DVORSKI NEIMAR Nikolaj Krasnov, arhitekta koji je gradio BeogradSonja Šulović 15.03.2015.
Igrom sudbine koja je dvorskog arhitektu sa Krima dovela u Srbiju, Nikolaj Krasnov će ubrzo ponovo poneti epitet dvorskog neimara i graditelja Beograda. [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Nikolaj Petrovič Krasnov rođen je 5. decembra 1864. u podmoskovskom selu Honjatino, a iako skromnog porodičnog porekla, biće primljen u Moskovsko učilište slikarstva, vajarstva i graditeljstva. U 23. biće imenovan za glavnog arhitektu Jalte. Čuveni dvorac „Livadija“, u kom su Čerčil, Staljin, Ruzvelt 1945. krojili svet, gradio je Krasnov. Njegovu krimsku karijeru okončaće Oktobarska revolucija.
"Sa Malte, gde je bio u izbeglištvu do 1922, dolazi u Beograd gde u Ministarstvu građevina rukovodi Odsekom za monumentalne građevine i spomenike" kaže Ranka Rađenović iz Arhiva Jugoslavije. Njegov rad sa posebnom naklonošću posmatraće kralj Aleksandar I Karađorđević, koji mu je poveravao izradu projekata za najznačajnija državna zdanja. Kasnije, Krasnov je radio i Mauzolej Karađorđevića na Oplencu.
"Beograd u koji je došao Nikolaj Krasnov još je nosio ožiljke ratnih razaranja. Njegov stručni i umetnički profil bio je u idealnom saglasju sa ukusom tadašnjih investitora, a to su država i dvor, skloni konzervativnijim rešenjima. Period između dva rata obeležava razvoj moderne arhitekture" kaže Mileta Prodanović, slikar, profesor i književnik. Raznolikost Krasnovljevog opusa ogleda se u svim segmentima neimarstva, od pojedinačnih urbanističkih rešenja i monumentalnih palata, preko sakralnih i dvorskih rezidencijalnih objekata, do utilitarne i memorijalne arhitekture.
"Često je bio angažovan i na uređenju reprezentativnih enterijera, kao i eksterijera svih važnijih objekata" dodaje Rađenovićeva. U Beogradu je živeo 17 godina, a za predan i uspešan rad Krasnov je odlikovan u više navrata. Umro je u Beogradu 8. decembra 1939, a sahranjen je na ruskoj parceli Novog groblja. Danas u Beogradu Krasnov nema ulicu koja nosi njegovo ime...
Ministarstvo finansija (danas zgrada Vlade) [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Posle dva propala konkursa za projekat izgradnje Ministarstva finansija, od Krasnova je 1925. naručen projekat. Energični arhitekta je za manje od dva meseca izradio sve crteže. Gradnja je završena 1928, ali je ubrzo odlučeno da se dogradi još jedan sprat i preradi treći. I taj rad je poveren Krasnovu i 1938, godinu pred smrt, on je završio ovaj projekat koji je u istoriju arhitekture Beograda ušao kao
„virtuozna nadogradnja“.
Enterijer Doma narodne skupštine [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Gradnja je završena 1936. godine, a Krasnov je izradio mnogobrojne skice i crteže za uređenje enterijera (nameštaj, vrata, prozori, lusteri, svetiljke, štuko-dekoracija, fasadni detalji), uređenje ograde, za heraldiku, za postamente jarbola za zastave. Grb Kraljevine Jugoslavije smešten je na zabatu glavnog portala.
Most kralja Aleksandra I [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Tridesetih godina 20. veka Beograd je dobio most koji je povezivao prestonicu sa Zemunom. Krasnov je autor arhitektonske obrade substrukture mosta i skulpturne dekoracije. Bile su predviđene i statue na konjima srpskih, hrvatskih i bosanskih kraljeva, koje je trebalo da izradi Meštrović, ali do toga nije došlo. Bombardovanje 1941. „preživeli“ su samo piloni u Karađorđevoj ulici i na levoj obali Save.
Vojničko groblje na Zejtinliku i kosturnica na Vidu [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Spomen-kosturnica građena je od 1933. do 1936, prema projektu A. Vasića, koji je Krasnov preradio i po njegovim crtežima je izvršeno uređenje enterijera. Svoj sedamnaestogodišnji rad u Kraljevini Jugoslaviji Krasnov je završio još jednim monumentalnim memorijalom: spomen-kosturnicom na grčkom ostrvu Vido, poslednjem pristaništu mnogobrojnih srpskih oficira i vojnika Prvog svetskog rata.
Izložba do 21. maja [ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Izložba „Nikolaj Krasnov - ruski neimar Srbije“ traje do 21. maja u Arhivu Jugoslavije na Topčiderskoj zvezdi u Beogradu radnim danima i subotom od 9 do 16 sati. Većina dokumenata izložena je prvi put. Autori su Milan Medaković i Ranka Rađenović iz Arhiva Jugoslavije i Đurđija Borovnjak iz Istorijskog arhiva Beograda.
Izvor:
www.blic.rs
