Slava u kasarni: Sveti Stefane, čuvaj mornare U kasarni "Aleksandar Berić" u Novom Sadu, koja je prva u Vojsci Srbije dobila crkvu, obeležena slava hrama. U bazi Rečne flotile, hram posvećen svetitelju, despotu, ratniku i šajkašu Štiljanoviću
U hramu Svetog Stefana Štiljanovića u Novom Sadu, juče je, na dan kada Srpska pravoslavna crkva pominje ovog srpskog svetitelja, proslavljena hramovna slava. Reklo bi se, uobičajen događaj. I bio bi, da se hram posvećen ovom svetitelju, despotu, ratniku i šajkašu ne nalazi u kasarni "Aleksandar Berić", sedištu Rečne flotile Vojske Srbije, i da to nije prva crkva smeštena u kasarni još od davne 1941. godine.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
A crkva posvećena ovom neobičnom svetitelju i ratniku, do pre godinu dana, kako objašnjava kapetan Selimir Vagić, vojni sveštenik u Rečnoj flotili, bila je uobičajen "uniformisani" vojni objekat, prilično neugledan i oronuo, u velikom krugu ove kasarne.
- Trudom pre svega pripadnika flotile, mojih kolega, koji nisu žalili energiju i vreme, za samo godinu dana ovo je postala prava crkva - objašnjava Važić. - Umesto starog objekta, od kojeg je sačuvano manje od 10 odsto, i to samo golih zidova, "iznikla" je nova crkva. Radove smo počeli na Krstovdan. Tada smo, kao svojevrsni spomen, postavili i karakterističan krst, sa sidrom u dnu, kao podsetnik na taj dan.
Nova crkva, objašnjava naš sagovornik, dobila je karakterističnu vizantijsku žutu boju. Tu je, objašnjava Vagić - koji maskirnu uniformu s kapetanskim činovima i krstom kao oznakom verske službe i mornaričku plavu beretku često menja crnom mantijom i kamilavkom - i oltarska apsida, kao i ikonostas koji je živopisao Goran Janićijević, profesor na Akademiji Srpske pravoslavne crkve za umetnost i konservaciju. Juče je ispred crkve, simbolično, posađena i lipa...
Mornare koji dolaze na redovna jutarnja bogosluženja u ovu neobičnu i po mnogo čemu jedinstvenu crkvu, sa zidova pozdravljaju ikone svetaca ratnika, Svetog Georgija, Svetog Teodora Tirona, Svetog Dimitrija i, naravno, svetih velikomučenika Miloša Obilića i Svetog cara Lazara.
Sveštenik Vagić sa sandukom Šajkaškog bataljona [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
A njih osvetljavaju ni manje ni više nego - brodski fenjeri. Na plavim draperijama, koje zaklanjaju oltarske dveri, svoje mesto našla je šajka, brod koji je nekada bio "strah i trepet" Turaka na rekama u ravnici, ali i "Kozara", komandni brod nove flotile. Ikonostas ukrašavaju znak Flotile i znak Kraljevske mornarice, a prozori crkve su crvene i zelene boje, kao bočna, signalna svetla na brodovima.
Posebno mesto u ovom hramu zauzima sanduk sa bogoslužbenim predmetima koji su, po ratištima, još od 1785. godine, sa sobom nosili pripadnici Šajkaškog bataljona, a koji je sačuvan u manastiru Kovilj i ustupljen "mornaričkoj" crkvi.
Iz kaleža iz ovog sanduka, posle liturgije na kojoj je sasluživao i kapetan Đorđe Stanojević, vojni sveštenik Prve brigade Vojske Srbije, juče su se pričestili pripadnici Flotile. Tako se, objašnjava naš sagovornik, još jednom potvrdilo da Rečna flotila baštini tradicije šajkaša i slavnog Šajkaškog bataljona.
Litija održana posle slavske liturgije, goste slave odvela je i do grobova šestorice Rusa, pripadnika Crvene armije, sahranjenih u krugu ove kasarne. Na njihovim grobovima je prvi put od kada su, u razminiranju Dunava 1944. i 1945. godine, izgubili živote, održano opelo.
Litija u kasarni [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Ovoj, prvoj hramovoj slavi, kum je bio mornar iz Flotile, major Dejan Puškarević, koji je kumovao sa suprugom Mirom i četvoro dece - Vukom, Nađom, Matejom i Mihailom. Slavi bi, sledeće godine, trebalo da kumuje njegov kolega, takođe major, Radivoje Petrušić.
Kapetan Selimir Vagić, vojni sveštenik u Rečnoj flotili [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Uzoran vladar i zaštitnik šajkašaSveti Stevan Štiljanović poreklom je iz Paštrovića. U Srem je došao 1498. godine zbog sukoba sa Mlečanima, a u Sremu je kao poslednji srpski despot stolovao u Moroviću. Narodna tradicija prikazuje ga kao uzornog hrišćanskog vladara, ali i vođu šajkaša, koji su se Turcima suprotstavljali na Tisi, Savi i Dunavu, a kasnije i kao njihovog zaštitnika. Umro je, najverovatnije, oko 1543. godine. Najpre je sahranjen na brdu Đuntir kod Šikloša u Mađarskoj. Mošti su mu već 1545. godine prenete u manastir Šišatovac u Sremu, a pred ustašama, 1941. godine, prenete su u Beograd i sada počivaju u riznici Saborne crkve.
izvor
