Kirov, laka krstarica

[Rade]

Kirov, laka krstarica istoimene klase (Projekt 26) sovjetske Ratne mornarice. Korišćena je u Zimskom ratu, Drugom svetskom ratu i tokom Hladnog rata. Avgusta 1961. je reklasifikovana u školski brod, a krajem februara 1974. godine izrezana u staro gvožđe.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] Laka krstarica Kirov

Opis

Laka krstarica Kirov je bila duga 191,3 m, široka 17,66 m i sa gazom između 5,75 i 6,15 metara, zavisno od deplasmana. Standardni deplasman je iznosio 7890 tona, dok je puni deplasman iznosio 9436 t. Parne turbine snage 113 500 KS obezbeđivale su maksimalnu brzinu plovljenja od 35,94 čvorova.

Kada je reč o naoružanju, laka krstarica Kirov je raspolagala sa devet topova kalibra 180 mm u tri trocevne kupole, šest jednocevnih topova kalibra 100 mm, šest poluautomatskih topova kalibra 45 mm i četiri mitraljeza DK kalibra 12,7 mm. Pored artiljerijskog, raspolagala je i torpednim naoružanjem, koje se sastojalo od dva trocevna torpedna aparata sa cevima kalibra 533 mm.

Ratne modifikacije

Na Kirovu je do 1944. godine izvršena zamena poluautomatskih topova kalibra 45 mm sa deset automatskih topova 70-K kalibra 37 mm, sa borbenim kompletom od 1000 granata po topu; dodata su i dva mitraljeza DK kalibra 12,7 mm i jedan četvorocevni mitraljez Vickers Mk III, dobijen putem programa Lend-Lease.

Kirov u trenutnu izbijanja rata nije imao nikakav radar, da bi 1944. godine takođe putem Lend-Lease programa, dobio britanske radare. Radar Type 291 je korišćen za praćenje vazdušne situacije, dok su jedan radar Type 284 i dva Type 285 korišćeni za upravljanje vatrom topova glavne brodske artiljerije; vatrom protivavionske artiljerije se upravljalo pomoću dva radara Type 282.

Posleratna modernizacija

Nakon rata, u periodu od 1949. do 1953. godine je izvršen kompletni remont broda. Sekundarno naoružanje je modernizovano ugradnjom elektropokretanih lafeta za topove 100 mm, dok je sistem upravljanja vatrom zamenjen sistemom Zenit-26 sa stabilisanim direktorima SPN-500. Svi laki protivavionski topovi su zamenjeni sa devet dvocevnih topova V-11 kalibra 37 mm. Takođe je izvršena i zamena svih britanskih radara sovjetskim. Sa broda je uklonjeno svo protivpodmorničko naoružanje, kao i oprema za prihvat i upotrebu hidroaviona. Iako su ovaj remont i modernizacija bili skupi, reda veličine polovine krstarice klase Sverdlov, projekat je bio uspešan, a brod je ostao u operativi još dve decenije.

Operativna upotreba

Kobilica broda je položena u lenjingradskom brodogradilištu 22. oktobra 1935. godine. Nakon nešto više od godinu dana, brod je porinut, dok je opremanje trajalo do 26. septembra 1938. godine. U sastav Baltičke flote ulazi u jesen 1938.

Tokom sukoba sa Fincima, Kirov 30. novembra u pratnji dva razarača (Smetljivi i Stremiteljni) isplovljava sa zadatkom bombardovanja položaja obalske artiljerije pet kilometara južno od Hankoa. Uspeva da ispali svega 35 projektila pre nego što ga je serija bliskih promašaja finske obalske artiljerije prisilila na povlačenje. U toj razmeni artiljerijske vatre je zadobio oštećenja koja je morao da sanira u letonskoj luci Lijepaja. U luci ostaje sve do završetka Zimskog rata, nakon čega odlazi u Kronštat gde boravi od oktobra 1940. do 21. maja 1941. godine.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] Laka krstarica Kirov

Nemački napad na Sovjetski Savez zatiče laku krstaricu Kirov na vezu u blizini Rige, a brzo nemačko napredovanje zarobljava krstaricu u Riškom zalivu. U noći 24/25. i 26/27. juna podržava razarače na zadatku miniranja Irbovog moreuza. Nakon iskrcavanja goriva i municije, smanjuje svoj gaz i uz poteškoće prolazi kroz plitke vode kanala koji povezuje ostrvo Muhu i kopno Estonije, nakon čega krajem juna uplovljava u Talin. Tokom odbrane Talina, artiljerija sa Kirova je obezbeđivala vatrenu podršku braniocima, a krajem avgusta je u ulozi komandnog broda za zadatak evakuacije flote iz Talina za Lenjingrad. Ostatak rata će provesti blokirana nemačkim minskim poljima u Lenjingradu i Kronštatu, te je jedino mogla da pruža vatrenu podršku braniocima Lenjingrada. U brojnim napadima nemačke avijacije i artiljerije na grad biva oštećena i krstarica Kirov, a najznačajnija oštećenja zadobija 4. i 5. aprila kada je pogađaju tri avio bombe i jedan projektil kalibra 150 mm i oštećuju svih šest topova kalibra 100 mm, krmeni dimnjak, glavni jarbol; tada gine 86 članova posade, dok je 46 članova posade ranjeno. Popravke broda su potrajale dva meseca i tokom njih je uklonjen katapult, ugrađen je lakši jarbol, a ojačano je protivavionsko naoružanje. Nakon što je Lenjingrad početkom 1944. oslobođen, laka krstarica Kirov ostaje u Lenjingradu i sredinom 1944. učestvuje u ofanzivi Viborg-Petrozavodsk, sa zadatkom obezbeđenja vatrene podrške jedinicama Crvene armije.

Laka krstarica Kirov u blokiranom Lenjingradu

Nakon završetka Drugog svetskog rata, Kirov prilikom isplovljavanja iz Kronštata 17. oktobra 1945. nailazi na nemačku minu, te na popravkama ostaje do 20. decembra 1946. godine. Pogonski kompleks je modernizovan prilikom remonta 1949-1953, kada su radari, sistemi upravljanja vatrom i protivavionski topovi zamenjeni sovjetskim. Januara 1956. učestvuje na manevrima u Severnom moru. Dve godine kasnije biva prevedena u rezervu, da bi se nakon dve godine vratila u aktivnu službu. Nakon što je 1961. godine reklasifikovana u školsku krstaricu, posećuje Poljsku i Istočnu Nemačku, da bi 22. februara 1974. bila prodata u staro gvožđe. Nakon izlaska iz flotne liste, sa lake krstarice Kirov je demontirana pramčana artiljerijska kupola i postavljena u Sankt Petersburgu kao spomenik braniocima Lenjingrada.

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ] Pramčana kupola lake krstarice Kirov – spomenik braniocima Lenjingrada