lovac
Stručni saradnik za brodska oružja i sisteme
kapetan fregate
 Offline
Gender: 
Posts: 7 442
|
 |
« Reply #1189 on: April 03, 2011, 08:16:17 pm » |
|
Dobar komentar sukoba u Libiji donose današnje Podgoričke Vijesti:
RAT KOJI ZAPAD NIJE ŽELIO
Ako intervencija u Libiji prođe loše, to će biti prvenstveno neuspjeh Evrope
„Ili će se rat završiti dobro i Sarkozi će izgledati kao dalekovodi odlučni lider, ili će se okončati loše i potvrditi sliku o razmetljivom kauboju koji gura svijet u rat"
To je rat koji Barak Obama nije želio, koji Dejvidu Kameronu nije bio potreban, sa kojim se Angela Merkel nije mogla uhvatiti u koštac a od kojeg je Silvio Berluskoni strahovao.
Samo je Nikola Sarkozi u narodnoj pobuni koja je u Libiji počela 15. februara vidio šansu za političko i doplomatsko iskupljenje. Vrlo je neizvjesno da li će energično rukovođenje francuskog predsjednika međunarodnom koalicijom za zaštitu libijskog naroda od Muamera Gadafija biti dovoljno da povrati podršku kod kuće na izborima naredne godine.
Zato što je ovaj rat rođen u Parizu, on će imati posljedice za Evropu
Vršenjem pritiska za pokretanje vojnih napada koji će, kako se nada, popraviti reputaciju Francuske u arapskom svijetu, Sarkozi je pomogao da se odredi oblik rata.
Put ka zapadnoj vojnoj intervenciji popločan je uzajamnim sumnjama, strahovima od još jednog ćorsokaka u muslimanskoj zemlji i sumnjama u uglavnom nepoznatu razjedinjenu libijsku opoziciju sa kojom je Zapad odlučio da dijeli dobro i zlo.
Što duže Gadafi izdrži na vlasti, to će biti teže da se održi nestabilna koalicija Amerikanaca, Evropljana i Arapa. Dvije nedjelje nakon početka vazdušne kampanje zapadni kreatori politike brinu zbog rizika da neka bomba slučajno ne pogodi bolnicu ili sirotište, ili da sukob ne preraste u dugotrajni zastoj.
Nema sumnje da će ishod situacije u Tripoliju uticati na sudbinu narodnih pokreta za promjene širom arapskog svijeta. Međutim, zato što je ovaj rat rođen u Parizu, on će imati posljedice za Evropu.
Što duže Gadafi izdrži na vlasti, to će biti teže da se održi nestabilna koalicija Amerikanaca, Evropljana i Arapa
„Krajnje je vrijeme da Evropljani prestanu da izvoze sopstvenu odgovornost u Vašington”, kaže Nik Vitni, viši politički saradnik u Evropskom savjetu za spoljne odnose. “Ako Zapad omane u Libiji, to će biti prvenstveno evropski neuspjeh”.
Francuski fijasko
Kada su prve arapske prodemokratske pobune uzdrmale tronove vremešnih autokrata u Tunisu i Egiptu u januaru, Francuska se našla na pogrešnoj strani istorije.
Ministarka spoljnih poslova Mišel Alio-Mari je provodila zimski odmor u Tunisu, bivšoj francuskoj koloniji, ne mareći za pobunu koja je dobijala sve veće razmjere.
To nije bilo najgore što se desilo.
Ispostavilo se da je francuski premijer Fransoa Fijon proveo božićne praznike na Nilu kao gost egipatskog predsjednika Hosnija Mubaraka, sljedećeg autokrate na udaru arapskog demokratskog pokreta, dok su Sarkozi i njegova supruga Karla uživali na zimskom suncu u Maroku, još jednoj bivšoj Francuskoj teritoriji kojom vlada ne mnogo liberalniji monarh.
Ovo je istorijska promjena
Televizijske stanice su iznova emitovale neprijatne snimke predsjednika koji uz najviše počasti dočekuje Gadafija u Parizu 2007. kada je libijski „brat vođa” razapeo šator preko puta predsjedničke Jelisejske palate.
Kada su libijski pobunjenici prkosno istakli trobojku iz perioda prije Gadafija u Bengaziju 27. februara, Sarkozi je smijenio svoju šeficu diplomatije.
U govoru u kojem je objavio imenovanje Alena Žipea za njenog nasljednika, Sarkozi je istakao potrebu da se francuska spoljna i bezbjednosna politika prilagodi situaciji nastaloj nakon arapskih ustanaka.
„Ovo je istorijska promjena”, rekao je. „Ne smijemo je se bojati. Moramo imati jedan jedini cilj: da se pridružimo, podržimo i pomognemo narodu koji je izabrao slobodu”.
Čovjek u bijeloj košulji
Ipak, međunarodna vazdušna kampanja protiv Gadafijevih snaga možda ne bi nikad počela bez inicijative koju je pokrenuo francuski ljevičarski filozof Bernar Anri Levi, koji je lobirao kod Sarkozija da podrži libijske prodemokratske pobunjenike.
Libija je bila posljednja u nizu međunarodnih pitanja u koja se ovaj intelektualac, u raskopčanim bijelim markiranim košuljama i sa razbarušenom sijedom kosom, uključio u posljednje dvije decenije nakon što je podržao bosanske Muslimane, alžirske sekulariste, avganistanske pobunjenike i gruzijsku stranu u sukobu sa Rusijom.
Levi je pošao da se sastane sa libijskim pobunjenicima i telefonirao Sarkoziju iz Bengazija početkom marta.
„Želio bih da vam dovedem libijske masude,” rekao je Levi predsjedniku, upoređujući Gadafijeve protivnike sa bivšim avganistanskim ratnim liderom Ahmadom Šahom Masudom, koji se borio protiv islamističkih talibana prije nego što je ubijen.
„S obzirom na to da se Gadafi održava na vlasti zahvaljujući nasilju, mislim da će pasti,” kazao je filozof u jednom intervjuu za Rojters.
Levi je 10. marta pravio društvo dvojici predstavnika libijskog prelaznog savjeta u Sarkozijevom kabinetu.
Na njihovo iznenađenje i na zaprepaštenje francuskih saveznika, predsjednik je priznao savjet kao „legitimnog predstavnika libijskog naroda” i rekao im da se zalaže ne samo za uspostavljanje zone zabrane letjenja u cilju njihove zaštite, već i za izvođenje „ograničenih ciljanih napada” na Gadafijeve snage.
S obzirom na to da se Gadafi održava na vlasti zahvaljujući nasilju, mislim da će pasti
Učinivši to bez konsultacija, uoči samita Evropske unije na kojem je trebalo da se raspravlja o Libiji, Sarkozi je pretekao Vašington, koji je još razmatrao šta treba učiniti, doveo u neprijatnu situaciju London, koji je želio široku podršku za zonu zabrane letjenja i naljutio Berlin, najbližeg partnera Francuske u Evropi.
Takođe je zapanjio sopstvenog ministra spoljnih poslova, koji je za odluku o priznavanju opozicije saznao iz medija, dok je u Briselu pokušavao da dobije podršku EU za zonu zabrane letjenja.
Britanski premijer Kameron, svjestan velike nepopularnosti rata u Iraku, odbacio je doktrinu Tonija Blera o liberalnom intervencionizmu kada je preuzeo funkciju 2010, ali se pridružio Sarkoziju u vođenju kampanje za vojnu akciju, nastojeći da uvjeri parlament da to ne znači upuštanje u beskonačnu vojnu intervenciju u iračkom stilu.
Njemačke nema u akciji
U Njemačkoj je, sa druge strane, libijska pobuna bila nepoželjno odvraćanje od domaće politike. Ona je direktno uticala na kampanju za pokrajinske izbore u Baden-Virtembergu, jugozapadnoj državi u kojoj su demohrićani kancelarke Angele Merkel vladali od 1953.
Ministar spoljnih poslova Gido Vestervele, lider Slobodnih demokrata, liberalnog partnera Merkeline koalicije, pokušao je da pridobije miroljubivo javno mnjenje protivljenjem vojnoj akciji.
Ankete su pokazale da se dvije trećine birača protive učešću Njemačke u Libiji, državi gdje je afrički korpus nacističke Njemačke pretrpio poraze u Drugom svjetskom ratu.
Vojne snage današnje Njemačke su već rastrgnute u Avganistanu, gdje je oko 5.000 vojnika angažovano u nepopularnoj dugotrajnoj misiji. Vestervele je onemogućio Merkel da podrži zonu zabrane lete, čak i bez učešća.
On je javno kritikovao francusko-britanski predlog za rezoluciju Savjeta bezbjednosti UN koja odobrava upotrebu sile za sprečavanje Gadafija da koristi vazdušne snage protiv libijskih civila. Merkel je rekla da je skeptična.
Njemci su spriječili da se na samitu EU 11. marta uputi poziv na uvođenje zone zabrane letjenja, što je frustriralo Francuze i Britance.
Odnosi između Žipea i Vetstervela su se dodatno pogoršali naredne nedjelje kada je Njemačka spriječila šefove diplomatija Grupe osam da pozovu na zonu zabrane letjenja u Libiji.
Vestervele je rekao novinarima: „Vojna intervencija nije rješenje. Sa naše tačke gledišta, ona je veoma teška i opasna. Ne želimo da budemo uvučeni u rat u Sjevernoj Africi. Ne bismo željeli da stupimo na klizavi teren gdje bismo svi završili u ratu.”
Taj argument je naljutio saveznike. Jedan visoki evropski diplomata je za Rojters rekao da se Žipe okrenuo prema Vesterveleu i rekao mu: „Sada kad ste postigli sve što ste htjeli, Gadafi može slobodno da počini masakr nad svojim narodom".
Ne bismo željeli da stupimo na klizavi teren gdje bismo svi završili u ratu
Kada je to pitanje došlo pred Savjet bezbjednosti UN 17. marta, deset dana prije izbora u Baden Virtembergu, Njemačka se uzdržala, zajedno sa Rusijom, Kinom, Indijom i Brazilom, i saopštila da neće učestvovati u vojnim operacijama.
Ironija je u tome što je taj stav bio politički kontraproduktivan. Koalicija desnog centra je ionako izgubila na pokrajinskim izborima a njemački mediji su žestoko kritikovali oboje lidera zato što su izolovali Njemačku od njenih zapadnih partnera, uključujući SAD.
Glavnu političku korist izvukli su Zeleni, koji se smatraju protivnicima i nuklearne energije i rata.
SAD ne žure sa odlukom
U Vašingtonu, u međuvremenu, predsjednik Barak Obama, kao i obično, nije žurio da donese odluku. Vojna akcija u Libiji je bila ono što je najmanje bilo potrebno predsjedniku SAD, u trenutku kada pokušava da izvuče američke vojnike iz dva nepopularna rata u muslimanskim državama koje je pokrenuo njegov prethodnik Džordž V. Buš.
Obama pokušava da popravi narušene odnose sa muslimanskim svijetom, koji se smatra ključnim pokretačem radikalizacije i terorizma protiv SAD.
Predsjednik je bio oprezan u davanju podrške prodemokratskim i reformskim pokretima u arapskom svijetu i Iranu, jer istovremeno pokušava da izbjegne podrivanje vitalnih američkih interesa u apsolutnim monarhijama Saudijske Arabije, Bahreina i drugih zalivskih država.
U poređenju sa tim izazovima, Libija je bila sporedno pitanje.
SAD nemaju velike ekonomske i političke interese u ovom sjevernoafričkom proizvođaču nafte i gasa i smatraju da pripada evropskom dvorištu.
Obama, takođe, nastoji da ohrabri saveznike, naročito u Evropi, da preuzmu veću odgovornost za sopstvena bezbjednosna pitanja.
Istaknuti američki spoljnopolitički zakonodavci, uključujući demokratskog senatora Džona Kerija i republikanskog senatora Džona Mekejna, izvršili su pritisak na Obaminu administraciju početkom marta da uvede zonu zabrane letjenja iznad Libije i razmotri druge vojne opcije, poput bombardovanja aerodroma.
Državna sekretarka Hilari Klinton je nakon razgovora sa ruskim kolegom Sergejom Lavrovim u Ženevi 28. februara rekla da je uvođenje zone zabrane letjenja „opcija koju aktivno razmatramo". Međutim, Bijela kuća je odolijevala pritisku zakonodavaca.
Arapska smjelost
Američki zvaničnici kažu da je ključni momenat koji je pomogao Klinton i ambasadorki SAD pri UN, Suzan Rajs, da ubijede Obamu u neophodnost intervencije, bila odluka Arapske lige 12. marta da zatraži od SB UN da proglasi zonu zabrane leta u cilju zaštite libijskog stanovništva.
Kada bi se ovaj Gadafi nakanio da prisustvuje arapskim samitima, tamo bi obično izvrijeđao saudijskog kralja
Odlučnost bez presedana Arapske lige – organizacije koju odavno pogađaju hronične podjele i nedostatak petlje – pokazala je u kojoj mjeri je Gadafi otuđio države regiona, posebno Saudijsku Arabiju.
Kada bi se ovaj ekscentrični pukovnik nakanio da prisustvuje arapskim samitima, tamo bi obično izvrijeđao saudijskog kralja i ostale vladare veterane.
Odluka Arapske lige je dala regionalnu potvrdu za koju su zapadne nacije smatrale da ima vitalan značaj za vojnu akciju.
Štaviše, dvije arapske države – Katar i Ujedinjeni Arapski Emirati – ubrzo su rekli da će učestvovati u nametanju zone zabrane leta, a treća, Liban, bila je jedan od sponzora rezolucije UN za odobravanje upotrebe sile.
Arapske diplomate su rekle da je generalni sekretar arapske lige Amr Musa, bivši egipatski ministar spoljnih poslova sa predsjedničkim ambicijama, igrao ključnu ulogu u postizanju sporazuma na sastanku iza zatvorenih vrata.
Afrička unija (AU), u kojoj je Gadafi igrao aktivnu ulogu, osudila je njegov obračun sa demonstrantima, ali je odbila stranu vojnu intervenciju i oformila panel lidera u pokušaju da se sukob riješi dijalogom.
Međutim, sve tri afričke države u SB UN – Južna Afrika, Nigerija i Gabon – glasale su za rezoluciju.
Francuska se ponašala kao da je imala podršku AU. Sarkozi je pozvao generalnog sekretara te organizacije Žana Pinga u Jelisejsku palatu na samit članica koalicije na dan početka vojne akcije. Njegovo prisustvo je obezbijedilo afričko političko pokriće za tu operaciju.
Obama donosi odluku
Pošto nisu uspjele da dobiju podršku ni EU, ni G8 za uspostavljanje zone zabrane leta i uz uzdržane SAD sa unutrašnjim podjelama, Francuska i Britanija su našle u nevolji kada je u pitanju zahtjev za donošenje rezolucije UN, bez obzira na podršku Arapske lige.
Gadafijeve snage su se pregrupisale, povratile zapadne i centralne priobalne oblasti uključujući i neka ključna naftna postrojenja i napredovale ka Bengaziju, pobunjeničkom uporištu od 700.000 stanovnika.
Da međunarodna intervencija nije došla kroz nekoliko dana, bilo bi prekasno. Gadafijeve trupe bi se našle u naseljenim centrima, pa bi precizni vazdušni napadi bili nemogući bez civilnih žrtava.
U posljednjem momentu, 15. marta, Obama je prelomio na sastanku svog Nacionalnog savjeta za bezbjednost. Hilari Klinton je učestvovala putem telefonske veze iz Pariza, a Suzan Rajs iz Njurka putem video linka.
Da međunarodna intervencija nije došla kroz nekoliko dana, bilo bi prekasno
Obje su bile duboko svjesne događaja iz 1990-tih kada administracija Bila Klintona, u kojoj je Rajsova bila savjetnica za Afriku, nije uspjela da spriječi genocid u Ruandi, a u Bosni je intervenisala tek nakon što se desio najgori masakr u Evropi od Drugog svjetskog rata.
Oni su razmatrali šta je sada u igri. Postojali su vjerodostojni izvještaji da se Gadafijeve snage pripremaju da izvrše masakr nad pobunjenicima.
Kakav bi to signal poslalo arapskim demokratama kada bi Zapad Gadafiju dozvolio da se izvuče sa tim i kada bi Mubarak i Ben Ali, čije su vojske odbile da upere oružje u narod, bili zbačeni dok bi on koji je koristio vazdušne snage, tenkove i arhiljeriju protiv demonstranata civila, opstao na vlasti?
Predsjednik je, mimo volje skeptika među njegovim savjetnicima za odbranu i nacionalnu bezbjednost, odlučio da će Sjedinjene Države podržati ambicioznu rezoluciju Ujedinjenih nacija koja ne podrazumijeva samo uspostavljanje zone zabrane leta, pod preciznim uslovom da Vašington brzo preda rukovođenje vojnom akcijom svojim saveznicima. „U roku od nekoliko dana, a ne nedjelja“, citirao je njegove riječi jedan od učesnika sastanka.
Ključni elementi su bili odluka Arapske lige, libanska podrška, serija razgovora sa arapskim liderima tokom te nedjelje, koji su utrli put rezoluciji
Jedan visoki zvaničnik administracije, koji je želio da ostane anoniman, kazao je da je ključna briga bila da se izbjegne bilo kakav utisak da SAD ponovo sprovode jednostrano bormbardovanje jedne arapske zemlje. Upitan šta je uticalo na to da se Vašington odluči da se priključi vojnoj akciji u Libiji, on je kazao: „Više se radi o tome da su se događaji razvijali, pa su stoga odluke morale da prate događaje“.
„Ključni elementi su bili odluka Arapske lige, libanska podrška, serija razgovora sa arapskim liderima tokom te nedjelje, koji su utrli put rezoluciji.
Sve to nas je ubijedilo da arapske zemlje podržavaju široku rezoluciju koja će obezbijediti ovlašćenje neophodno kako bi se zaštitili civili i omogućiti humanitarnu pomoć, a onda je okupljanje 19. marta u Parizu potvrdilo da postoji podrška sredstvima neophodnim da se sprovede rezolucija, odnosno upotrebi vojne sile“, kazao je taj zvaničnik.
Kada je Rajsova kazala svojim francuskim i britanskim kolegama u UN da Vašington sada podržava daleko agresivniju rezoluciju Savjeta bezbjednosti koja uključuje vazdušne napade i napade sa mora, oni su se u početku bojali zamke. Da li to Obama namjerno pokušava da isprovocira ruski veto, pitao se jedan francuski zvaničnik.
„Imao sam telefonski poziv od Suzan Rajs u utorak u 20h, a onda u 23h i u ta tri sata, sve se promijenilo“, kazao je jedan visoki zapadni diplomata Rojtersu. „U srijedu ujutru u SB u atmosferi potpuno zastrašujuće tišine, Suzan Rajs je rekla: 'Želimo da nam se dozvoli da napadnemo libijske snage na terenu'“.
Glasanje
Uoči glasanja, kada je Žipe otišao avionom u Njujork da obezbijedi ključne glasove za rezoluciju, stav Moskve je bio neizvjestan. Takođe, i tri afrička glasa. Britanske i francuske diplomate očajnički su pokušavale da kontaktiraju ambasadore Nigerije, Južne Afrike i Gabona, ali su im stalno govorili kako su ovi na sastanku.
„Do zadnjeg momenta trajala je drama“, kazao je drugi diplomata UN. Tog dana, 17. marta Klintonova je upravo bila izašla iz jednog televizijskog studija u Tunisu, epicentru prve arapske demokratske revolucije, kada je razgovarala mobilnim telefonom sa ruskim kolegom.
Lavrov, koji se snažno protivio uspostavljanju zone zabrane leta, kada su se sreli 28. februara u Ženevi, i koji je ostao sketpičan kada su ponovo razgovarali 14. marta u Parizu, rekao joj je da Moskva neće blokirati rezoluciju.
Do zadnjeg momenta trajala je drama
Vašington je demantovao da je ponudio Rusiji trgovačke i diplomatske ustupke u zamjenu za pristanak, kao što je nagovijestio jedan visoki neamerički diplomata.
Međutim, Obama je sljedeće nedjelje u telefonskom razgovoru sa predsjednikom Dmitrijem Medvedevim ponovo potvrdio njegovu podršku težnji Rusije da se pridruži Svjetskoj trgovinskoj organizaciji, koju blokira američka saveznica Gruzija.
Kina je takođe bila udržana, dozvolivši da se rezolucija usvoji sa deset glasova za, pet uzdržanih i bez ijednog glasa protiv.
Rezolucija je odobrila upotrebu „svih neophodnih mjera“ – što je šifra za vojnu akciju – kako bi se zaštitilo civilno stanovništvo, ali je isključila inostrane okupacione snage u bilo kojem dijelu Libije. Sjedinjene Države tumače da rezolucija dozvoljava prodaju oružja pobunjenicima, dok se većina drugih ne slaže sa tim.
Nervozni Arapi i hladni Turci
Čim su prvi projektili ispaljeni, Musa iz Arapske lige je negodovao jer su zapadne sile prekoračile granice rezolucije UN i izazvale civilne žrtve. Izgledalo je da je cilj njegove reakcije bio da smiri arapsko javno mnjenje, naročito u Egiptu, a on je ublažio svoje kritike nakon telefonskih poziva iz Pariza, Londona i Vašingtona.
Turska, vodeća muslimanska sila u NATO-u, sa velikim ekonomskim interesima u Libiji, oštro je kritikovala vojnu akciju u jednoj islamskoj zemlji.
Turke je posebno naljutilo to što je Francuska, najoštrija protivnica njihovog članstva u EU, stala na čelo koalicije.
Sarkozi, koji se u kratkoj posjeti Ankari 25. februara istovremeno pokušavao da obezbijedi saradnju sa Turcima u oblasti nuklearne energije i otvoreno im poručivao da odustanu od ambicija ka EU, dodtno je razgnjevio premijera Tajipa Erdogana, time što nije pozvao Tursku na konferenciju o Libiji u Parizu.
Italija, bivša kolonijalna sila, koja je u Evropi imala najjače trgovinske i investicione veze sa Libijom, javno se protivila vojnoj akciji do posljednjeg momenta, ali je otvorila svoje vazduhoplovne baze koalicionim snagama čim je usvojena rezolucija UN.
Međutim, Rim je odmah zahtijevao da NATO, gdje učestvuje u donošenju odluka, preuzme komandu nad cijelom operacijom. Ministar inostranih poslova Franko Fratini zaprijetio je da će povratiti kontrolu nad ključnim italijanskim bazama ukoliko misiju ne bude predvodio NATO.
Međutim, Turska i Francuska su u sjedištu NATO-a vodile svoje diplomatske bitke. Ankara je željela da iskoristi svoje pravo veta u NATO-u, kako bi spriječila ofanzivne operacije. Francuska je željela da političko liderstvo drži podalje od vojne alijanse na čelu sa SAD, kako bi izbjegla neprijateljsku reakciju arapskog svijeta.
Sjedinjene Države su pokazale svoju odlučnost da predaju komandu u roku od nekoliko dana, a ne nedjelja, kako je i obećao Obama, i da žele da NATO preuzme kormilo.
Nakon nedjelje natezanja, postignut je dogovor da NATO preuzme kontrolu nad kompletnom vojnom kampanjom. Zauzvrat Francuska je izdejstvovala sporazum da se formira „kontakt grupa“ u koju bi bili uključeni arapski i afrički partneri i koja bi koordinisala političke napore u vezi sa budućnošću Libije. Turska je umirena pozivom na međunarodnu konferenciju u Londonu, koja je pokrenula taj proces.
To je omogućilo Sjedinjenim Državama da se povuku i Obami da objavi da Vašington neće djelovati sam kao svjetski policajac „gdje god da dođe do neke represije“.
Lista političkih žrtava
Dok trajanje i ishod rata ostaju neizvjesni, neke političke žrtve su već vidljive.
Ukoliko se konflikt ne završi kao katastrofa, Njemačka i njeni kancelarka i šef diplmatije – naročito ovaj drugi – će ispasti gubitnici. „Mogu vam reći da se neki u Londonu i Parizu pitaju da li je Njemačka tip zemlje koju bismo željeli kao stalnog člana SB UN.
To je legitimno pitanje koje se ranije nije postavljalo“, kazao je Rojtersu jedan visoki evropski diplomata.
Merkel je požurila da pokuša da ograniči štetu. Prisustvovala je konferenciji u Parizu i složila se sa saopštenjem sa samita EU 25. marta, kojim je podržana rezolucija UN, oko koje je njena vlada bila uzdržana nedjelju ranije.
Ili će se rat završiti dobro i on će izgledati kao dalekovodi odlučni lider, ili će se okončati loše i potvrditi sliku o razmetljivom kauboju koji gura svijet u rat
Ona je takođe ponudila dodatnu pomoć NATO-u u vezdušnom nadzoru oblasti u Avganistanu kako bi rasteretila zapadne snage za kampanju u Libiji.
Druga očigledna žrtva je pokušaj EU da izgradi zajedničku spoljnu bezbjednosnu i vojnu politiku, kao i zvaničnica koja je trebalo da personifikuje tu ambiciju, visoka predstavnica Ketrin Ešton.
Mnogi u Parizu, Londonu, Briselu i Vašigtinu donijeli su zaključak da je evropska odbrana iluzija, s obzirom na njemačku uzdržanost prema vojnoj akciji. Buduće ozbiljne operacije će vjerovatno biti povjerene NATO-u ili koalicijama okupljenim oko Britanije i Francuske. Prema opštem mišljenju, Ešton je do sada vukla loše poteze.
Uprkos tome što je bila među prvim evropskim zvaničnicima koji su podržali arapske pobune i pozvali EU da pomogne demokratskim pokretima u Sjevernoj Africi, ona je naljutila Britance i Francuze izražavajući sumnje u zonu zabrane leta, kao i Njemce time što je kasnije podržala rezoluciju UN.
Kako nije mogla da udovolji svima, uspjela je da ne udovolji nikome.
Što se tiče Sarkozija, da li će na kraju ispasti heroj ili nemarni avanturista, moglo bi zavisiti od događaja u Libiji koji nisu pod njegovom kontrolom.
Žistan Vajs, Francuz koji se nalazi na čelu Centra za studije SAD i Evrope pri Institutu Brukins u Vašingtonu, primijetio je, nakon početka rata, tragove „frankofobije i sarkofobije“ unutar američke političke elite.
„Ili će se rat završiti dobro i on će izgledati kao dalekovodi odlučni lider, ili će se okončati loše i potvrditi sliku o razmetljivom kauboju koji gura svijet u rat“, kazao je Vajs. Porota još zasijeda.
|
