrebi.
Neki od najfotografisanijih bisera prepoznatljivog austrougarskog graditeljstva su na samom ulazu u zaliv, kula Arza, ostrvo Lastavica, koje po austrijskom admiralu Lazaru fon Mamuli i danas nosi naziv – Mamula, kao i u fortifikacija na rtu Oštro-Prevlaci čuvenoj od vremena rata i „dubrovačke operacije”, devedesetih godina prošlog vjeka.
I dan-danas postoje ostaci austrougarskih kasarni na Orjenu, kompleksima na Krivošijama, tada najveće pekare na Balkanu na Crkvicama, utvrđenja „Vrmac” i „Goražde” iznad Kotora, pa čak i ostaci torpednih stanica na Luštici i rtu Kobila. Austrijske „fortice”, „kanice” na putevima odomaćile su se i postale neraskidivi deo svakodnevnog života, pa su čak i preostali „vahauzi”, stražarske stanice u Tivtu, i dan-danas naseljene.
Kotorsko planinarsko društvo „Vjeverica” uočilo je porast interesovanja za ovaj značajan dio istorije Boke pa je tim povodom organizovalo predavanje: „Slojevi austro-ugarskog nasleđa na Vrmcu” na kome je ugostila magistra Folker Konstantin Pahauera sa Tehničkog univerziteta u Gracu koji je govorio o tvrđavskom sistemu austrougarske ratne luke Boke Kotorske. Pahauer je i jedan od osnivača Austrijskog udruženja za istraživanje tvrđava, a njegov diplomski rad bio je posvećen fortifikacijama u Boki.
Poseban akcenat u svom izlaganju Pahauer je stavio na tvrđavu Vrmac, koja je u današnjem obliku, završena 1897. godine. Pored istoimene tvrđave, austrougarski vojni kompleks na brdu Vrmac činile su artiljerijske baterije nazvane Škaljari i Kavač, četiri otvorena artiljerijska položaja, tri osmatračnice, četiri kasarne za smeštaj ljudstva, dva magacina za municiju, te četiri manja utvrđenja za odbranu od pešadijskog napada. Sve to bilo je uvezano sistemom kolskih i pješačkih puteva, te nizom ostalih infrastrukturnih i logističkih objekata. Kako bi utvrđenje prikazali u punom svetlu u „Vjeverici” su pripremili projekat uređenja i markiranja pešačkih staza na Vrmcu u cilju njegove zaštite kao svojevrsnog parka prirode.
Fort Vrmac [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Autor: N.N.
Izvor:
www.blic.rs
