Merenje vremena

[Boro Prodanic]

Da li je nekome poznato kada je u upotrebu uveden kalendar po kome je prva godina godina rođenja Isusa Hrista, koji danas koristimo?

Sigurno nije pre četvrtog veka, kada je hrišćanstvo postalo zvanična religija Rimskog carstva. Znači, računalo se unazad barem 300 godina. Kako su mogli biti sigurni da nisu pogrešili za godinu - dve?

[MOTORISTA]

Pogrešili su oni poprilično. Danas se navodi da je Hrist rođen između 7 i 2 godine PNE, a ovo računanje vremena je uvedeno 500 i neke godine NE, dok je u širu upotrebu ušao tok 800 i neke. Do tada je korišten original Julijanski kalendar, tako da je Hrist rođen 746 ili 751 godine od stvaranja Rima.

[Boro Prodanic]

Pogrešili su oni poprilično. Danas se navodi da je Hrist rođen između 7 i 2 godine PNE, a ovo računanje vremena je uvedeno 500 i neke godine NE, dok je u širu upotrebu ušao tok 800 i neke. Do tada je korišten original Julijanski kalendar, tako da je Hrist rođen 746 ili 751 godine od stvaranja Rima.

Hvala. Neki dan sam o tome razmišljao...

[Jester]

Kopti recimo još računaju godine po Dioklecijanu ,jednome od najkontradiktornijih ličnosti Povijesti.

[vitez koja]

Da li je nekome poznato kada je u upotrebu uveden kalendar po kome je prva godina godina rođenja Isusa Hrista, koji danas koristimo?

Sigurno nije pre četvrtog veka, kada je hrišćanstvo postalo zvanična religija Rimskog carstva. Znači, računalo se unazad barem 300 godina. Kako su mogli biti sigurni da nisu pogrešili za godinu - dve?

Samo polako Boro! Temu sam obradio detaljno, pa da je nebih odmah zatrpao gomilom podataka idem redom. Bice odgovor i na tvoje pitanje.

[vitez koja]

Kalendar

Sta je to kalendar, šta je to hronologija, zašto je pitanje merenja vremena i pitanje kalendara tako važno za ljude i za istorijsku nauku, kakva je razlika između Julijanskog i Gregorijanskog kalendara, kako su različiti narodi merili vreme kroz istoriju, zašto je kalendar Milutina Milankovića najsavršeniji na svetu?

Kalendar je nastao kao potreba ljudi da znaju svoje mesto u vremenu. Još od najranijih vremena postojala je potreba za određivanjem godišnjih doba i kišnih sezona i utvrđivanju veze sa drugim periodičnim događajima na nebu koje su ljudi primećivali. Kalendari su se pravili u odnosu na kretanje i faze Meseca, kretanja Sunca, a retko, posmatranjem kretanja Venere. Sve velike rane civilizacije su imale svoj kalendar.
 
Sve dok su nasi preci ziveli od lova i sakupljanja plodova, za njih su postojali samo dani - koliko se puta Sunce pojavi na nebu, toliko ima i dana. Duzi vremenski periodi, pak, mogli su se racunati gledanjem u Mesec, jer se on pokazao kao vrlo upotrebljiv za tu namenu, jer kroz svoje faze prolazi u jednakim intervalima: od uskog srpa pa do punog Meseca. Za prvo vreme, to je bilo sasavim dovoljno, mada ponekad naidju kisni dani, ponekad nastanu periodi dugih zega, ali - to je bilo do bogova. Nas predak koji je prvi zabo stap u zemlju i, buljeci u njegovu senku, primetio da je duzina dana razlicita, pored toga sto je otkrio prvi, mocnan i precizan astronomski instrumenta, koji se danas u nauci naziva gnomon, zasluzan i za pocetak racunanja vremena.

Kalendar je skup pravila koji uredjuje odnose izmedju raznih vremenskih intervala, izmislili su ga zemljoradnici, a usavrsili Egipcani i Rimljani. Danas, Kalendarom nazivamo skup načina i propisa kojima se, prema kretanju i međusobnom odnosu Zemlje, Sunca i Meseca, kombinuju i raspoređuju vremenske jedinice nižeg reda (dan, sedmica i mesec) u vremenske jedinice višeg reda (godine, vekove…). Cilj ovog raspoređivanja je da određene prirodne pojave što je moguće tačnije padaju u iste datume svake godine. Smatra se da se kroz istoriju čovečanstva koristilo više od 1.500 različitih kalendara. Danas ih je u upotrebi oko 40.


Naziv kalendar vodi poreklo od grčke reči kaleo (lat. calo) koja označava objavljivanje pojave mladog meseca. Od ovog naziva potiče latinski termin kalende (calendae) kojim su stari Rimljani označavali prvi dan u mesecu. Sam termin kalendar (lat.calendarium) u Rimu je u početku označavao godišnju poresku knjigu, a potom i sam poreski prihod koji se u nju upisivao. Tek kasnije kalendar dobija značenje godišnjaka – knjige sa podelom godine na mesece, sedmice i dane. Nema sumnje da naziv kalendar kod svih naroda, pa i slovenskih, potiče od ovog grčko‐latinskog termina, a ne od slovenske reči koledar (krug, sunčev krug), iako se reč koledar kod slovena često javlja kao sinonim za kalendar.

Proučavanjem kategorije vremena u praksi se bavi hronologija (grč.hronos=vreme, logos=nauka). Ova, između ostalog i pomoćna istorijska nauka, proučava sisteme računanja vremena kroz istoriju i danas, i bavi se prevođenjem starih sistema na savremeni sistem, tj. Gregorijanski kalendar.

Kroz istoriju se pitanje kalendara pokazalo kao veoma značajno i veoma komplikovano. Računanje vremena se razlikovalo od zemlje do zemlje, od naroda do naroda, u susednim gradovima, pa čak i u jednom istom gradu. Tako su npr. u srednjovekovnom Zadru u upotrebi bila tri različita kalendara, tj. tri različita načina računanja početka nove godine. U starom i srednjem veku kalendar je bio važan zbog zemljoradnje i religijskih kultova, pa je tako njegov značaj za svakodnevni život i rad čoveka i njegove verske potrebe i danas kaledar od izuzetnog značaja. Pored ovih praktičnih razloga, pitanje kalendara ima veliki naučni i istorijski značaj. Za istorijsku nauku je neophodno tačno utvrđivanje datuma odigravanja istorijskih događaja i njihovo prevođenje na savremeni Gregorijanski kalendar. To je neophodno da bi se utvrdio tačan sled istorijskih dešavanja i da bi se u odnosu na taj niz utvrdila istorijska istina i ti događaji ispravno procenili.


Najniža kalendarska vremenska jedinica nižeg reda jeste dan. Dan može biti prirodni (od izlaska do zalaska sunca), pun dan (dan + noć) ili tzv. građanski dan (od ponoći do ponoći). Deli se na časove (sate). Kod starih Rimljana dužina časova nije bila jednaka. U srednjem veku podele na časove gotovo da i nije bilo, već se dan delio na periode opisnih naziva: rano jutro, pevčev pev, praskozorje, popodne, suton…

Dan se uobičajeno deli na 24 sata od 60 minuta od kojih svaki ima po 60 sekundi. Podela dana na 24 dela došla je, pretpostavlja se, od starih Sumera. Nije jasno zbog čega je reč baš o broju 24, mada postoji više teorija koje to objašnjavaju. Podela dana na sate jednake dužine (2x12, a potom i na 24 časa) javlja se tek u 14. veku.

Jedna od zanimljivijih sa tim brojem povezuje anatomiju ljudske šake: ako savijete palac i pogledate unutrašnjost šake, primetićete kako vam je svaki od četiri ispružena prsta podeljen na tri celine, tako da pred sobom imate dvanaest podjednakih celina. To je, po ovoj teoriji, olakšavalo brojanje sati u toku dana, pa je zato i dan podeljen na 12 delova.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[vitez koja]

Različite definicije za dan su bazirane na prividnom kretanju Sunca preko neba (solarni dan). Razlog za ovo prividno kretanje je rotacija Zemlje oko svoje ose, kao i revolucija Zemlje u orbiti oko Sunca.

Dan, za razliku od noći, često se definiše kao period kada sunčeva svetlost stiže do zemlje, pod pretpostavkom da nema logičkih pretpostavki. Stari običaj glasi da novi dan počinje ili izlaskom ili zalaskom Sunca na lokalnom horizontu. Tačan momenat, kao i interval između dva izlaska ili dva zalaska sunca, zavise od geografskog položaja (geografske dužine, kao i geografske širine) i dela godine.

Zemlja je tokom vremena imala povećavajuće duže dane. Prvobitna dužina jednog dana, kada je zemlja bila nova, bila je u stvari bliža 23 časa. Ovaj fenomen se javlja zbog Meseca koji usporava Zemljinu rotaciju polako tokom vremena. Zbog načina na koji je sekunda definisana, srednja dužina dana je sada otprilike 86400,002 sekunde i povećava se za oko 2 milisekunde po veku.

Za civilne svrhe, od sredine 19. veka kada su se ustalile železnice sa stalnim rasporedima vožnje, obično vreme je definisano za ceo region bazirano na srednjem lokalnom solarnom vremenu kod nekog centralnog meridijana. Za ceo svet, definisano je 30 takvih vremenskih zona. Glavna je „svetsko vreme“ ili UTC (UTC - Coordinated Universal Time). Sadašnja konvencija nalaže da civilni dan počinje u ponoć, što je blizu vremena niže kulminacije srednjeg Sunca na centralnom meridijanu vremenske zone.

Kod Rimljana je nedelju (sedmicu) činilo 9 dana, a podela sedmice na 7 dana preuzeta je docnije od jevreja. Dani u mesecu, u Rimskom kalendaru, nisu imali uobičajene brojeve. Postojali su tzv. orjentacioni dani: kalende (1. dan u mesecu), none (5. ili 7. dan) i ide (13. ili 15. dan). Ostali dani brojali su se po redosledu koliko njih je ostalo do narednog orijentacionog dana.

Mesec je jedinica za vreme koja se koristi za kalendare, i koja je približno dugačka kao neki prirodni period povezan sa kretanjem Meseca. Tradicionalni koncept se pojavio sa ciklusom mesečevih mena; takvi meseci su sinodički i traju ~29,53 dana. Iz iskopanih štapova, istraživači su zaključili da su ljudi računali dane u vezi sa Mesečevim menama još u paleolitu. Sinodički su i dalje osnova za dosta kalendara.

Meseci su kroz istoriju trajali 28 do 31 dan. U Evropskoj civilizaciji su za nazive meseci obično korišćeni latinska imena – numerička, a potom i nominalna (januar, februar…). Tako je bilo i u srednjovekovnoj Srbiji, u kojoj su se narodni (slovenski) nazivi za mesece koristili veoma retko. Ti nazivi bili su: prosinac (januar), siječanj (februar), suhi (mart), brezik (april), travanj (maj), izok (jun), črven (jul), zarev (avgust), rujan (septembar), listopad (oktobar), gruden (novembar) i studeni (decembar), veoma slično nazivima koje i danas koriste npr. Hrvati.

Kroz istoriju, u različitim civilizacijama, kalendari su se različito izračunavali. Neki kalendari su se izračunavali poput savremenih, prema solarnoj (tropskoj) godini, koja traje oko 365 dana. Neki kalendari su bili bazirani na tzv. lunarnoj godini koja traje oko 354 dana i uzima u obzir kretanje Meseca i Mesečeve mene. U te kalendare su, radi usklađivanja sa solarnom godinom, povremeno umetani tzv. embolizmički meseci različite dužine trajanja, pa su tako postojale kratke (proste) i duge (embolizmičke) godine. Neki kalendari su bili kombinacija solarnih i lunarnih kalendara i njihovih principa (tzv. solarno‐lunarni, lunisolarni ili hibridni kalendari).

Stari Egipćani su koristili solarni kalendar, a u Vavilonu, staroj Kini i Vijetnamu je u upotrebi bio lunarni kalendar. Stari Grci su upotrebljavali hibridni solarno‐lunarni kalendar, a sličan se koristio i u Indiji, Kambodži i Laosu. Astronomiji su bili vični i poznati po svojim kalendarima, od evropskih naroda Kelti, a u centralnoj i južnoj Americi Inke, Maje i Asteci.

Stari Jevreji su koristili specifičan hibridni solarno‐lunarni kalendar u kome su se meseci računali u odnosu na kretanje Meseca oko Zemlje, a dani i godine u odnosu na kretanje Zemlje oko Sunca. Proste godine su trajale 353‐355 dana, a prestupne, uvedene radi usklađivanja sa solarnom godinom, 383‐385 dana. Meseci su u početku imali numeričke i stare hebrejske nazive, a posle Vavilonskog ropstva (586. god.pre Hr.) su uvedeni nazivi preuzeti od Vavilonaca. Dani u sedmici su imali numeričke nazive, svi osim šabata (subote) – svetog dana i dana odmora.

Muslimani koriste kalendar čije brojanje godina počinje od 622. godine, a način njegovog izračunavanja razlikuje se od zemlje do zemlje. Uglavnom je u pitanju lunarni kalendar, ali u Avganistanu i Iranu koriste solarni, a u Turskoj solarno‐lunarni kalendar.

U Izraelu i u većini islamskih zemalja danas je u službenoj upotrebi Gregorijanski kalendar, dok se tradicionalni kalendari koriste ze verske potrebe.

Jedan od najzanimljivijih mlađih kalendara jeste Kalendar Francuske revolucije. Prema njemu su se godine brojale od 22. septembra 1792. godine, datuma kada je odlukom revolucionarnog Konventa (skupštine) ukinuta monarhija i proglašena republika. Ovaj kalendar je bio u upotrebi svega 13 godina, od 1793. do 1806. godine, i jedno kratko vreme u toku Pariske komune 1871. godine. Prema ovom kalendaru godinu je činilo 12 meseci od po 3o dana i dodatnih 5, vankalendarskih prazničnih (tzv. sankilotskih – bezgaćanskih) dana, na kraju svake godine. Prestupne godine su određivane astronomskim proračunavanjima. Nedelje su imale po 10 dana, a 1., 10., 20. i 30. dan u mesecu su bili neradni, tj.praznični. Meseci u Kalendaru Francuske revolucije su imali veoma lepa imena po prirodnim pojavama. Danas je poznavanje ovog kalendara neophodno za proučavanje istorijskih događaja iz doba Francuske buržoaske revolucije i početka Napoleonove vladavine.

[vitez koja]

STILOVI

Stilovima se u hronologiji nazivaju različiti datumi koji su u različitim kalendarima predstavljali prvi dan nove godine. Vizantijski stil je početak nove godine računao od 1. septembra. Očuvao se i danas u kalendarima prvoslavnih Crkava gde je taj datum označen kao Crkvena Nova godina. Božićni stil, koji se u srednjem veku koristio u Dalmaciji i Dubrovniku, je početak nove godine stavljao na prvi dan Božića – 25. decembar. Prema Stilus Incarnationes nova godina se računala od praznika Blagovesti – 25. marta. Venecijanski (Mletački) stil – Mos Venetis, prvi dan nove godine postavljao je na 1. mart, kao i stari Rimljani pre Julijanske reforme.

Galski (Vaskršnji) stil je smatrao prvim danom nove godine pomični Vaskršnji praznik, koji može da padne u 35 različitih dana od 22. marta do 25. aprila.

Stil po kome je prvi dan nove godine 1. januar, Praznik Obrezanja Hristovog, a koji je i danas aktuelni stil za Julijanski i Gregorijanski kalendar, tzv. Stilus Circumcisionis (lat. circumcision = obrezanje), javlja se u 16. veku, a u opštoj službenoj upotrebi je od kraja 17. veka.

[vitez koja]

Godišnja doba

Osim na svetovne i crkvene, podela kalendara vrši se i na osnovu nebeskih tela korišćenih za njihovu izradu. Julijanski i gregorijanski kalendar spadaju u čisto solarne, jer se kod njih koristi promena godišnjih doba koja nastaje kao posledica obrtanja Zemlje oko svoje ose i oko Sunca. Čisto lunarni kalendari, kakav je muslimanski, zasnovani su na prirodnim mesečevim ciklusima i godina im nije vezana za sunčanu. Lunisolarni kalendari, poput sadašnjeg jevrejskog, imaju godine u skladu sa godišnjim dobima, dok su meseci usklađeni sa Mesečevim menama.

[vitez koja]

Julijanski calendar

Prilikom posete egipatske kraljice Kleopatre Rimu, Cezar je od Kleopatre zatrazio da egipatski naucnici izrade kalendar koji ce vaziti i za njegovo carstvo.  Reforma je izvršena po sugestijama egipatskog matematičara i astronoma, čuvenog Sosigena iz Aleksandrije, a po Juliju Cezaru se, taj kalendar i danas naziva julijanski kalendar.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Za osnovu julijanskog kalendara uzeta je sunčeva ili tropska godina, vremenski period koji protekne između dva uzastopna prolaska Sunca kroz prividne fiksne tačke na njegovoj putanji. Godina je bila podeljena na 12 meseci, od kojih je šest bilo sa po 31 dan, šest sa 30, a jedan sa 29 dana. Početak godine, koji je do tada bio 1. marta, promenjen je i prebačen na 1. januar. Ovako podeljena na mesece, godina je imala 365 dana ( 31x7 + 30x4 + 28x1 = 365 ). Zbog toga je odlučeno da svaka četvrta godina ima jedan dan više (366 dana) i da bude prestupna. U prestupnoj godini mesec februar je imao 29 umesto normalnih 28 dana.

Uvođenjem prestupne godine, postignuto je da svaka četvrta godina bude duža za jedan dan, što je dovelo do toga da je sada prosečna dužina godine iznosila 365,25 dana, odnosno 365 dana i ¼ dana (što iznosi 365 dana i 6 časova). Time se postiglo da je kalendarska godina bila duža od prirodne za razliku od 365,2500 – 365,2422 tj. za 0,0078 dana. Kada se to preračuna u minute, ta razlika iznosi 11 minuta i 13,92 sekunde. Obično se u računima uzima da je razlika 11 min. 14 sec.

Ljudi bliski crkvi, nekoliko stotina godina od njegovog usvajanja, su zapazili da se zakonski kalendar ne poklapa sa prirodnim. Zakonski ide napred! Julijanska godina je bila duža od prirodne za 11 min. 14 sec., što je značilo da na svakih 100 godina kalendarska godina bila duža od prirodne, kosmičke godine, za 18 h 43' 12''.

U XVI veku su definitivno zaključili da nešto nije u redu kada su izračunali da prolećna ravnodnevica pada 11., a ne 21. marta. Razlika između zakonskog i prirodnog kalendara se uvećala na čitavih 10 dana! U XVIII veku ta razlika se uvećala na 11 dana, u XIX veku na 12, a u XX veku na čitavih 13 dana. Covek koji je rimskom papi Gregoru XIII predlozio reformu Julijanskog kalendara zvao se Alojzije Julius, a reformisani kalendar, nazvan po papi Gregorijanski, stupio je na snagu 1582 godine.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[vitez koja]

Spornih deset dana zaostajanja julijanske za gregorijanskom godinom, reseno je, tako sto je iza cetvrtka, 4. oktobra 1582, jednostavno svanuo petak, 15. oktobar iste godine. Za tih 10 dana, koji su prakticno izgubljeni, ne postoje nikakva istorijska dogadjanja.
U vreme reforme kalendara po papi Gregoriju, vecina pravoslavnih zemalja je bila pod turskom vlascu, pa zbog toga one nisu ni mogle da prihvate reformu. U narednim vekovima, zaostajanje Julijanskog kalendara za Gregorijanskim, stvorilo je vremensku razliku od 13 dana, sto je dovelo do razmimoilazenja hriscanskih kalendara, u prvom redu kod izracunavanja "pokretnih praznika”.

Neusaglasenosti u kalendaru dovele su vremenom do ozbiljnih podela medju hriscanima. Mada je deo pravoslavnog sveta zvanicno prihvatio Gregorijanski kalendar, problem sa kalendarom uglavnom nije resen ni na crkvenom planu. Za sada, Julijanskim kalendarom se sluze jos samo srpska, ruska i jerusalimska crkva, zato sto postoji bojazan da ne dodje do podela slicnih onima u Grckoj. Kada je u Grckoj 1924. godine, izjednacen crkveni i drzavni kalendar, medju pravoslavcima je doslo do podele i izdvajanja takozvanih “starokalendaraca” koji su osnovali zajednicu “pravih pravoslavnih hriscana”.


1582. godine ispravljeno je primetno odstupanje određenih pojava u prirodi sa datumima koji su za njih vezani i tada je između julijanskog i gregorijanskog kalendara napravljena razlika od 10 dana, koja se do danas akumulirala na 13 dana. A 2100. godine će se uvećati za još jedan dan.

Problemi nastaju jer mi u svakodnevnom životu koristimo gregorijanski kalendar, dok SPC i dalje koristi julijanski kalendar. Crkva je radi lakšeg snalaženja u svom kalendaru uvela paralelno prikazivanje datuma u oba kalendara, a korisnici su to zatim, pojednostavljujući korišćenje, iskoristili i sve praznike preveli na gregorijanski kalendar.

Tako smo u medijima imali priliku da slušamo o tome kako se u Srbiji Božić obeležava 7. januara po julijanskom kalendaru. Što apsolutno ne odgovara istini. Božić se i u Srbiji kao i u celom Hrišćanskom svetu obeležava 25. decembra, samo što se u Srbiji usled korišćenja julijanskog kalendara u SPC, koji za gregorijanskim trenutno kasni 13 dana, taj datum poklapa sa svetovnim datumom od 7. januara. Dakle, u ovom slučaju je ispravno reći da se u Srbiji Božić obeležava 7. januara, ili 25. decembra po julijanskom kalendaru. Zanimljiva stvar će nastupiti 2101. godine. Te godine će se, ako SPC ne usvoji gregorijanski ili Milankovićev kalendar, Božić iako je 25. decembra po julijanskom kalendaru, obeležavati 8. januara.

Druga tema vezana za nepoznavanje kalendara jeste vezana za završetak decenije. Imamo istu situaciju kao i u slučaju prelaska iz 2. u 3. milenijum. Decenija počinje 1. godinom, sledi 2. godina, pa treća... i završava se 10. godinom. To znači da je 2010. godina poslednja godina prve decenije 21. veka. Bez obzira na to što numerički prelazak sa 2009. na 2010. godinu izgleda kao da se prelazi u novu deceniju, nije tako. Tek na kraju 2010. godine prelazimo u drugu deceniju 21. veka.

[vitez koja]

Gregorijanski kalendar

Prva preciznijija astronomska merenja utvrdila su da vreme obilaska Zemlje oko Sunca traje 365 dana, 5 sati, 48 minuta i 46 sekundi. Po toj racunici, suncana godina je kraca od julijanske za 11 minuta i 14 sekundi, pa zato ona prva, u toku 128 godina, “pobegne” drugoj za citav dan, da bi, u XVI veku, ta razlika je dostigla citavih 10 dana. Kalabrijski doktor Alojzije Lili Julius, predlozio je reformu Julijanskog kalendara rimskom papi Gregoru XIII, a reformisani kalendar, nazvan po papi Gregorijanski, stupio je na snagu 1582 godine.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Spornih deset dana zaostajanja julijanske za gregorijanskom godinom, reseno je, tako sto je iza cetvrtka, 4. oktobra 1582, jednostavno svanuo petak, 15. oktobar iste godine. Otud, za tih 10 dana, koji su prakticno izgubljeni, ne postoje nikakva istorijska dogadjanja.

Problem se dalje resava tako sto godine na kraju vekova, cije prve dve cifre nisu deljive sa 4 bez ostatka, nisu prestupne (na primer 1700, 1800, 1900, 2100 itd), dok su prestupne one vekovne, sekularne godine, koje se zavrsavaju sa dve nule i godine cije su prve dve cifre deljive sa 4 bez ostatka (na primer 1600, 2000, 2400 itd). Prema tome, u toku 400 godina Gregorijanski kalendar ima tri prestupne godine manje nego Julijanski, tacaniji je i moze da vazi bez promena narednih 3300 godina.

Ovaj kalendar je danas na snazi u celom svetu. U Engleskoj, Velsu, Irskoj i zemljama Komonvelta prihvacen je jos 1752. godine, a posle Prvog svetskog rata, zvanicno ga je prihvatio i deo pravoslavnog sveta. Grcka 1923, a zatim i Bugarska i Rumunija.

U Kraljevini SHS, „novi“ gregorijanski kalendar zvanično je prihvaćen Zakonom o izjednačavanju starog i novog kalendara od 10. januara 1919. godine, objavljenom u prvom broju „Službenih novina Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca“. Ovim zakonom određeno je da u celoj državi na dan 15. januara 1919. godine po „starom“ prestaje da važi stari kalendar i da se danom 28. januara 1919. godine], uvodi računanje vremena po „novom“ kalendaru. Država je usvojila gregorijanski kalendar u vreme kada nije postojao Sabor SPC, pa je tako SPC ostala na starom kalendaru.

Izvor:
http://blog.blic.rs/275/O-nerazumevanju-julijanskog-i-gregorijanskog-kalendara
http://static.astronomija.co.rs/kalendar/knjiga/kalendari/

[vitez koja]

KALENDAR MILUTINA MILANKOVIĆA

Posle uvođenja Gregorijanskog kalendara u službenu upotrebu u Rusiji i Srbiji, posle Prvog svetskog rata, Julijanski kalendar su nastavile da koriste još samo pravoslavne Crkve širom sveta. Pravoslavni narodi i njihove Crkve bili su skeptični prema Gregorijanskom kalendaru pre svega jer je on bio produkt Rimokatoličke crkve, i mogao se posmatrati kao neka vrsta hronološkog unijaćenja.

To što ni Gregorijanski kalendar nije najprecizniji, samo je još jedan razlog za pravoslavno opravdavanje njegovog neprihvatanja. U praksi, Gregorijanski kalendar odstupa od solarne godine za 26 sekundi, a Julijanski 11 minuta i 14 sekundi. Tako se razlika između ova dva kalendara sakupljala vekovima. Do 1700. godine ona je iznosila početnih 10 dana. Između 1700. i 1800. godine uvećala se na 11, a između 1800. i 1900. godine na 12 dana.Posle 1900. godine ta razlika iznosi kao i danas ‐ 13 dana, dok će se posle 2100. godine povećati na 14 dana.

Još između dva Svetska rata pravoslavne Crkve su pokušale da reše problem razlike između crkvenog Julijanskog i službenog Gregogijanskog kalendara. Radeći u tom pravcu, najprecizniji kalendar u istoriji izradio je početkom 20‐ih godina 20. veka srpski naučnik Milutin Milanković. Njegov kalendar odstupa od solarne godine za samo 2 sekunde godišnje. Svoj predlog kalendara Milanković je zasnovao na ranijim istraživanjima gimnazijskog profesora Maksima Tripkovića i njegovoj knjizi iz 1910. godine Reforma kalendara.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Prema Milankovićevom predlogu novi kalendar bi prvo preskočio 13 dana da bi se doveo u ravan sa Gregorijanskim. Prestupne godine novog kalendara bile bi kao i kod Gregorijanskog – sve one bez ostatka deljive sa 4, a kada je reč o tzv. stogodišnjim godinama (sekularnim, onim sa dve nule u cifri), one bi bile prestupne samo ako broj njihovih vekova podeljen sa 9 daje ostatak od 2 ili 6. Datum Vaskrsa bi se utvrđivao isključivo astronomskim posmatranjima i izračunavanjima. Tako bi u svakih 100 godina Vaskrs padao 10 puta nedenju dana pre Vaskrsa po Gregorijanskom kalendaru, a 90 puta u isti dan.

Kod Gregorijanskog kalendara razlika u odnosu na solarnu godinu javlja se posle 3.200 godina, dok bi se potreba za korekcijom Milankovićevog kalendara javila tek za 43.200 godina. Milankovićev kalendar je svakako imao tendenciju da postane opšteprihvaćeni svetski kalendar, umesto Gregorijanskog, a ne samo da zameni Julijanski kalendar. Ako bi ga prihvatile one Crkve koje danas poštuju Julijanski kalendar, on bi u svakom slučaju bio jednak Gregorijanskom kalendaru sve do 2.800. godine.

Izvor: http://zokan.freevar.com/mozaik/Religija.html

[vitez koja]

SVEPRAVOSLAVNI KONGRES 1923. GODINE

Problem reforme Julijanskog kalendara u pravoslavnim crkvama je razmatran 01.maja 1923. godine na Svepravoslavnom kongresu u Carigradu, koji je sazvao Vaseljenski Patrijarh Melentije (Meletios IV Metaxakis). Na taj kongres nisu došli predstavnici Ruske pravoslavne crkve koji su trpeli teror u SSSR-u, Bugarska pravoslavna crkva zbog raskola sa Vaseljenskom patrijaršijom kao i predstavnici Antiohijske, Aleksandrijske i Jerusalimske patrijaršije. Delegaciju Srpske pravoslavne crkve su vodili mitropolit Gavrilo Dožić (docniji srpski patrijarh) i profesor nebeske mehanike, veliki naučnik, profesor Milutin Milanković. Srpska delegacija je istupila sa predlogom koji se zasnivao na Trpkovićevoj reformi.

U toku samog kongresa raspravljano je kako da se pomire astronomska posmatranja i kanon ustanovljen na Prvom vaseljenskom saboru u Nikeji, posle niza zakulisnih radnji protiv Milankovićevog predloga, načelno je usvojeno da će Pravoslavlje koristiti kalendar koji je predložila Srpska pravoslavna crkva. Po toj odluci je trebalo da 1. oktobar 1923. godine se računa kao 14. oktobar. Božić bi padao u isti dan za sve hrišćane, a Uskrs bi se skoro uvek poklapao u celom hrišćanskom svetu. Milanković je dobio i pismo zahvalnosti od Vaseljenskog patrijarha po povratku u Beograd.

Predlog je usvojen 30. maja 1923. godine i trebao je da stupi na snagu kada ga retifikuju delegacije svih učesnica Kongresa. Vaseljenska Patrijaršija je to učinila odmah, a Grci, Rumuni i Bugari su to učinili tek godinama kasnije. Ruska i neke druge pravoslavne Crkve, među kojima i sam predlagač ‐ Srpska Crkva, to nikada nisu učinile. Tako je propao pokušaj da se u pravoslavne Crkve uvede najsavršeniji kalendar na svetu. Kalendar koji bi posedovao dovoljno osobenosti da se istakne njegova ortodoksnost, a koji bi vekovima bio identičan Gregorijanskom kalendaru i tako davao dovoljno vremena svetu da ga prihvati kao univerzalni.
Pokušaj reforme pravoslavnog Julijanskog kalendara propao je i na Svepravoslavnoj konferenciji na Rodosu 1962. godine. Grčka i još neke pravoslavne Crkve su prešle na upotrebu Gregorijanskog kalendara, pravdajući se praktičnim razlozima. Neke pravoslavne Crkve, poput Srpske, Ruske, Gruzijske, Japanske, Jermenske, kao i Jerusalimska Patrijaršija, Sveta gora, tzv. Starokalendarci u Grčkoj i pravoslavni Eskimi, nastavili su da koriste Julijanski kalendar do dan danas. Njega danas koriste i neke monofizitske crkve – Etiopska, Eritrejska, Sirijska, Asirska i Koptska.

Izvor: http://pescanik.net/2011/01/kalendarsko-pitanje/

[ssekir75]

којо, свака ти част! подсетио си ме на прву годину студија када сам учио помоћне историјске науке. но повод да се јавим овде је да су корисници јулијанског календара цркве које "имају тежину". ако јерусалимска патријаршија и света гора не одступају, значи да ту нешто има. такође, монофизити су листом на старом календару, а њихова територија се налази управо на извору хришћанства и близу њега.

и нисам знао а су ескими православни