Raketni sistemi PVO iz porodice "S-300P"

[micha]

   Sve jako jednostavno i razumljivo, prosto se začudim kako im treba toliko vremena da se obuče. Mislim, samo kad prelaze sa jedne varijante na  drugu...

[Kubovac]

1.00 Uvod:

S obzirom da se pominje i mogućnost isporuke raketnih sistema S-300PMU-1 iz Grčke (iako se iz Grčke čuju vesti da ti neće učiniti), ranije sam naveo da postoje razlike u odnosu na S-300PS i da bi posade trebalo da se malo do-obuče za S-300PMU-1...

Pa evo okvirni opis radnih mesta i rada u kabini F2K raketnog diviziona S-300PMU-1.

Slika 1: Kabina F2K radara praćenja i osvetljavanja 30N6E

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Raspored radnih mesta u Kabini:

Prvi sleva koji se ne vidi na slici: Oficir lansiranja
Drugi s desna koji se ne vidi, a sedi ispred ovog kružnog pokazivača: Oficir azimuta
Treći sleva: Oficir akvizicije cilja
Četvrti sleva: Oficir daljine
Peti i šesti s leva su operatori ručnog praćenja, ali o njima nećemo sada, kao što nismo ni kod S-300PS.

Dakle, kao što vidimo, ovde imamo i dodatno mesto - Oficir azimuta - koji kod sistema S-300PMU-1 igra veoma važnu ulogu, kao što ću prikazati. Ovo radno mesto ne postoji kod S-300PS, jer deo zadataka obavlja Oficir lansiranja.

1.01 Rad posade u kabini upravljanja raketnim divizionom sistema S-300PMU-1

Slika 2: Oficir azimuta osmatra stanje u VaP-u sa OAR 96N6 Lira sa alfa-numeričkim prikazom

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Oficir azimuta osmatra stanje u VaP-u na osnovu podataka sa OAR 96N6E Lira, na alfa-numeričkom displeju na kružnom pokazivaču, koji mu omogućava da može odmah očitati azimut cilja, daljinu, pravac kretanja (vektor), pripadnost (svoj-tuđi) i sl. Ovakav način prikaza omogućava Oficiru azimuta da može očitati podatke o ciljevima čak i u uslovima snažnih elektronskih ometanja ili smetnji od stalnih odraza.

Slika 3: Cilj ulazi u zonu dejstva i/ili dobijena komanda za borbeni rad diviziona

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Oficir azimuta označava cilj na kružnom pokazivaču i prebacuje prikaz na kružnom pokazivaču na zonu skeniranja i orijentacije radara praćenja i osvetljavanja 30N6, gde cilj poklapa okretanjem obeležavača u sredini zone skeniranja. Mislim da se ovde samim označavanjem cilja na alfanumeričkom prikazu, radar praćenja i osvetljavanja automatski okreće ka cilju, a da oficir azimuta samo po potrebi traži cilj, ukoliko ga radar sam ne pronađe skeniranjem svoje zone.

Kada se cilj pronađe, on se pojavljuje na pravougaonom pokazivaču Oficira akvizicije cilja i Oficiru daljine.
Tada Oficir akvizicije cilja zahvata cilj po azimutu i visini, a Oficir daljine po daljini.
Oficir akvizicije cilja tada dodeljuje cilj prvom kanalu, a na pravouganom pokazivaču koji se nalazi između Oficira azimuta i Oficira lansiranja se na liniji prvog kanala pojavljuje pozitivna amplituda cilja.
Komandant izdaje komandu za lansiranje plotuna od 2 rakete ka cilju.

Oficir lansiranja odabira 2 rakete za lansiranje i označava ih tako što drži pritisnut taster prvog kanala, a zatim pritiska tastere 2 odabrane rakete. Zatim pritiskom na crveni taster lansiranja koji se odnosi na te 2 rakete, vrši lansiranje plotuna od 2 rakete po utvrđenom intervalu lansiranja....

Kada se cilj pojavi na prvom kanalu (na prvoj od 6 ravnih linija pravougaonog pokazivača između Oficira azimuta i Oficira lansiranja), pojaviće se i njegova amplituda, a kasnije i amplituda ispaljene rakete, i na taj način će se pratiti da li je cilj pogođen, tako što će amplituda rakete (izražena kao negativna amplituda) "preći kao talas" preko "pozitivne amplitude" cilja....

1.02 Još jedna dopuna vezana za rad operatora u kabini F2K sistema S-300PMU-1.

Naime, kada je cilj otkriven OAR-om 96N6 ili automatski putem Integrisanog sistema upravljanja vatrom, nišanski radar 30N6 se usmerava u to zonu i traži cilj po azimutu, visini i daljini...
Kada pronađe cilj, on se prikazuje na kružnom pokazivaču Oficira azimuta kao odgovarajuća pačka. Cilj se zatim prikazuje i kod Oficira akvizicije cilja na njegovom pravougaonom pokazivaču kao i kod Oficira daljine na njegovom pravougaonom pokazivaču.

Kada oba ova Oficira zahvate ciljeve, Oficir akvizicijedodeljuje cilj prvom (ili kom već po redu) kanalu za gađanje.

Tada se na pravouganom pokazivaču Oficira azimuta (levo od kružnog pokazivača na Slici 1.), na ravnoj liniji pojavi amplituda cilja. Ali još se ne ide na lansiranje raketa. Naime, računar preračunava na osnovu parametara leta cilja i njegovog vektora pravca, da li će cilj ući u "zonu uništenja", tako da se može dejstvovati čak i na cilj koji je trenutno čak i malo van zone uništenja, ali prvo će odgovarajuća lampica svojim svetlom ili treperenjem, označiti da se na cilj na prvom (ili kom) kanalu mogu lansirati rakete.

U tom smislu, Oficir azimuta, ima mogućnost da na kružnom pokazivaču prati kretanje ciljeva, ali i raketa koje su lansirane. Na pravougaonom pokazivaču, prati pozitivnu amplitudu cilja i pred susret rakete sa ciljem može osmotriti negativnu amplitudu rakete kako "poput talasa" pređe preko pozitivne amplitude cilja. To bi trebalo značiti da je raketa aktivirana u blizini cilja i da je cilj pogođen.

Ono što je ovde "dodatak" je i to da Oficir azimuta može prebaciti prikaz na kružnom pokazivaču i na prikaz zone uništenja diviziona, iskazano kroz jednostavni koordinatni sistem X i Y, gde Y-osa predstavlja visinu cilja, a X-osa daljinu cilja, unutar "kutije" zone uništenja po visini i daljini. Na pokazivaču se prikazuju praćeni ciljevi u obliku kvadratića sa označenim vektorom pravca kretanja i njihova visina, daljina i čini mi se i azimut i brzina, jer postoji alfa-numerički prikaz ispod slike "zone uništenja".
Vidimo prikaz do 150 km daljine (rakete 48N6E).
Kada se lansiraju rakete, one se prikazuju takođe na tom prikazu kao tačkice.

Slika 4: Prikaz u borbenom radu, sa 2 praćena cilja, i mogućnost očitavanja visine i daljine (moguće i azimuta dole u alfa numeričkom tekstu ispod slike) i zahvaćene i praćene 3 lansirane rakete

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[Kubovac]

Principi rada u kabini raketnog sistema S-300PM Favorit (izvozna oznaka S-300PMU-2 Favorit)

Za sistem S-300PMU-2 Favorit, za sada nema dovoljno podataka oko rasporeda radnih mesta u kabini upravljanja F2K, iako pretpostavljam da su slični kao i kod S-300PMU-1, s tim što je moguće da su radna mesta Oficira akvizicije cilja i Oficira daljine objedinjena, ali pronašao sam slike koje pokazuju tehnološki iskorak u vidu digitalizacije prikaza na digitalnim pokazivačima Oficira azimuta i Oficira lansiranja.

Na slici 1. se može videti prikaz "zone uništenja diviziona", s tim što je dalja granica kod sistema S-300PMU-2 na 200 km usled upotrebe rakete 48N6D (E2).
Takođe, lansirane rakete se označavaju sa kružićima dok se ciljevi označavaju punim kružićima sa prikazanim vektorom kretanja.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Na slici 2. se može videti prikaz iz dalje perspektive na digitalni pokazivač "zone uništenja diviziona" ispred Oficira azimuta sa obeleženim ciljevima i ispaljenim raketama, ali se levo može videti i digitalizovani pokazivač kanala vođenja raketa ispred Oficira lansiranja.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Na slici 3. se može videti digitalni pokazivač ispred Oficira lansiranja. S obzirom na to koje su dužnosti i obaveze Oficira lansiranja, za pretpostaviti je da se na tom digitalnom pokazivaču prikazuje stanje raketa, njihova prisutnost u lansirnim kontejnerima, ispravnost, kanal cilja kome su dodeljene i gotovost za lansiranje. Lansiranje se onda vrši pritiskom na odgovarajući taster po angažovanom kanalu cilja.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Da dodam i sliku 4. sa dobrim prikazom digitalnih pokazivača ispred Oficira lansiranja i Oficira azimuta. Levo na pokazivaču Oficira lansiranja vidimo označene ciljne kanale - 6 kanala, a ispod vidimo "trougliće" i "kružiće" koji predstavljanju rakete u lansirnim kontejnerima i njihov status.
Vidimo da se po prvom kanalu prati cilj i da su 2 rakete odabrane (možda i lansirane).
Desno ispred Oficira azimuta vidimo digitalnu sliku na panoramskom pokazivaču radara za praćenje ciljeva i navođenje raketa 30N6, dakle divizion je u fazi zahvata narednog cilja, koji će biti dodeljen drugom ciljnom kanalu.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[Kubovac]

Zvanični video snimak Slovačkog Ministarstva odbrane, o transportu raketnog sistema S-300PMU (izvozna verzija sovjetskog sistema S-300PS) Ukrajini:

[Kubovac]

Ukrajina nije uspela da sačuva sisteme S-300 dostavljene iz inostranstva

Domaći i strani mediji su u protekle dve nedelje izveštavali o snabdevanju ukrajinskih oružanih snaga protivvazduhoplovnim raketnim sistemima S-300, posebno iz Slovačke, u zamenu za one koji su uništeni ruskim udarima na objekte vojne infrastrukture.

Prema ruskom Ministarstvu odbrane, ruske oružane snage su uništile 90 odsto ukrajinskih sistema PVO zahvaljujući preciznim udarima krstarećih raketa sa kopna i iz vazduha. U uslovima potpune dominacije ruskih Vazdušno-kosmičkih snaga u vazduhu, ukrajinske vlasti su zahtevale nabavku sistema PVO od zemalja NATO-a. Izbor je, očekivano, pao na S-300 sovjetske proizvodnje, koji su ukrajinskoj vojsci već bili poznati. Takvi kompleksi su bili u službi Bugarske (prim. Kubovac) i Slovačke.

Pre neki dan je S-300 iz Slovačke stigao na teritoriju Ukrajine. Nije bilo pouzdanih informacija o mestu njegovog raspoređivanja, međutim, očigledno, do njega nisu stigli. Prema izjavama zvaničnog predstavnika Ministarstva odbrane RF, general-majora Igora Konašenkova, 10. aprila 2022. krstareće rakete Kalibar u gradu Dnjepropetrovsku (sadašnji grad Dnjepar u ukrajinskoj toponimiji) uništile su 4 lansera kompleksa S-300, kao i oko 25 pripadnika Oružanih snaga Ukrajine. Da li su ovi vojnici bili operateri i tehničari kompleksa, nema informacija.

Podsetimo, S-300 se smatrao najboljim sistemom protivvazduhoplovne odbrane svog vremena zbog velikog dometa, uključujući i visokoleteće ciljeve. Kompleksi mogu da obaraju i avione i neprijateljske rakete, uključujući i one koje lete brzinom od oko 2800 m/s. Takvi pokazatelji su nedostižni za najbliži strani analog - PVO sistem Patriot američke kompanije Raytheon. Upravo su ovi sistemi činili osnovu dalekometne protivvazduhoplovne i protivraketne odbrane Ukrajine. U prve 2 nedelje operacije uništeno je oko 130 ukrajinskih S-300 (komponenti sistema, prim. Kubovac).

Izvor: https://topcor.ru/25009-ukraina-ne-smogla-sberech-postavlennye-iz-za-rubezha-kompleksy-pvo.html

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[Milan (longtrip)]

Znalo se još sinoć , mada još uvek Ukrajina nije potvrdila da je upravo slovački uništen.

[Prvačić]

Pitam se šta je Svovacima bilo važdije, da se hvale kako isporučuju S-300 Ukrajini ili da taj sistem donese neku korist Ukrajini?

[Dreadnought]

Grčki S-300PMU1



[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[Kubovac]

Pitam se šta je Svovacima bilo važdije, da se hvale kako isporučuju S-300 Ukrajini ili da taj sistem donese neku korist Ukrajini?

Mislim da je ovde bilo važnije zapadu da pokaže kako oni pomažu Ukrajini u isporukama i najsloženijeg naoružanja.
Čak i da je ovaj divizion preživeo i da je razmešten na položaj, ništa specijalno ne bi mogao da uradi, što prethodnih 10-tak ili više ukrajinskih "parnjaka" nisu mogli na početku rata. Objektivno.
Ukrima sada više znače ovi portabl prenosni sistemi PVO i ako bi se neki Tor-M1, Osa-AKM i Buk-M1-2 mogli prebaciti (Grčka/Kipar)....Ose imaju i Poljaci i ČSSR i Nemci čak...

A S-300PMU-1 iz Grčke, je već "ozbiljnija" priča sa raketama dometa 150 km, ali trebala bi obuka za operatore. Postoje ipak razlike koje se moraju savladati, teško da može "u hodu"....
I opet, radi se o svega 2 raketna diviziona.

[Milan (longtrip)]

Po objavljenim "špekulacijama " obeju strana.Estonija se pominje kao centar obuke budućih "instruktora" , koji bi potom predvodili trening centre u Ukrajini.Ovo pored postojećih u Poljskoj.

[Dreadnought]

Sistemi protivvazdušne odbrane S-300PM-2 tokom specijalne vojne operacije u Ukrajini

Ministarstvo odbrane Rusije objavilo snimak borbenog rada sistema PVO S-300PM-2 tokom specijalne vojne operacije u Ukrajini

[Kubovac]

Pojavio se još jedan (nešto kompletniji) snimak rada diviziona raketnog sistema PVO S-300PM-2 Favorit, tokom izvođenja specijalne vojne operacije Rusije u Ukrajini.

Na kratkom, ali veoma zanimljivom snimku, možemo videti divizion sastavljen od čak 10 mobilnih lansera na poluprikolici KrAZ-260B pod oznakom 5P85T (transportovan, vučen), radara za navođenje raketa 30N6E2 i radara za niskoleteće ciljeve 76N6 (popularno i nezvanično zvanog "Krokodil").
Oba radara su podignuta na stubove 40V6M.

Na snimku imamo prilike da vidimo i pretovar kontejnera sa raketama, koristeći vozilo sa kranskom rukom 22T6, na šasiji KraZ-260B, direktno direktno sa vozila za transport 5T58.

Ne vidimo rad osmatračko-akvizicijskih radarskih stanica, poput 64N6 Stervjatnika (zapadna oznaka: "Big Bird"), niti "divizionskog" svevisinca 96L6, što ne znači da nisu raspoređeni na udaljenom položaju komandnog mesta 83M6E2.

Na kraju snimka vidimo i lansiranje nekoliko raketa 48N6E2 na, kako se čini, niskoleteće ciljeve....

[Kubovac]

Poslovični par osmatračko-akvizicijskom radaru Niva ST-68 je u radu gotovo svih verzija S-300P bio jedan neobičan radar. Radi se o radaru 76N6 Krokodil. U žargonu je manje poznat i kao "Dvojka". Sigurno najkontroverzniji radar po podacima o njegovim osnovnim karakteristikama u otvorenim izvorima. To je jedan, u svakom pogledu, specifičan radar. Kao uzor, samo elektronski i samo konceptualno, verovatno mu je bio niskovisinac sa američkog sistema HAWK.

Fizički, izveden je od nišanskog radara sa sistema S-200 Angara koji je praktično preokrenut za devedeset stepeni. Pre svega, to je radar koji je projektovan specijalizovano za traženje krstarećih projektila. Praktično je 2D, ali valjda jedino u njegovom slučaju to nije mana, jer se zaista ovaj radar bavi malim i ultra malim visinama.

Naravno da je jednako, tj. i više, efikasan u traženju aviona u niskom letu. Bez obzira na već duboku starost ovog radara, još ga viđamo na prvoj liniji.
Emitovanje ovog radara je dosta različito od svih impulsnih radara, jer spada u grupu radara sa kontinualnim emitovanjem (i frekvencijski modulisanim signalom). Upravo to emitovanje mu i omogućuje neverovatnu sposobnost odbacivanja smetnji u klateru (120 dB). Naravno to je sa sobom povuklo i mane. Radar praktično radi isključivo u režimu selekcije pokretnih ciljeva (SPC na srpskom ili MTI na engleskom) i ima razmerno mali instrumentalni i praktičan domet, reda veličine oko 120 km, dok po visini to obično ne prelazi 6 km.

Međutim, realne daljine otkrivanja krstarećih projektila i drugih niskoletećih ciljeva su veće od bilo kog radara na svetu. Te daljine su dosta manje od 50 km za sve površinske radare, a Krokodil ostvaruje skoro toliko i u tome je rekorder. Opet, zbog specifičnosti niskovisinca, njemu pogoduje dizanje na stub, ne samo kada radi u šumskom području (i slično), nego i inače, mada može da deluje i bez stuba ali se takav nikad ne viđa u radu. To podizanje na vrlo visoke stubove sa starim tipom stubova može da potraje i 2 časa na višljoj varijanti, a 1 čas na nižoj. Novi stubovi, koji se se odavno razvijaju, a nikako da se pojave, će navodno tu dužinu
podizanja skratiti na polovinu tih vremena. Dugo dizanje na stubove je jedina prava, ali i velika, potencijalna mana ovog radara.

Iako se ovom radaru, pojavom svevisinskog 96L6 polako bliži kraj upotrebe, ipak se i dalje koristi čak i u divizionima S-300PM-2 Favorit, dok je kod starijih sistema S-300PM-1, PS i PT-1 redovan i "stalan".

Na ovom snimku možemo videti upotrebu ovog radara u sastavu diviziona S-300PM-2 Favorit Ruske vojske, tokom obavljanja zadataka u sklopu specijalne vojne operacije Ruske vojske u Ukrajini. Po svedočenjima komandira i operatora ovog radara, radar otkriva i prati niskoleteće ciljeve na visinama ispod 1 km, na daljinama do čak 60 km.

[Kubovac]

Na društvenim mrežama se pojavio veoma redak i rekao bih vredan snimak dejstva sovjetskog raketnog sistema PVO S-300PT-1 u rukama Ukrajinske vojske, tokom tekućih sukoba sa Ruskom vojskom.
Na snimku vidimo 2 lansera 5P85-1 na položaju i dejstvo sa 2 rakete tipa 5V55R.
Takođe, na kratko, vidimo i rad borbene posluge radara za navođenje raketa 5N63, u kabini upravljanja F2.

Prema navodima izvora, ova jedinica PVO je imala i nekih uspeha u svojim dejstvima, oborivši, prema navodima, jedan ruski "tajanstveni" izviđački dron, jedan krstareći projektil Kh-59Mk lansiran iz vazduha i jedan protivradarski projektil Kh-31P.

Pogledajte!

[Perun]

Ima li netko prikaz zone uništenja za starije inačice (S-300P)