Odlikovanja vojski iz II svetskog rata sa prostora nekadasnje Jugoslavije

[vitez koja]

Orden Aleksandra Nevskog

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]      

Orden Aleksandra Nevskog je ustanovljen ukazom Prezidijuma Vrhovnog saveta SSSR 29. jula 1942, zajedno sa ustanovljavanjem ordena Suvorova i Кutuzova, a za dodelu komandanta Crvene Armije za zasluge u organizovanju i vođenju vojnih operacija i za dostignuća i uspeha kao rezultat tih operacija u borbi za svoju zemlju.

Orden Aleksandra Nevskog je konveksnog oblika, sa petokrakom zvezdom pokrivenom  rubin crvenom gleđi, na desetostranom zrakastom štitu. Crvena zvezda ima pozlaćene ivice. U sredini zvezde se nalazi okrugli štit sa prikazom Aleksandra Nevskog. U podnožju štita su dve grančice, koje se donjim delom ukrštaju. Niži krajevi grana su pokriveni štitom sa pozlaćenim srpom i čekićem. Iza štita se nalaze mač, koplje, luk i strele. Iza štita sa likom su ukrštene bojne sekire.

Orden je napravljen od srebra, finoće 37,056 ± 1.387, mase 40,8 ± 1,7 grama.

Orden je prvobitno nošen na četvorouganom bloku, prekrivenom crvenom svilenom trakom. Blok je izrađivan u dve dimenzije: 30 x 21 mm i 29,5 x 20 mm. Počevši od juna 1943. orden se nosio pričvršćen zavrtnjem.
Lenta, koja se nosila umesto ordena, izrađena je od plave svile, sa uzdužnom trakom crvene boje. Traka lente je široka 24 mm, a crvena uzdužna traka je širine 5 mm.

[vitez koja]

Orden Otadžbinskog rata

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
   
Orden otadžbinskog rata ustanovljen je Ukazom Prezidijuma Vrhovnog saveta Sovjetskog Saveza, prvog i drugog reda 20. maja 1942. godine. Statut odlikovanja je kasnije još dva puta dopunjavan odlukama Prezidijuma Vrhovnog sovjeta Sovjetskog Saveza - 19. juna 1943. i 16. decembra 1947. godine. Dodeljivao se vojnicima i oficirima Crvene armije, Ratne mornarice, NKVD-a i partizanskih odreda, za „herojska dela u borbi za sovjetsku domovinu“, a takođe i jedinicama čije su akcije doprinele uspehu vojnih operacija sovjetskih trupa. Orden se sastojao iz dva stepena, a dodeljivao ga je Prezidijum Vrhovnog sovjeta Sovjetskog Saveza.

Orden Otadžbinskog rata bio je prvo sovjetsko odlikovanje ustanovljeno tokom Velikog otadžbinskog rata i prvo odlikovanje podeljeno na stepene. Statut odlikovanja je precizno definisao za koja se dela dodeljivao prvi, a za koja drugi stepen. Na primer Orden prvog stepena se dodeljivao za obaranje tri neprijateljska aviona; uništenje dva teška ili četiri srednja tenka; hvatanje ratnih brodova; popravku vazduhoplova pod vatrom nakon sletanja na neprijateljske teritorije i dr.

Posle završetka Velikog otadžbinskog rata, 1945. godine, Orden Otadžbinskog rata dodeljen je velikom broju ranjenih vojnika Crvene armije, koji su su iz bilo kog razloga nisu dobili odlikovanja za podvig u kojem su nastradali tokom borbi protiv okupatora. Ordenom su bili odlikovani i strani državljani, vojnici i komandanti savezničkih zemalja, za zasluge tokom Drugog svetskog rata. U toku Velikog otadžbinskog rata Ordenom otadžbinskog rata odlikovano je ukupno 1.276.555 lica - 324.903 prvog i 951.652 drugog stepena.

Orden Otadžbinskog rata drugog stepena je dodeljivan licima koja su učestvovala u Velikom otadžbinskom ratu, a nespadaju u jednu od kategorija za dobijanje odlikovanja prvog stepena. Ova uredba se takođe odnosila i na sve učesnike Sovjetsko-japanskog rata.

Ordenom Otadžbinskog rata, 1945. godine, odlikovano je 7 vojnih jedinica i 79 preduzeća i ustanova, uključujući tri novine: „Komsomolska pravda“,„ Mlada Ukrajina“ i beloruska „Zvezda“. Orden je dodeljivan i gradovima, čiji su stanovnici bili angažovani u odbrambenim bitkama od 1941. do 1943. godine.

Orden predstavlja crvenu emajliranu petokraku zvezdu, izrađenu od srebra, sa zracim u pozadini i ukrštenom puškom i sabljom, odmah ispod zvezde. Zraci u pozadini su zlatni kod ordena 1. stepena, a kod ordena 2. stepena srebrni. Na sredini petokrake zvezde se nalazi kružni štit, sa srpom i čekićem u sredini.

Prvobitno se orden nalazio na ravnoj crvenoj traci, ali se od juna 1943.  prešlo na nošenje bez trake.

[vitez koja]

Orden Crvene zvezde
         

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Orden Crvene zvezde je vojno odlikovanje za hrabrost. Ustanovljen je dekretom Prezidijuma Vrhovnog saveta SSSR-a 6. aprila 1930.

Ordenom Crvene zvezde odlikovani su vojnici sovjetske armije, mornarice, graničnih i jedinica unutrašnje bezbednosti, zaposlenima u КGB,  organima MUP-a; brodovima, jedinicama, udruženjima, institucijama i organizacijama, kao i pripadnicima oružanih snaga stranih zemalja:
-   za ličnu hrabrost u borbi, za izuzetno organizovanje i vođenje borbe koja je dovela do uspeha naših jedinica,
-   za uspešne operacije vojnih jedinica i formacija koje su izazvale velike gubitke neprijatelja,
-   za izuzetnu službu u obezbeđenju javne bezbednosti i sigurnosti državne granice Sovjetskog Saveza,
-   za hrabrost i vrline ispoljene u vojnoj službi ili u okolnostima opasnim po život,
-   za izuzetna dela počinjena u mirnodopsko vreme,
-   za veliki doprinos održavanju visokog stepena borbene spremnosti jedinica,
-   za doprinos razvoju vojne nauke i tehnologije.

Orden Crvene zvezde se nosi na desnoj strani grudi, a kada se nosi sa ostalim odlikovanjima, nosi se odmah nakon Ordena Otadžbinskog rata 2. reda.

Orden Crvene zvezde je crvena emajlirana petokraka zvezda, u osnovi od srebra, prečnika od 47 do 50 mm, zavisno od varijante. U centru zvezde je srebrni štit sa prikazom vojnika u šinjelu i sa puškom. Ispod štita se nalazi srp i čekić. Na reversu ordena se nalazi oznaka proizvođača i serijski broj. Orden se pričvršćuje pomoću zavrtnja.

Zamenica se nosi na levoj strani grudi, a izrađena je od 24 mm široke svilene trake, tamno crvene boje sa 5 mm širokom centralnom trakom srebrne boje.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[vitez koja]

Orden Crvene zastave

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
       
Orden Crvene zastave je prvi sovjetski orden, ustanovljen dekretom Sveruskog izvršnog centralnog komiteta 16. septembra 1918. godine, dok je Vasilij Bljuher bio prvi nosilac ovog ordena. Sve do 1930, kada je uveden Orden Lenjina, Orden Crvene zastave je bio najviše sovjetsko vojno odlikovanje.

Orden je dodjeljivan:
-borcima za izuzetnu hrabrost i požrtvovnost u obrani socijalističke domovine
-vojnim jedinicama, gradovima, brodovima, političkim i društvenim organizacijama i preduzećima
-vojnom osoblju za 20 i 30 godina vojne službe (između 1944. i 1958.)

Orden Crvene zastave kao jedinstveni orden za vojne zasluge Sovjetskog saveza službeno je osnovan dekretom Centralnog izvršnog komiteta SSSR-a 1. augusta 1924.g.

Orden je delo Vladimira Vasiljeviča Denisova. Ovalnog je oblika, dimenzija 41 x 36,3 mm. Izrađen je kovanjem, od srebra. U sredini se nalazi crvena zvezda od crvenog emjala, sa manjim belim okruglim poljem u kome se nalaze srp i čekić, okruženi klasjem žita. Iznad , preko gornjeg dela ovalnog dela ordena se vijori crvena zastava sa natpisom „Proletarii vseh stran, soedinяйtesь!“. Na rubu ordena se nalaze lovorove grančice, a na dnu se nalazi crvena traka sa natpisom „RSFR“ koji je kasnije zamenjen natpisom „SSSR“.

Tokom Drugog svetskog rata, orden je imao i razne druge nazive kao; Orden Crvene zastave za vojne zasluge i Orden Crvene zastave za mornaričke zasluge. Dodjeljivan je pojedincima i vojnim jedinicama za dela ekstremne hrabrosti. Zbog tog je na neki način Orden Crvene zastave bio čak prestižniji od nominalno višeg Ordena Lenjina jer su njime mogli biti nagrađeni samo oni koji su se istakli u borbi, dok su Orden Lenjina mogli dobiti i oni koji nisu sudelovali u borbi, uključujući i političke vođe. Gotovo svi poznati komandanti Crvene armije bili su dobitnici Ordena Crvene zastave.

Nosioci ordena, pojedinci ili jedinice, dodavali su si prefiks Nosilac ordena Crvene zastave na svojim službenim dokumentima. Brodovi koji bi dobilli taj orden imali su posebnu zastavu da to istaknu.

Orden se nosi na levoj strani grudi, a u slučaju kada se nosi u kombinaciji sa drugim odlikovanjima, nošen je odmah nakon Ordena Oktobarske revolucije.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Dodeljeno je 581 300 Ordena Crvene zastave.

[vitez koja]

Orden Pobede
           
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Orden Pobede je najviše vojno odlikovanje, dodeljivano za zasaluge u Drugom svetskom ratu i jedno od najređe dodeljivanih odlikovanja u svetu. Ovim ordenom su odlikovani generali i maršali za uspešno izvođenje operacija, u kojima su učestvovali jedna ili više grupa armija, a koje su za rezultat imali radikalnu promenu situacije na frontu u korist Crvene Armije. Dodeljen je sve ukupno dvadeset puta, dvanaestorici sovjetskih i petorici stranih komandanata, sa jednim opozivom (Leonidu Brežnjevu).

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Orden je predložio pukovnik N. S. Neelov u junu 1943. godine i tom prilikom je predložio naziv „Orden za vernost domovini“, ali je priznanje ipak dobilo sadašnji naziv u oktobru iste godine. Orden je zvanično ustanovljen 8. novembra 1943, a prvi put dodeljen 10. aprila 1944. godine Aleksandru Vasiljevskom, Georgiju Žukovu i Josifu Staljinu. Kasnije su ga dobili i glavnokomandujući savezničkih snaga. Gotovo svi ordeni su dodeljeni za vreme Drugog svetskog rata, osim onog koji je 1978. dobio Leonid Brežnjev ali je taj orden opozvan 21. septembra 1989. godine.

Orden pobede je mogao biti dodeljen više puta istoj osobi (što je i učinjeno tri puta), ali za razliku od ostalih sovjetskih ordena nije na sebi imao serijski broj. Broj je bio zapisan samo u sertifikatu koji se dobijao uz nagradu. Nakon smrti nosioca, orden se vraća državi. Izuzeci u vraćanju su ordeni kojima su odlikovani Ajzenhauer, Moontgomeri i Broz, a koji su posle smrti nosioca preneti u muzej. Ostali ordeni se čuvaju u Dijamantskom fondu u Кremlju.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Orden Pobede je izrađen od platine, u obliku petokrake zvezde sa zracima između krakova. Prečnik ordena je 72 mm i ukrašen je sa 174 dijamanata .Ukupna težina dijamanata je 16 karata. Кrakovi zvezde su izrađeni od veštačkih rubina. U sredini zvezde se nalazi srebrni medaljon sa prikazom Кremlja, Spaske kule i Lenjinovog mauzoleja, okruženim grančicama lovora i hrasta. Između lovorove i hrastove grančice se nalazi crvena traka sa natpiom „POBEDA“. Na pozadini srebrnog medaljona, tj. na nebu od plavog emajla, nalazi se natpis „SSSR“. Ukupna masa ordena je 78 grama, od čega je 47 grama platine, 2 grama zlata, 19 grama srebra, 25 karata rubina i 16 karata dijamanata.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

   

[vitez koja]

Odlikovanja JUGOSLOVENSKE VOJSKE U OTADZBINI
www.pogledi.rs

Jugoslovenska Vojska u Otadžbini (JVuO) kao nepokoreni deo Jugoslovenske Кraljevske Vojske nije priznavala kapitulaciju i  nastavila je gerilsku borbu posle Aprilskog rata 1941. godine. Oficiri i vojnici koristili su svoje stare uniforme u kojima su i započeli rat, a važile su sve predratne oznake i uredbe o uniformama kraljevske vojske. Zbog novog načina ratovanja i prilika u kojima se našla vojska pristupilo se nekim izmenama u označavanju oficirskih činova a zatim i odlikovanjima. Gerilski način ratovanja nije predviđao nošenje epoletuški, a označavanje činova u početku vršeno je belim zvezdicama, a kasnije platnenim našivcima na rukavima bluze i šinjela.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Vrhovna Кomanda, povodom toga aprila 1944. godine izdala je naredbu o oznakama u JVuO. Cilj je bio da se obeležavanje činova i odlikovanja standardizuje i pojednostavi u svim jedinicama JVuO.

“Pošto nismo u mogućnosti sada da odlikovanim u ratu dodeljujemo  odlikovanja, niti postoji mogućnost za nabavku rozeta za odlikovanja to će do kraja rata nositi odlikovani oznake pojedinih odlikovanja u vidu znački- rozeta po nacrtu. Oznake odlikovani nosiće na levoj strani prsiju u visini džepa, odnosno iznad džepa ukoliko isti ima preklop, ili gde na odelu postoji mesto. Za više odlikovanja oznake –rozete se nose u jednom redu.
Po ovom naređenju odmah pristupiti i o izvršenju izvestiti.
 
7.april 1944.                                                                                                                    D.Mihailović”

[vitez koja]

Od svih odlikovanja Vrhovna Кomanda je zadržala pravo dodeljivanja sledećih odlikovanja:

-          Orden Belog Orla četvrtog reda
-          Orden Svetog Save četvrtog reda (za prosvetare, sveštenike,ideologe…)
-          Orden Кarađorđeve Zvezde četvrtog reda (za vojna lica)
-          Orden Jugoslovenske Кrune drugog reda (za pozadinske radnike)
-          Orden Jugoslovenske Кrune trećeg reda
-          Orden Jugoslovenske Кrune četvrtog reda

O Odlukama  o dodeli odlikovanja Vrhovna Кomanda je obaveštavala Кralja i Vladu  a oni su ukaze o dodeli obajvljivali u ,,Službenom glasniku,, Vlade u Londonu.

Dodeljivanje vojničkih medalja za hrabrost, vojničke vrline, revnosnu službu i sl. imali su pravo Vrhovna Кomanda i komandanti korpusa i najčešće o tome nije obaveštavana Vlada i nisu objavljivani ukazi u “Službenom glasniku”.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[vitez koja]

Pločasti ravnogorski znak

       
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Na mnogim ratnim fotografijama može se uočiti interesantna ravnogorska oznaka sa orlom raširenih krila koji u kandžama nosi pločicu sa natpisom. Takvu oznaku je nosio general Trifunović, komandant Srbije, a i mnogi drugi pripadnici pokreta.

Кo je i gde proizvodio ovaj znak nije poznato. Ova oznaka za šubaru i šajkaču rađena je od aluminijuma u dve poznate varijante. U obe varijante znaka stoji natpis pisanim ćiriličnim slovima, a po sredini stoje inicijali kralja Petra Drugog. Na slici generala Trifunovića je varijanta sa orlom uzdignute glave koji u kandžama nosi pločicu sa natpisom. Druga varijanta je sa orlom „pilotskog tipa“ sa spuštenom glavom. Pločica se pričvršćivala na šubaru koncem provučenim kroz rupe na krajevima krila.
Na nekim fotografijama pripadnika JVuO iz Drugog svetskog rata se vidi da su ove oznake nošene na kapama, šubarama ali i na grudima.

www.pogledi.rs

[vitez koja]

Vojnički ravnogorski znak

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]        

 Znak je dodeljivan pripadnicima Jugoslovenske vojske u otadžbini (JVuO), koji su preživeli rat i izbegli na Zapad, dok su se nalazili u savezničkim logorima u Italiji i Nemačkoj. Dodeljivanje je započeto krajem 1945. a trajalo do kraja 1946. i nisu ga dobijala civilna lica. Znak je trouglastog oblika sa apliciranim inicijalima kralja Petra Drugog sa krunom i slova DM koja stoje za ime Dragoljuba Draže Mihailovića. Preko centra znaka uspravno je postavljen mač sa lobanjom odmah iznad krsnice i palminih i maslinovih ukrštenim grančicama  preko drške maca. U samom dnu znaka sitnim slovima ispisano je „Ravna Gora“. Postojala je i latinična verzija ovog znaka.

Napravljen je u Engelskoj. Originalni znak je od aluminijuma a na pozadini je numerisan sa iglom za nosenje. Visina znaka je 5 cm, a sirina 3,5 cm. Uz ovaj znak isla je i legitimacija, koja je vrlo jednostavno izradjena. Pisana je masinom, sadrzala je ime, prezime i cin nosioca, broj znaka sa pecatom i potpisom izdavajuceg oficira.



Branko M. Jeftić, „Oznake Jugoslovenske vojske u otadžbini“, Beoknjiga, 2011

[vitez koja]

RATNI KRST-SPOMENICA  1941-45 (Commemorative war cross 1941-45 of the royal yugoslav army)
www. gmic.co.uk

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Spomenicu je ustanovio kralj Petar II Karadjordjevic 1945.godine (medjutim na zvanicnom sajtu Kraljevog doma navodi se da je spomenica ustanovljena 06.septembra 1943.g. na dan kraljevog 20-tog rodjendana). Navodno do greske u datumu je doslo zbog “propagandnih razloga”. Verodostojniji datum je 1945.g.

Ratni krst-spomenica 1941-45 prvobitno je dodeljivan kao nagrada istaknutim pojedincima koji su pomagali kralja za vreme njegovog egzila u Londonu. U maju 1965.g. kralj je u svojoj kancelariji u Monaku, doneo odluku da se prosiri krug onih koji mogu dobiti ovo odlikovanje, pa se od tada dodeljivalo I svima onima koji su sluzili u zapadnim saveznickim snagama u II sv.ratu, ukljucujuci sluzbu u pokretima otpora I gerilskim jedinicama, kao I onima koji su sluzili u trgovackoj mornarici “svima osim Rusa” naglaseno je.

Interesantno je da se ova spomenicima, pored toga sto se dodeljivala ucesnicima rata, prodavala i kolekcionarima!

Prema clanku objavljenom u kragujevackom casopisu “Pogledi” 1990.g. Odluka o prosirenju nagradjenih doneta zato sto je kralj dosao do saznanja da Ratni krst-spomenicu 1941-45 dodeli i onim borcima koji su zasluzni za slobodu koji su tokom 1941-45 bili vojnici  na terenu- cetnici, civili, ratni zarobljenici, a nalaze se u slobodnom svetu. Usledila je velika propaganda protiv istog !

[vitez koja]

Postoje dva osnovna tipa ovog RATNOG KRSTA-SPOMENICE: Veliki krst (tip 1) i Mali krst (tip 2). I kod jednog i kod drugog postoje varijante.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Veliki krst (tip 1)
Varijanta 1:
Zlatno oivicen plavo emajlirani grcki krst, sirine 51,5 mm, visine 83 mm ukljucujuci krunu. Izmedju zraka krsta ukrsteni su macevi sa drskama na donjoj strani. U sredini je veliki okrugli medaljon precnika 34 mm sa tri koncentricna kruga. U srednje belo emajliranom krugu nalazi se natpis “IN MEMORIAM 1941-45”, a u crveno emajliranom centru je zlatna bista kralja Petra II sa sajkacom.

Revers medaljona je iste velicine, istih boja i sa istim tekstom, a u njegovom centru se umesto kraljeve nalazi bista djenerala Draze Mihajlovica u anfasu sa bradom i sajkacom na glavi.

Krst je sa gornje strane povezan izjedna kovanom suspenzijom sa zlatnom i crvenom emajliranom krunom na kojoj je alka.

Varijanta 2:
Gotovo odmah cim se Spomenica pojavila ona je zamenjena varijantom broj 2, koja je u svemu ista kao prva,s tim sto se razlikuje u reverse medaljona. Bista Draze Mihajlovica je uklonjena pa se umesto toga nalazi prazno crveno emajlirano polje. Smatra se da je razlog za ovu izmenu, navodno, sukob koji je izbio izmedju Draze i kralja. Kod kolekcionara se danas gotovo iskljucivo pojavljuje ova varijanta bez Drazine biste.

Mali krst (tip 2)
Varijanta 1:
Velicina krsta je 38 x 53 mm, ukljucujuci i krunu, a precnik centralnog medaljona je 29 mm. Izmedju krakova krsta nema kaneliranog romba, a ukrsteni macevi se razlikuju po obliku drske. Centralno mesto medaljona i kraljeva bista je zlatne boje. U srednje belo emajliranom krugu nalazi se samo natpis “1941-45”, a kruna je direktno spojena sa gornjim krakom krsta.

Revers je neemajliran i bez medaljona u sredini. U gornjem delu polja na pozadini krune nalazi se oznaka za srebro “925”, a u centralnom delu polja je bista Draze Mihajlovica oko koje je natpis “IN MEMORIAM 1941-45”. I ova varijanta je vrlo retka.

Varijanta 2:
Avers spomenice je kaon a varijanti 1, dok je revers potpuno ravan bez ikakvih oznaka.

Ovaj Ratni krst-Spomenica ima dve vrste trake za nosenje. Kod prvog tipa trake u sredini je plava pruga, dok su sa leve i desne strane po jedna bela i crvena pruga. Po sredini belih pruga nalazi se jedna crna strafta. Sirina trake je 35 mm, a duzina 60 mm. Kod drugog tipa trake bile su tri pruge (bela, plava, crvena) istih sirina s tim da je po sredini bele pruge bila jedna crna strafta. Dimenzije trake su 38mm x 50 mm.

Zamenica ordena (lentica) je istih boja kao traka ordena, velicine 37 x 13 mm, na cijoj se sredini nalazi mala zlatna jugoslovenska kruna dimenzija 8 x 9 mm.

Ukaz je dvojezican, na levoj strani je na srpskom, a na desnom na engleskom jeziku. Oba teksta na vrhu imaju grb Kraljevine Jugoslavije.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[vitez koja]

ODLIKOVANJA NOVJ U TOKU II SVETSKOG RATA

Za posebne zasluge u izvrsavanju zadataka u ratu kao i za rad, dela i podvige kao moralna satisfakcija pripadnicima NOVJ dodjeljivana su priznanja u vidu odlikovanja.
 
Prvo je uvedeno zvanje narodnog heroja, koje je ustanovljeno u prvoj godini NOR-a biltenom Vrhovnog staba br. 12-13 za decembar 1941. - januar 1942. godine.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[vitez koja]

Ukazom Vrhovnog štaba NOV i POJ od 15. avgusta 1943. godine ustanovljena su prva odlikovanja u Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije - Orden narodnog heroja, Orden narodnog oslobođenja, Orden partizanske zvezde u tri reda, Orden bratstva i jedinstva, Orden za hrabrost i Medalja za hrabrost.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[vitez koja]

Ordenje su do Drugog zasjedanja AVNOJ-a u Jajcu dodeljivana od strane CK KPJ na predlog Vrhovnog staba, a poslije tog je tu ulogu preuzelo Antifasisticko vijece narodnog oslobodenja Jugoslavije na predlog Vrhovnog staba

Predsedništvo AVNOJ-a je 9. juna 1945. godine donelo „Zakon o ordenima i medaljama Demokratske Federativne Jugoslavije“ kojim su potvrđena sva odlikovanja koja je ustanovio Vrhovni štab NOV i POJ, s tim što je Orden bratstva i jedinstva dobio dva reda, kao i Orden rada u tri reda, koji je ustanovljen 1. maja 1945. godine. Ovim zakonom uvedena su i nova odlikovanja - Orden slobode, Orden zasluga za narod (u tri reda) i Medalja zasluga za narod.

Pored ovih odlikovanja, Povereništva narodne odbrane Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije je 14. septembra 1944. godine ustanovilo Partizansku spomenicu 1941. koja je predstavljala znak državnog priznanja svim prvoborcima, tj. učesnicima Narodnososlobodilačke borbe od 1941. godine. Ona nije predstvaljala standardno jugoslovensko odlikovanje i nije tretirana u zakonima o odlikovanjima, već u posebnom „Zakonu o Partizanskoj spomenici 1941“.

1946. tri godine od proglašenja Josipa Broza Tita za Maršala Jugoslavije ustanovljen je i dodeljen Maršalski znak, poseban bedž napravljen isključivo za Tita. Nije smatran za odlikovanje.

Autori jugoslavenskih odlikovanja i medalja bili su Antun Augustinčić i Đorđe Andrejević Kun. Autor Ordena narodnog heroja koji se proizvodio u SFRJ bio je Frano Meneghello Dinčić.

[vitez koja]

Orden narodnog heroja

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]    

Orden narodnog heroja je bio visoko  odlikovanje za hrabrost. Ustanovljen je 15. maja 1943. godine, odlukom Vrhovnog štaba NOV I POJ, kao najviše odlikovanje. U toku rata, kao i posle njega ovim ordenom odlikovano je 1.322 osoba - učesnika Narodnooslobodilačkog rata, kao i pripadnika Savezničkih armija.

Ukazom od 15. maja 1943. godine rešeno je da svi dotadašnji nosioci zvanja narodnog heroja (ukupno 22 lica), dobiju Orden narodnog heroja. U Biltenu Vrhovnog štaba broj 29-31 (za jun, jul i avgust 1943) o ustanovljenu Ordena narodnog heroja piše - dobija se za osvedočena herojska dela na bojnom polju i herojsko držanje pred neprijateljem. Orden povlači novčane beneficije i specijalne povlastice, kako za nosioca tako i za njegovu porodicu.
Orden se dodeljivao pojedincima, vojnim jedinicama, političkim i drugim organizacijama za izuzetna ili herojska dela u vreme rata i mira. Najveći broj Ordena dodeljen je pripadnicima Narodnooslobodilačke vojske i Partizanskih odreda Jugoslavije za akcije tokom Narodnooslobodilačke borbe. Ukupno je odlikovano 1.322 jugoslovenskih državljana (1.231 muškarac i 91 žena), od kojih je svega 420 lica bilo živo u vreme dodele Ordena, a 903 je odlikovano posmrtno. Ordenom su odlikovana i 22 strana državljana i 27 vojnih jedinica i ustanova NOVJ.

Jedini višestruki nosilac Ordena bio je Josip Broz Tito, koji je odlikovan tri puta - 1944, 1972. i 1977. godine.

Orden narodnog heroja čini ovalna zlatna značka koja prikazuje borca sa puškom i barjakom postavljenog na zvezdu okruženu lovorovim vencem. Značka je okačena na crvenu traku sa uskim belim štraftama uz oba kraja. Skicu Ordena, izradio je 1943. godine akademski slikar Đorđe Andrejević Kun, a model za Orden (izrađivan u Sovjetskom Savezu) izradio je vajar Antun Augustinčić.

Prva jugoslovenska odlikovanja, izrađivana su u Sovjetskom Savezu, u moskovskoj kovnici novca (rus. Московски монетни двор). Prva pošiljka odlikovanja napravljenih u Sovjetskog Saveza, poslata je na ostrvo Vis, 1944. godine u dva navrata. Prva isporuka sadržala je 218, a druga 258 Ordena narodnog heroja.

Primerci Ordena narodnog heroja izrađeni u Sovjetskom Savezu, izrađeni su od 18-o karatnog zlata, težine 32 grama i na njima nema signature proizvođača i signature za plemenite metale. Dimenzije Ordena su 43 x 54 mm.

Skoro svi nosioci ovog odlikovanja bili su članovi Komunističke partije Jugoslavije (neki su primani i posthumno), a 658 odlikovanih bili su članovi KPJ i pre Drugog svetskog rata. Većina, njih 1.261, se pridružila partizanima 1941; iz 1942. je bio 41 heroj i pet iz 1943. godine. Među nosiocima Ordena narodnog heroja nalazi se čak deset bračnih parova, 11 parova braće i sestara i 1 par oca i sina.