O Koriolisov-om efektu kod tenkovaKoriolisov efekat može imati uticaja na gađanje manjih meta na većim daljinama kod tenkova. Koriolisov efekat je posledica rotacije Zemlje i može uzrokovati odstupanje projektila od njihove predviđene putanje. Ovo odstupanje postaje značajnije na većim daljinama, jer projektil provodi više vremena u letu, što omogućava Koriolisovom efektu da ima veći uticaj.
Koriolisov efekat se koriguje uzimanjem u obzir nekoliko faktora koji utiču na odstupanje projektila od cilja. Evo kako se to obično radi:
1.
Balistički računari: Moderni tenkovi su opremljeni balističkim računarima koji automatski računaju korekcije za Koriolisov efekat. Ovi računari uzimaju u obzir brzinu projektila, udaljenost do cilja, geografski položaj (latitude) i orijentaciju tenka.
2.
Unos podataka: Operateri unose ključne podatke kao što su udaljenost do cilja, brzina vetra, temperatura, pritisak vazduha i vlažnost. Ovi podaci su važni za tačan proračun putanje projektila.
3.
Korekcija putanje: Balistički računar koristi ove podatke da izračuna potrebne korekcije za Koriolisov efekat. Ove korekcije se automatski primenjuju na nišanjenje tenka, pomerajući cev u odgovarajući položaj kako bi se kompenzovalo odstupanje.
4.
Ručno nišanjenje: U slučaju da balistički računar nije dostupan, posada tenka može ručno izvršiti korekcije. To uključuje proračunavanje odstupanja na osnovu poznatih formula za Koriolisov efekat i podešavanje nišana ili cevi tenka u skladu s tim.
Korekcije za Koriolisov efekat zavise od različitih faktora, uključujući brzinu projektila, geografski položaj i pravac gađanja. Evo nekoliko primera:
1.
Gađanje prema severu na severnoj hemisferi:
◦ Pretpostavimo da tenk ispaljuje projektil prema severu na udaljenost od 3000 metara.
◦ Brzina projektila je 900 m/s.
◦ Koriolisov efekat uzrokovaće da projektil odstupi udesno (istočno).
◦ Korekcija: Posada tenka ili balistički računar treba da usmere cev malo ulevo (zapadno) od cilja da bi kompenzovali ovo odstupanje.
2.
Gađanje prema jugu na severnoj hemisferi:
◦ Pretpostavimo da tenk ispaljuje projektil prema jugu na udaljenost od 3000 metara.
◦ Brzina projektila je 900 m/s.
◦ Koriolisov efekat uzrokovaće da projektil odstupi ulevo (zapadno).
◦ Korekcija: Posada tenka ili balistički računar treba da usmere cev malo udesno (istočno) od cilja da bi kompenzovali ovo odstupanje.
3.
Gađanje prema zapadu na severnoj hemisferi:
◦ Pretpostavimo da tenk ispaljuje projektil prema zapadu na udaljenost od 3000 metara.
◦ Brzina projektila je 900 m/s.
◦ Koriolisov efekat uzrokovaće da projektil odstupi nadole (južno).
◦ Korekcija: Posada tenka ili balistički računar treba da usmere cev malo naviše (severno) od cilja da bi kompenzovali ovo odstupanje.
4.
Gađanje prema istoku na severnoj hemisferi:
◦ Pretpostavimo da tenk ispaljuje projektil prema istoku na udaljenost od 3000 metara.
◦ Brzina projektila je 900 m/s.
◦ Koriolisov efekat uzrokovaće da projektil odstupi nagore (severno).
◦ Korekcija: Posada tenka ili balistički računar treba da usmere cev malo naniže (južno) od cilja da bi kompenzovali ovo odstupanje.
Formula za Koriolisov EfekatOdstupanje projektila zbog Koriolisovog efekta može se izračunati koristeći sledeću formulu:
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Na primer, za projektil ispaljen prema severu sa brzinom od 900 m/s na udaljenost od 3000 metara na geografskoj širini od 45°:
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
U ovom slučaju, projektil bi odstupio oko 4.5 cm udesno zbog Koriolisovog efekta. Korekcija bi uključivala pomeranje cevi tenka 4.5 cm ulevo od cilja.
Moderni tenkovi koriste napredne balističke računare koji automatski uzimaju u obzir različite faktore, uključujući Koriolisov efekat. Neki od ovih tenkova uključuju:
1.
M1 Abrams (SAD)
M1 Abrams je američki glavni borbeni tenk opremljen naprednim balističkim računarima koji mogu automatski uzeti u obzir Koriolisov efekat, kao i druge faktore kao što su brzina vetra, temperatura, pritisak vazduha i udaljenost do cilja.
2.
Leopard 2 (Nemačka)
Leopard 2 je nemački glavni borbeni tenk koji koristi sofisticirane balističke računare za precizno nišanjenje. Ovi računari mogu automatski uključiti korekcije za Koriolisov efekat.
3.
Challenger 2 (Ujedinjeno Kraljevstvo)
Challenger 2 je britanski glavni borbeni tenk sa naprednim balističkim računarom koji omogućava korekciju za Koriolisov efekat, kao i za druge balističke faktore.
4.
T-14 Armata (Rusija)
T-14 Armata je ruski glavni borbeni tenk nove generacije koji koristi naprednu tehnologiju za nišanjenje i kontrolu vatre. Opremljen je balističkim računarom koji može automatski uzeti u obzir Koriolisov efekat.
5.
Leclerc (Francuska)
Leclerc je francuski glavni borbeni tenk sa sofisticiranim balističkim računarom koji uključuje korekcije za Koriolisov efekat kao deo svog sistema za kontrolu vatre.
6.
K2 Black Panther (Južna Koreja)
K2 Black Panther je južnokorejski glavni borbeni tenk opremljen naprednim balističkim računarom koji automatski uzima u obzir Koriolisov efekat prilikom izračunavanja putanje projektila.
Ovi tenkovi koriste integrisane balističke računare koji operaterima omogućavaju unos različitih podataka, uključujući udaljenost do cilja, brzinu vetra, temperaturu i druge parametre. Na osnovu tih podataka, računar automatski izračunava potrebne korekcije, uključujući i korekcije za Koriolisov efekat, kako bi se obezbedila maksimalna preciznost prilikom gađanja ciljeva na velikim udaljenostima.