Šta je sve Ukrajina nasledila od SSSR-a od sistema PVO?

[Kubovac]

Nakon raspada SSSR-a, na teritoriji Ukrajine ostala je ogromna količina vojne opreme i naoružanja. Ukupan broj vojnika stacioniranih u Ukrajini 1991. godine premašio je 600.000. Kijevski, Odeski i Karpatski vojni okrug obuhvatali su šest tenkovskih i kombinovanih armija i jedan armijski korpus.

U ovom tekstu osvrnuću se na nasleđe sistema trupne PVO Ukrajine, sa posebnim osvrtom na najubojitije sisteme S-300V1 i Buk-M1.

Za zaštitu trupa na mestima koncentracije, štabova, mostova, prelaza i drugih važnih objekata od vazduhoplovnih udara, postojalo je 9 protivvazduhoplovnih raketnih brigada opremljenih sistemima PVO srednjeg dometa Krug ili Buk, kao i dalekometnim S-300V1. Svakoj motorizovanoj streljačkoj ili tenkovskoj diviziji dodeljen je protivvazduhoplovni raketni puk Kub ili Osa. Motorizovane streljačke i tenkovske pukove u maršu i na mestima koncentracije od vazduhoplovnih napada pokrivali su raketni i artiljerijsko-raketni divizioni naoružani sa sistemima ZSU-23-4 Šilka, Tunguska, Tor, Strela-10 i Strela-1M.

Prema referentnim podacima, Ukrajina je prilikom podele sovjetske vojne imovine dobila od trupne PVO sisteme: 6 diviziona S-300V1, 42 baterije sistema PVO Buk, 27 baterija sistema PVO Krug, 12 baterija sistema PVO Kub.
Od samohodnih sistema kratkog dometa bilo je 24 sistema PVO Tor, do 150 sistema PVO Osa, najmanje 180 sistema Strela-10 i Strela-1M, oko 50 sistema PVO Tunguska. Deo zastarelih kompleksa bio je u skladištu, a raspušteni su u drugoj polovini 1990-ih.

Otprilike 10 godina nakon što je Ukrajina postala posebna država, sistem protivvazduhoplovne odbrane srednjeg dometa Krug ostao je u upotrebi. Rukovodstvo Ministarstva odbrane Ukrajine smatralo je da nema smisla trošiti resurse na održavanje kompleksa u radnom stanju, čija starost prelazi 25 godina.

Iako je poslednja modifikacija Krug-M1, koja se pojavila 1974. godine, sa dometom gađanja od 6–50 km, mogla da se bori čak i sa krstarećim raketama i imala je domet po visini od 15–24.500 m, održavanje stanice za navođenje raketa 1S32M, većina elementarne baze koja je napravljena na elektrovakuum uređajima zahtevala je mnogo rada i visokokvalifikovanog osoblja. Osim toga, usled pucanja gumenih rezervoara protivvazduhoplovnih projektila, iz njih je često tekao kerozin, što je stvaralo veliku opasnost od požara.

Krug u vojsci Ukrajine:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Sa izbacivanjem iz upotrebe sistema PVO Krug, ukrajinska vojska je izbacila iz upotrebe komplekse Kub i Buk prve modifikacije. Kao i na Krugu, u stanicama za navođenje ovih sistema PVO bilo je dosta elektronskih cevi, a rakete su prevazišle garantni rok rada. Naravno, u slučaju kompetentnog održavanja i modernizacije, ovi kompleksi bi mogli da rade još 10-15 godina, a mogli bi da opstanu i do februara 2022. Ali Oružane snage Ukrajine imale su značajan broj mnogo modernijih Buk-M1, a zastareli sistemi PVO su uskladišteni.

Oružane snage Ukrajine su u 21. veku potpuno napustile mobilne sisteme PVO kratkog dometa Strela-1M, Strela-10SV/M i Osa-AK. Ovi kompleksi su stavljeni van upotrebe zbog isteka resursa i nedostatka zaliha ispravnih protivvazduhoplovnih raketa. Međutim, nisu svi PVO sistemi Strela-10 ranih modifikacija pretvoreni u staro gvožđe. Deo bazne šasije MT-LB, nakon velikog remonta, prilagođen je za prevoz posada LPRS-a ili su na njih ugrađene dvostruki protivavionski topovi 23 mm ZU-23.

Raketni sistem Osa-AKM u vojsci Ukrajine:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Zbog nemogućnosti održavanja u radnom stanju, svi raspoloživi PVO sistemi Tor i raketno-topovski kompleksi Tunguska poslati su na skladištenje. Bez ruske tehničke podrške nije bilo šanse da se ova borbena vozila vrate u službu.

Tako su do februara 2022. godine na raspolaganju Oružanim snagama Ukrajine ostali samo vojni sistemi PVO proizvedeni od sredine 1980-ih do prve polovine 1991. godine. Neki od kompleksa su isporučeni u inostranstvo, neki su demontirani radi rezervnih delova. Zbog nedostatka sistema PVO na licu mesta, postojeći sistemi trupne PVO srednjeg i dugog dometa prebačeni su u funkciju sistema PVO koji su organizaciono deo Vazduhoplovstva Ukrajine (teritorijalna PVO). Ali pošto su sistemi PVO S-300V1 i sistemi PVO Buk-M1 prvobitno bili namenjeni za trupnu PVO, oni se pominju u ovom tekstu.

Razvoj S-300V suočio se sa brojnim poteškoćama, u vezi sa kojima je 1983. godine u probnu upotrebu ušla srednja verzija, poznata kao S-300V1, koja je uključivala samo raketni odbrambeni sistem 9M83, dizajniran za uništavanje aviona u uslovima intenzivnih elektronskih protivmera, krstarećih raketa i balističkih raketa MGM-52 Lance. Protivvazduhoplovni sistem S-300V sa raketom 9M82, u kojem je bilo moguće gađati balističke rakete MGM-31A Pershing IA, vazduhoplovne aerobalističke rakete SRAM i avione za ometanje, ušao je u upotrebu 1988. godine.

Ukrajina je prilikom podele sovjetskog vojnog nasleđa dobila dve brigade naoružane pojednostavljenom modifikacijom S-300V1 sa raketama 9M83. Ovaj PVO sistem je sposoban da gađa ciljeve na udaljenosti od 6–72 km. Visinski domet je 25 km, minimalna visina je 25 m. Verovatnoća pogađanja balističke rakete MGM-52 Lance bila je 0,5-0,65, a mete tipa lovca 0,7-0,9. Omogućava otkrivanje aerodinamičkih ciljeva na udaljenosti do 240 km i istovremeno gađanje 6 ciljeva, sa maksimalno do 2 rakete.

Ukrajinska 25. protivvazduhoplovna raketna brigada, naoružana sa S-300V1, stacionirana u okolini grada Strija, Lavovska oblast, rasformirana je 2002. godine, a njena oprema je naknadno korišćena kao izvor rezervnih delova.

Jedan od tri diviziona 137. raketne brigade PVO po principu "rotacije" je bio na borbenom dežurstvu na periferiji vojnog aerodroma Uman, dok je tehnika druga dva diviziona bila na mestu stalnog razmeštaja u Čerkaskom regionu. 2012. godine brigada je rasformirana, a oprema prebačena na skladište.

U 2018. godini postalo je poznato da su radarska oprema, lanseri i protivvazduhoplovne rakete 9M83 najmanje jednog diviziona S-300V1 dovedeni u operativno stanje u preduzeću Žuljanski mašinski kombinat VIZAR u gradu Višnjeve. Nakon toga, na poligonu Jagorlik u Hersonskoj oblasti održana je trenažno gađanje. Saopšteno je da će remontovani i delimično modernizovani S-300V1 ući u službu 210. puka PVO, koji je takođe trebalo da bude raspoređen u blizini aerodroma Uman, ali ovi planovi, po svemu sudeći, nisu uspeli da se realizuju.

Jedini divizion S-300V1 prebačen je u sastav 201. raketne brigade PVO, koja ima i sisteme PVO S-300PS, sa stalnim mestom razmeštaja u gradu Pervomajsku, Nikolajevska oblast. Tako su do 24. februara 2022. Oružane snage Ukrajine imale jedini aktivni protivvazduhoplovni sistem S-300V1 sa dometom većim od 70 km protiv vazduhoplovnih ciljeva.

S-300V1 u vojsci Ukrajine:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Raketni sistem PVOBuk-M1

Do početka specijalne vojne operacije, protivvazduhoplovne raketne snage Vazduhoplovstva Ukrajine, koje su se sastojale od tri protivvazduhoplovna raketna puka, imale su deset diviziona raketnog sistema PVO Buk-M1.
U skladištu je još nekoliko baterija, ali je povratak u rad Buka, koji je bio dostupan u magacinima, bio izuzetno problematičan i pre 24. februara, a sada je sve više nemoguć.

Čak i uzimajući u obzir činjenicu da su svi ukrajinski PVO sistemi Buk-M1 izgrađeni u SSSR-u, oni i dalje imaju dobar borbeni potencijal. U poređenju sa sistemima protivva
zduhoplovne odbrane Kub-M3 i Buk, modifikacija Buk-M1, koja je puštena u upotrebu 1983. godine, imala je poboljšane sposobnosti da se nosi sa krstarećim raketama i helikopterima, povećana je verovatnoća pogađanja krstarećih raketa, a takođe je postalo moguće za brzo presretanje taktičkih balističkih projektila.

Protivvazduhoplovni raketni divizion Buk-M1 obuhvata: mobilno komandno mesto, stanicu za otkrivanje i praćenje ciljeva, dve baterije protivvazduhoplovnih raketa sa po dva samohodna lansera i po jedan lanser-punjač 9A39, kao i veze, tehničke jedinice za podršku i održavanje.

Za uništavanje aerodinamičkih i balističkih ciljeva koriste se rakete 9M38M1 sa maksimalnim dometom gađanja od 35 km, opremljene poluaktivnim radarskim tragačem. Verovatnoća uništenja mete tipa lovac sa jednom raketom u odsustvu elektronskih smetnji je 0,8 ... 0,95. Kompleks je sposoban da obara krstareće rakete sa verovatnoćom da pogode najmanje 0,4, kao i helikoptere koji lebde - sa verovatnoćom od 0,3-0,4 na udaljenosti od 3,5 do 10 km.

Čak i najsavršenije oružje jednog dana ostari, potrebno mu je renoviranje i modernizacija. U početku je obnova ukrajinskih sistema PVO Buk-M1 bila povezana sa pokušajima prodaje ovih sistema na stranom tržištu. Do danas, jedini kupac ukrajinskih „Bukova“ je Gruzija.

Negde od 2006. godine, elementi raketnog sistema Buk-M1 i 9M38M1 postepeno su obnavljani u preduzećima Ukroboronservisa sa produženjem veka trajanja na 10 godina.
Prema ruskom koncernu Almaz-Antej, Ukrajina je imala oko 1.000 raketa 9M38M1 i konsultovala se o produženju njihovog radnog veka i modernizaciji.

Vredi priznati da je Ukrajina uspela da održi u radnom stanju značajan deo postojećih sistema PVO Buk-M1, koji se pokazao kao ozbiljan protivnik ruske frontovske avijacije i u nekim slučajevima uspešno presreo ruske krstareće rakete. Taktika korišćenja ovih sistema PVO zavisi od borbene situacije i lokacije.

U dometu ruskih protivradarskih raketa i drugog vođenog avionskog naoružanja velikog dometa, posade sistema Buk-M1 najčešće koriste taktiku „zasede“, bez stalnog korišćenja radarskih stanica. Istovremeno, pojedinačna samohodna lansirna oruđa sa radarom su sposobna da rade autonomno, primaju oznaku cilja iz spoljnih izvora ili vrše vizuelnu potragu za metom.
Radar za osvetljenje se uključuje i cilj se hvata neposredno pre lansiranja protivvazduhoplovne rakete. Pri pokrivanju stacionarnih objekata u dubini odbrane obično dežuraju protivvazduhoplvone baterije sa uključenim osmatračkim radarima, što omogućava blagovremeno otkrivanje krstarećih raketa koje lete na maloj visini.

Prema procenama stranih stručnjaka, oko polovine ukrajinskih PVO sistema Buk-M1 je onesposobljeno ili uništeno. Pored toga, tokom neprijateljstava je potrošena većina raketa 9M38M1 sa proširenim resursom. Međutim, zbog prilično velikog dometa dejstva, dobre otpornosti na ometanje, mobilnosti i preživljavanja pojedinih elemenata, ovi sistemi i dalje predstavljaju ozbiljnu opasnost.

Ovi sistemi PVO nisu isporučivani istočno-evropskim državama koje su bile deo Varšavskog pakta, pa stoga nisu ni ušle u sastav NATO.
Sudbina isporučenih diviziona Buk-M1 Finskoj ostaje nejasna. Sistemi su uskladišteni i mogli bi biti (ako već nisu) isporučeni Ukrajini.

Buk-M1 u Vojsci Ukrajine:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

IZVOR

[Kubovac]

Ukrajinski sistemi teritorijalne PVO nasleđeni od SSSR-a

Posle raspada Sovjetskog Saveza, u Ukrajini je ostala moćna grupacija PVO zemlje, kakve nije bilo ni u jednoj saveznoj republici. Samo je Rusija posedovala veliki arsenal protivvazduhoplovnog naoružanja. Vazdušni prostor Ukrajinske SSR branila su dva korpusa (49. i 60.) 8. zasebne PVO armije. Pored toga, na teritoriji Ukrajine su se nalazile jedinice 28. korpusa PVO 2. odvojene armije PVO.

Struktura i naoružanje protivvazduhoplovnih raketnih snaga stacioniranih u Ukrajini bili su slični onima usvojenim u PVO SSSR-u. Protivvazduhoplovni raketni divizioni 8. armije PVO bili su naoružani sistemima PVO: S-75M3 Volhov, S-125M/M1 Neva, S-200 Vega-M i S-300PT/PS. Starije verzije kompleksa S-75M Volhov, S-125 Neva, S-200 Angara uklonjene sa borbenog dežurstva nalazili su se u bazama skladištenja. 1991. godine u sastavu 8. armije PVO je bilo 18 PVO pukova i PVO brigada, koje su imale više od 100 raketnih diviziona PVO.

Tokom sovjetske ere, sistemi protivvazduhoplovne odbrane bili su raspoređeni duž zapadne granice i oko važnih administrativnih i industrijskih centara. Po gustini razmeštanja sistema PVO srednjeg i dugog dometa po jedinici teritorije, Ukrajina je samouvereno zauzela prvo mesto u svetu.

U procesu reformisanja oružanih snaga Ukrajine, prvi su smanjeni delovi raketnih jedinica, gde su bili u upotrebi PVO sistemi S-75M3 i S-125M. Desetine kompleksa otišlo je na reciklažu, a sa njima i hiljade protivvazduhoplovnih projektila. To je u velikoj meri bilo posledica objektivnih okolnosti. Pre svega, kompleksi prve generacije, koji su zahtevali radno intenzivno održavanje, sa elementima cevne tehnologije, koji su iscrpeli svoje resurse, i rakete sa davno isteklim garantnim rokovima skladištenja, za koje nije bilo kondicioniranog mlaznog goriva i koje su prvenstveno otpisane.

Od 2010. godine u Ukrajini je bilo oko 30 protivvazduhoplovnih sistema i kompleksa srednjeg i dugog dometa u radnom stanju: S-300PT/PS i S-200VM  sistemi. Održavanje PVO S-200VM sa raketama na tečno gorivo, koje su koristile toksično gorivo i agresivni zapaljivi oksidator, bilo je moguće zahvaljujući herojskim naporima tehničkih timova, posada i remonta.
Do 2014. godine preživelo je nekoliko diviziona naoružanih S-200VM dugog dometa. Ali trenutno u Ukrajini nema efikasnih kompleksa ovog tipa. 2016. godine likvidiran je poslednji divizion 540. Lavovskog protivvazduhoplovnog raketnog puka.

U toku reorganizacije Vazduhoplovstva Ukrajine, zbog nedostatka savremenog protivvazduhoplovnog naoružanja srednjeg i dugog dometa, trupni PVO sistemi Buk-M1 i S-300V1 prebačeni su u PVO objekata. Više o ovim ukrajinskim kompleksima je opisano ranije.

Ukrajinski S-300PT/PS

Ukrajina je od SSSR-a dobila 43 diviziona raketnih sistema PVO S-300PT/PS. U drugoj polovini 1980-ih, sistemi S-300PT i S-300PS su objedinjeni za korišćenje protivvazduhoplovnih raketa 5V55R (domet gađanja na ciljeve na velikim visinama do 75 km), koje koriste radio komandno navođenje sa praćenjem kroz raketu (TVM / SAGG, prim. Kubovac). Osnovna razlika između S-300PT (puštenog u upotrebu 1979. godine) i S-300PS (puštenog u upotrebu 1983. godine) je u tome što su glavni elementi sistema S-300PT vučeni, dok su na S-300PS samohodni.

Pre raspada Sovjetskog Saveza, svi prethodno izgrađeni S-300PT su obnovljeni i unapređeni kako bi se poboljšale borbene performanse. Sistem sa modifikovanom opremom za navođenje dobio je oznaku S-300PT-1.

S-300PT-1, položaj kod Kijeva:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Garantni rok za S-300PT/PS pre remonta bio je 25 godina, a najnoviji sistemi protivvazduhoplovne odbrane dostupni u Ukrajini proizvedeni su 1990. godine. Otprilike tokom prvih 15 godina nakon što je Kijev dobio „nezavisnost“, održavanje najnovijih kompleksa u radnom stanju uglavnom je bilo posledica „kanibalizma“ protivvazduhoplovnih sistema u skladištu. Međutim, nije bilo dovoljno korišćenih delova i sklopova, pa je do 2010. godine 12–14 diviziona verovatno ostalo na borbenom dežurstvu.

Nakon dugih odlaganja i traženja sredstava, 2004. godine Centar za naoružanje i vojnu opremu, koji je strukturna jedinica Državnog preduzeća Ukroboronservis, započeo je praktične radove na restauraciji i delimičnoj modernizaciji PVO sistema S-300PT/PS. Sredinom 2012. godine odobren je „Program obnavljanja borbene sposobnosti protivvazduhoplovnih raketnih trupa Vazduhoplovstva Oružanih snaga Ukrajine do 2017. godine“, čija je implementacija poverena Ukroboronservisu.

S-300PT-1, na jednoj od vojnih parada u Ukrajini

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Program je predviđao godišnji remont četiri kompleksa S-300PS i jednog Buk-M1. Pored protivvazduhoplovnih sistema, remontovano je i modernizovano pet komandnih mesta upravljanja 5N83S, od kojih svaki upravlja sa do 6 raketnih diviziona S-300PT/PS.

Raketni sistemi S-300PS u vojsci Ukrajine

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Pomenuta je i rekonstrukcija radara borbenog režima 64N6 Stervjatnik (zap. Big Bird, prim. Kubovac), namenjenog za davanje oznake cilja sistemima PVO S-300PT/PS. U toku remontno-restauratorskih radova, ove stanice su dobile nova sredstva za prikazivanje informacija i komunikacije. U Žuljanskom mašinogradilištu „Vizar“ produžen je radni vek protivvazduhoplovnih raketa 5V55R.

Osnovni osmatračko-akvizicijski radar raketnih pukova i brigada S-300PT/PS, 64N6 Stervjatnik:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Protivvazduhoplovni raketni divizioni su jedan po jedan skidani sa borbenog dežurstva i upućivani na popravku. Da bi sačuvao resurse raketa i vojne opreme, ukrajinski S-300PT/PS je vrlo često vršio borbeno dežurstvo sa smanjenim formacijskim sastavom, kada je na vatrenom položaju bilo samo 2-4 lansera.

U 2014. godini na teritoriji poluostrva Krim bila su raspoređena dva ukrajinska diviziona S-300PS i jedan S-300PT. Nakon što je Krim postao deo Ruske Federacije, većina pripadnika ukrajinskih jedinica PVO stacioniranih na Krimu zaklela se na vernost Rusiji. Ruski mediji javili su da su ukrajinski S-300PT/PS stacionirani na Krimu i deo opreme radiotehničkih jedinica vraćeni Ukrajini.

Uprkos ozbiljnim poteškoćama, Ukrajina je uspela da obnovi značajan deo raspoloživih sistema PVO S-300PT/PS. U pripremi ove publikacije, na satelitskim snimcima koji su u javnom vlasništvu, a koji odgovaraju periodu 2020–2021, bilo je moguće pronaći položaje 22 diviziona PVO S-300PT/PS. Još 6 diviziona nalazilo se u bazama za skladištenje i na punktovima stalnog razmeštaja raketnih brigada PVO.

Oleksandar Hramčihin, u članku „Koliko je strašna ukrajinska protivvazdušna odbrana“, objavljenom u novinama Nezavisimoe Voenoie Obozrenie 6. septembra 2022, navode se sledeće količine S-300PT i PS:

- S-300PT između 11-13 raketnih diviziona
- S-300PS između 13-16 raketnih diviziona

Razmeštaj ukrajinskih raketnih diviziona S-300PT/PS pred početak rata, 2020. godine:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Ali čak i uzimajući u obzir uništavanje i zarobljavanje nekoliko diviziona S-300PT/PS i konfuziju prvih dana rata, ukrajinski PVO sistemi S-300PT/PS bili su primorani da se konsoliduju sami sa sobom, uspevši da kasnije nanesu osetljive gubitke ruskoj frontovskoj avijaciji. Uprkos ponovljenim izjavama ruskih medija i visokih vojnih zvaničnika o potpunom gušenju ukrajinskog PVO sistema, on je brzo uspeo da se oporavi od šoka, nakon čega je uspostavljena svojevrsna ravnoteža.

Piloti ruskih borbenih aviona počeli su da izbegavaju ulazak u zonu delovanja ukrajinskih PVO sistema Buk-M1 i PVO sistema S-300PS/PT raspoređenih daleko od linije oružanog sukoba, nakon čega su njihove posade prešle na borbu protiv krstarećih raketa. Prema informacijama objavljenim u otvorenim izvorima, ukrajinski S-300PT/PS su u stanju da se bore sa tako složenim ciljevima kao što su krstareće raketa na daljinama do 55 km.

Generalno, uprkos nekim nedostacima, stari sovjetski protivvazduhoplovni sistemi, čija je starost već prešla 30 godina, pokazuju dobru efikasnost. Moram da kažem da je ruska specijalna vojna operacija bila prvi oružani sukob u kome su sistemi S-300P korišćeni po svojoj nameni u realnim borbenim uslovima.

Ukrajinski sistemi S-125M Neva

Krajem 1991. pod ukrajinsku nadležnost je došlo 29 diviziona raketnih sistema PVO S-125M/M1 Neva, a u skladištu je bilo još oko 15 starih S-125 sa lanserima za dve rakete.

Iako sistem PVO S-125, kao i S-75 i S-200, spada u prvu generaciju, zbog relativno jednostavnog dizajna i dobrih servisnih i operativnih karakteristika, nakon modernizacije ovaj kompleks je i dalje tražen. S-125 je postao prvi protivvazduhoplovni kompleks PVO SSSR-a sa protivvazduhoplovnim raketama na čvrsto gorivo. Upotreba čvrstog goriva u raketnim motorima ima niz značajnih prednosti u odnosu na protivavionske rakete sa motorima na tečno gorivo i oksidante.

Raketa 5V27D dužine 5900 mm težila je 950 kg. Masa bojeve glave bila je 90 kg. Zona dekstva: 2,5–25 km. Plafon - 18 km. Uvođenje niza novih tehničkih rešenja koja do sada nisu korišćena u sovjetskim objektima protivvazduhoplovne odbrane omogućilo je smanjenje donje granice pogođenog područja u prvoj verziji na 200 metara, a na modernizovanom kompleksu S-125M1/A Neva-M1 sa protivvazduhoplovnim vođenim raketama 5V27D ova cifra je iznosila 25 metara. Ovo je postalo veoma važno nakon što su američka i izraelska avijacija, naišavši na sistem PVO S-75, prešle na operacije na malim visinama.

Raketni sistem S-125M Neva, ukrajinske vojske:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]


Kako su ukrajinski niskovisinski kompleksi S-125 dotrajali, oni su uklonjeni sa borbenog dežurstva. Poslednji PVO sistemi S-125M1 iz okoline Mariupolja i sa Krima povučeni su sa svojih pozicija 2005. godine. Relativno sveži kompleksi nisu odloženi, već poslati na skladištenje.
Izvestan broj diviziona prodat je Gruziji (ali nije korišten u kratkotrajnom ratu sa Rusijom 2008. godine usled neispravnosti), Angoli i Sudanu. Uglavnom po damping cenama.
Od 2015. godine, ukrajinske skladišne baze su još uvek imale oko 10 diviziona PVO S-125M1 pogodnih za modernizaciju.

Ukrajinci su usvojili plan i sprovodili unapređenje i radikalnu modernizaciju raketnih sistema S-125M1 i neke modernizacione komplete i prodali u inostranstvo (npr. u Etiopiju - 3 modernizovana radara i stanice za vođenje raketa i 74 rakete). Program modernizacije je uključivao konstrukciju polu-mobilnih sistema, sa novim radarom za praćenje ciljeva i navođenje raketa FCR-125, kao i dubinsku modernizaciju raketa sa poluaktivnom i/ili aktivnom glavom za samonavođenje, označenim kao 5V27D-M1 i 5V27D-M2.

Modernizovani sistem S-125M1/A Neva, ukrajinske vojske, na gađanju:

[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]

Postoje informacije da su ukrajinske snage PVO, koje su strukturno deo Ratnog vazduhoplovstva, dobile 2-3 diviziona S-125 2019. godine. Ipak, nije jasno da li je reč o modernizovanim sistemima PVO ili samo o restauriranim, a ako modernizovanim, onda po kojoj opciji i sa kojim raketama. Jedan modernizovani raketni divizion S-125-2D1 imala je ukrajinska mornarica, stacioniran je bio u Očakovu.

Izvor

[Kubovac]

Na društvenim mrežama se pojavio snimak izvesne Zeba TV, u kom se vidi prolazak većeg broj komponenti sistema PVO Ukrajinske vojske. Iako se na snimku tvrdi da je to "od nedavno" i kao odgovor na rusku delimičnu mobilizaciju, ipak smatram da je realnije da je ovaj snimak snimljen ranije, pred ovaj rat.

Ipak, kako god bilo, veoma zanimljiv snimak na kome vidimo:

- Komandna stanica 9S470 raketnog sistema PVO Buk-M1
- Samohodno lansirno oruđe 9A310M1 raketnog sistema PVO Buk-M1 sa raketama 9M38M x 9 kom

- Komandna stanica 9S457 raketnog sistema PVO S-300V1
- Samohoodno lansirno oruđe 9A83 raketnog sistema PVO S-300V1 sa raketama 9M83 (Gladiator) x 4 kom

- Samohodno lansirno oruđe 5P85S raketnog sistema PVO S-300PS, sa raketama 5V55R x 4 kom

- Lansirno oruđe 5P85-1 raketnog sistema PVO S-300PT, sa raketama 5V55R x 4 kom

Sredstva su pripremljena "kao za paradu", što ovom snimku daje veću vrednost!