Obalska oklopnjača

[MOTORISTA]

   Obalska oklopnjača je ratni brod sa jakim artiljerijskim naoruzanjem i jakom oklopnom zaštitom.Namenjen je za dejstva u obalnim vodama i zatvorenim morima,a sluzi za nanošenje artiljerijskih udara,uništavanje i neutralisanje obalskih baterija i utvrđenja,i za podršku primorskih krila jedinica KoV.
   Ovi brodovi su nastali razvojem obalskih topovnjača koje su se pojavile pod uticajem američkih monitora.Posle američkog građanskog rata se javila ideja o malim oklopnim brodovima namenjenim za zaštitu obalnih područja.U početku su to bili brodovi deplasmana od 1100 do 1600 t naoruzani sa glavnom artiljerijom od jednog do dva topa 270-305 mm u barbeti ili kuli na pramcu,pomoćnom od 87-100 mm na krmi,i malokalibarskom 37-47 mm na platformama glavnog jarbola.Neke su imale i torpedne cevi.Zaštita se sastojala od oklopnog pojasa debljine do 280 mm,i oklopne palube debljine 40-70 mm.Ovi brodovi su sledili opšte pravilo evolucije ratnih brodova i gradile su se sve veći i veći,dok nisu maltene stigli oklopnjače u deplasmanu,ali sa lošim odnosom vatrene moći,zaštite i brzine,tako da su krajem 19 veka prerasle u obalske oklopnjače.Obalske oklopnjače se javljaju u zemljama Baltičkog i Severnog mora kao alternativa za veći i skuplji bojni brod.Grade se za mornarice Švedske,Danske,Norveške,Nemačke,Rusije i Holandije.Bile su deplasmana 3000 do 8000 t,naoruzane sa glavnom artiljerijom kalibra 210-280 mm u jednocevnim i dvocevnim kulama na pramcu i krmi,pomoćnom kalibra do 152 mm u kazamatama ili kulama raspoređenim po bokovima,i protivtorpednom kalibra 37-76 mm koja se nalazila nezaštićena na palubi ili nadgrađu.Imale su i 1 do 3 torpedne cevi.Oklopni pojas debljine do 300 mm se protezao celom duzinom broda,a oklopna paluba debljine 40-70 mm je bila u visini gornjeg ruba oklopnog pojasa.
   Posle prvog svetskog rata su izgrađene 4 obalske oklopnjače i to 2 za finsku i 2 za sijamsku RM.Švedska je modernizovala svoje oklopnjače klase Sverige ugradnjom modernih parnih kotlova na naftu.Posle drugog svetskog rata isčezavaju kao ratni brodovi.