Podmornička flotila RM Kraljevine Jugoslavije

Evo sva tri tipa podmorničarske značke u Kraljevini SHS/Jugoslaviji, odnosno dva tipa i jedistvenog podmorničarskog znaka.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Izradu podmorničarskog znaka u Kraljevini SHS naručio je tadašnji zapovjednik mornarice, odmah po nabavci dvije jedinice drugog, francuskog tipa podmornica. Naručene su tom prilikom dvije varijante te značke, jedna za posade na starijem, egleskom tipu podmornica a druga za podmorničare na francuskom tipu. Te iste, 1929, graveri u zagrebačkoj Tvornici zlatne i srebrene robe “Greisbach i Knaus” (nakon WWII i nacionalizacije nama poznatija kao Industrijska kovnica “Orešković Marko” ili IKOM) izradili su prve značke za oba tipa podmornica.
Obije značke su urađene u pozlaćenoj bronzi i obije imaju u osnovi isto idejno rješenje. Na prvom tipu je silueta podmornice “Nebojša” ili “Hrabri” sa topom i isturenim periskopom, ispod koje su stilizovani reljefni talasi. Na drugom tipu je silueta podmornice “Smeli” ili “Osvetnik”, takođe sa topovskim naoružanjem i izvučenim periskopom, ali bez talasa u reljefu ispod siluete. Oba tipa imaju isti lovorov vijenac koji se završava na vrhu istom krunom ispunjenom crvenim emajlom. Oba vijenca su u dnu povezana mašnom: na prvom tipu sa čvorom, na drugom bez njega. Dimenzije prvog tipa 52x56mm, a drugog 46x51mm (visina x širina). Na poleđini oba tipa, na vijencu, utisnut je evidencijski broj koji je bio evidentiran u Knjizi nosilaca i izdatih znakova.

05. novembra 1937. godine, ustanovljen je jedinstveni znak za posade na svim tipovima podmornica u Kraljevini Jugoslaviji. Znak je ustanovljen kao “vidno priznanje za naporno i opasno službovanje na kraljevskim podmornicama”. Iskovan je iz dvije komponente. Osnovu čini vijenac u obliku ležećeg ovala kojeg sačinjavaju dvije grane: lijeva sa lovorovim i desna sa hrastovim lišćem. Na vijenac je nakovana silueta podmornice “Smeli” ili “Osvetnik”, takođe sa isturenim periskopom I vidljivim topovskim naoružanjem. Ispod podmornice i iza podmornice, od korjena vijenca do kraljevske krune, nalazi se admiralitetno sidro sa užetom. Na sidrenom srcu je štit sa grbom Kraljevine Jugoslavije. Znak je izrađen od srebra čistoće 900/1000, težine 30gr i dimenzija 50x65mm. Na poleđini znaka je utisnut evidencijski broj, oznaka za plemeniti metal i žig proizvođača Greisbach i Knausa (G&K). Iza krune i grba su matice i šrafovi za kačenje na uniformu, u realnosti često zamjenjivani horizontalnim ili vertikalnim patent iglama, alkama za prišivanje, šnalama i drugim improvizacijama koje su za cilj imale sačuvati uniformu od para vidljivih rupa.
Vijenac, sidro, kruna i grb su pozlaćeni, ispoliranih spoljnih i patiniranih unutrašnjih ivica. Silueta podmornice je nakon kovanja izlagana oksidaciji radi estetskog patiniranja srebra. Na nijednom od pet primjeraka koje sam imao priliku vidjeti u živo, ova pozlata nije sačuvana.
Pravo na privremeno nošenje znaka imali su oficiri, podoficiri i mornari ukrcani na podmornicama kao aktivna i rezervna posada, za vrijeme dok traje ukrcanje. Pravo na stalno nošenje Znaka, prema Naredbi o ustanovljenju, imali su:
- pomorski oficiri koji su uspješno komandovali podmornicom u opremi ili u pripremi, najmanje dvije godine.
- pomorski oficiri koji imaju ukupno šest godina podmorničarske službe i položen ispit za komandanta podmornice.
- svi pomorski oficiri, oficiri drugih struka i podoficiri koji su služili ukupno osam godina na podmornicama.
U slučaju smrti nosioca znaka (trajnog ili privremenog nosioca) Naredba predviđa da Znak prelazi u svojinu njegove porodice. Podmorničar koji je izgubio pravo na nošenje znaka, bio je dužan da ga vrati komandantu podmorničarske flotile.
Troškovi podmorničarskog znaka su podmirivani iz budžeta mornarice za razliku od, recimo, pilotskih i ostalih letačkih znakova koje su nosioci nabavljali o vlastitom trošku.
Naredbom je bio propisan način nošenja znaka, i to: na sakou tamnoplave uniforme između prvog i drugog dugmeta odozgo, na redengeatu između drugog i trećeg dugmeta odozgo, na bijeloj bluzi na sredini donje polovine lijevog džepa, te na mornaričkoj bluzi u visini lijeve sise.
Obavezno nošenje je važilo za svakodnevnu, službenu i svečanu uniformu. Znak se nije nosio tokom službe i radova na podmornici na vezu ili u vožnji, kao ni tokom boravka na matičnim brodovima “Hvar” i “Sitnica”. Predpostavljena količina iskovanih znakova je 250+250+300 primjeraka po jednim odnosno 400+400+400 po drugim kolekcionarima.

	Author	Topic: Podmornička flotila RM Kraljevine Jugoslavije (Read 210508 times)
0 Members and 1 Guest are viewing this topic.