Rusko oružje za napredak na frontu: Ometanje kao najbolja odbranaUkrajina je za odbranu od agresije dobila ‘bazične’ HIMARS sisteme, protiv kojih se Rusija borila ‘Pancirima’, a u posljednje vrijeme i modifikovanim sistemom ‘R-330 Zhitel’.Od početka rata u Ukrajini suština odbrane Kijeva je bila napad na ruske položaje na severoistoku zemlje.
Početkom ove godine Ukrajini je isporučeno najmanje 20 sistema
HIMARS, iako su u Washingtonu naveli da oni imaju „izvesna ograničenja“. Ta ograničenja su se odnosila na modifikacije sistema za navigaciju i navođenje, kako Kijev ne bi mogao da gađa položaje unutar ruske teritorije.
Sam sistem
HIMARS se sastoji iz pokretnih lansera
GMLRS, te jednog ili više komandnih vozila. Najčešće je sistem montiran na teške kamione
FMTV, mada postoje i verzije koje mogu da budu stacionarne (poput sistema
„Patriot“). Nove verzije
HIMARS sistema mogu umesto nekoliko raketa biti opremljene taktičkom raketom velikog dometa
ATACMS (
Army Tactical Missile System). Takođe, u Avganistanu je ovaj sistem korišćen i sa raketama tipa
JTACMS, koje su se do tada koristile samo sa aviona bombardera. Prvo korišćenje
ATACMS sistema je bilo za vreme operacije „Pustinjska oluja“ 1991, kada su na iračke snage ispaljena 32 takva taktička projektila.
Najčešća verzija
HIMARS / ATACMS sistema se naziva
M-39 Block II, i može da bude opremljena bojevim glavama
APAM, namenjenim uništavanju bunkera, mostova, aerodroma, kao i čitavih neprijateljskih instalacija. Verzija
M-39 Block IA je unapređena direktnim satelitskim navođenjem (
DGG, Direct directional GPS Guidance), što je preciznost povećalo na 30 do 50 metara, a svoju prvu upotrebu je imala za vreme operacije
„Iračka sloboda“.
Ukrajina je dobila „bazične“
HIMARS sisteme, najčešće
M-30A1, sa
AW bojevim glavama (
fragmentisana vazdušno-eksplozivna, prim. Kubovac), dometa do 100 kilometara. Nekim od sistema su imali i
IMPS bojeve glave, koje sadrže na hiljade komada volframa. Kada bi bojeva glava bila detonirana iznad mete, hiljade malih delova bi uništili čitava područja, često aktivirajući i neprijateljsku municiju i eksplozive. Barem jedan
HIMARS isporučen Kijevu je imao bojevu glavu
PBX-109, kompanije
General Dynamics. Ovo je najnovija verzija sistema, i proizvodi se od 2005.
Prva upotreba
HIMARS-a u Ukrajini se desila krajem decembra, kada je uništen ceo položaj ruskih snaga u Donjecku, te poginulo 63 pripadnika ruske armije. Sa druge strane, Kijev je tada saopštio da je poginulo najmanje 430 ruskih vojnika.
HIMARS je takođe naneo velike gubitke ruskim snagama u regionu grada Hersona, te presekao ruski sistem snabdevanja. Nakon toga, Kremlj je naredio povlačenje iz čitavog regiona reke Dnjepar. Takođe, jednom
HIMARS raketom je uništen i most
Antonovski, koji je bio ključno čvorište za snabdevanje ruskih snaga na celom jugoistoku zemlje i dalje ka lukama u Crnom moru.
‘Pancir’ kao ruski odgovorBudući da HIMARS sistem ima operativni domet od oko 500 kilometara, ruske jedinice su prvih meseci pokušavale da se odbrane korišćenjem sistema
„Pancir“. To je jedan od najnaprednijih ruskih sistema PVO, a kombinuje rakete kratkog do srednjeg dometa (
prim. Kubovac) sa artiljerijskim sistemom velikog kalibra. Najčešća je verzija
S-1 (
NATO naziv SA-22 Greyhound), a proizvodi ga
KBP Kompanija iz grada Tula.
„Pancir“ se često koristi za odbranu aerodroma, velikih mehanizovanih jedinica, kao i za podršku velikim strateškim raketnim sistemima
S-300 ili
S-400. Za razliku od sličnih zapadnih i NATO sistema,
„Pancir“ može da koristi i rakete i granate dok je u pokretu. Sistem se smatra značajno naprednijim i boljim od francuskog sistema
„Crotale NG“, britanskog
„Rapier 2000“ i nemačkog
„SeaRAM“.
Pre 10 godina je predstavljen i
„Pancir“ sa dvostranim radarom (
prim. Kubovac), čime je njegova efikasnost povećana za 40 odsto. Ipak,
„Pancir“ u Ukrajini nije mogao da zaštiti ruske položaje od
HIMARS-a, pre svega zbog toga što on nema predvidivu putanju leta. Zahvaljujući GPS satelitskom navođenju,
HIMARS i
ATACMS rakete mogu da „padaju“ na ruske položaje pod pravim uglom, da lete ispod radara sistema
„Pancir“ ili da u toku leta menjaju mete i visinu leta.
Modifikovani adut iz rukavaPoslednjih meseci ipak su primetni uspesi u obaranju projektila
HIMARS (
prim. Kubovac) i to modifikovanim sistemom
„R-330 Zhitel“ (rus.
Житель). Sistem je namenjen elektronskom ometanju neprijateljskih položaja i komunikacija i koristi nekoliko teleskopskih antena sa APA (Active Phased Array) sistemom signala za ometanje.
„Zhitel“ se obično sastoji iz dva kamiona, komandne stanice i sistema za ometanje sa antenama.
Iako prvobitno namenjen za ometanje radio komunikacija, kao i navođenih projektila, modifikovani sistem može da ometa i satelitske signale na frekvencijama od 100 do 2.000 MHz. Verzije sa
„KS-100m“ kompjuterski kontrolisanom navigacijom mogu i da odrede pravac odakle dolaze signali za navođenje, pa čak i da odaberu tačan signal koji će se ometati. Na taj način je moguće „odabrati“ čak i posebni projektil u letu, koji nakon ometanja satelitskog signala ili pogađa pogrešnu metu ili jednostavno pada bez aktiviranja, nakon što pređe granicu svog maksimalnog dometa.
„R-330 Zhitel“ je prvi put zvanično upotrebljen 1996. godine prilikom napada na položaj Džokara Dudajeva, čečenskog separatiste i predsednika tadašnje samoproglašene "Republike Ičkerija".
U junu mesecu ove godine tri modifikovana
„Zhitela“ su primećena na severu Ukrajine, a ruske snage su tvrdile da on sada može pored satelitskih, da ometa i signale mobilne telefonije do 300 kilometara. Takođe, Kremlj je tvrdio da je u septembru prošle godine „
Zhitel“ sa položaja na Krimu uspešno ometao komunikacije američkog AWACS aviona za izviđanje iznad Crnog mora, kao i još jednog izviđačkog aviona „
AEW E-2 Hawkeye“.
Ipak, „
Zhitel“ nije „svemoguć“. Iako može da ometa navođene balističke projektile i rakete, on nije imun na inercione projektile i avionske bombe bez elektronskog biranja mete.
„Zhitel“ je takođe često „usamljen“, budući da signali velike snage ne ometaju samo neprijateljske, već i ruske sisteme. U martu ove godine dva
„Zhitela“ su uništena korišćenjem navođene artiljerijske bombe
„M-982 Excalibur“, američke proizvodnje.
Takođe,
„Zhitel“ je neefikasan protiv modernih dronova, budući da oni imaju sopstvene kompjutere za navođenje, te se u slučaju gubitka veze sa stanicom na zemlji ili GPS signala oslanjaju na infracrvene kamere i druge senzore leta. U septembru prošle godine jedan (nemodifikovan) sistem
„Zhitel“ je uništen u regionu Harkova, korišćenjem turskog drona
„Bayraktar TB-2“.
HIMARS:
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Pancir S1:
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
R-330Zh Zhitel:
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Izvor