Evo šta su drugi neki već rekli i kazivali o Hidro bazi u Kumboru. Prenosim deo teksta objavljenog u
Pobjedi objavljenog 10.jula 2012 god.
Odavno je baza u Kumboru namakla stoljeće, danas sasvim opustjela i sa svega nekoliko plovila Pogranične policije na inače brojnim vezovima. Dakako, ona je još jedna veoma bogata istorijska „čitanka” uz našu obalu, gdje su se ukrštali mnogi svjetski interesi, smjenjivale brojne imperije i državni poretci. Baš poput drevnih novskih kula i utvrda, već je spomenik i riznica sjećanja na sve ono što na kraju tvori i rječitu lekciju, posebno o zaludnosti i najveće sile, te besmislu svakog ratovanja. Kumbor, koji je ime dobio iz korijena italijanske riječi koja označava predgrađe, odvajkada je bio mjesto gdje su uplovljavali i sidra bacali najmoderniji svjetski ratni brodovi, podmornice i ostala „čuda“ vojne tehnike, ali i posebno atraktivna hidroavijacija, koja je odavde iščezla tek nakon Drugog svjetskog rata.
Jedan od njenih pionira bio je i kapetan Štumberger, Slovenac rođen davne 1892. u selu Šmarje kod Celja, poznatiji kao vlasnik negdašnjeg čuvenog pomorskog muzeja u Baošiću, nažalost, i sasvim poharanog ratnih devedesetih. Pošto je još od rane mladosti pokazivao veliki interes za pomorstvo, uz pomoć strica 1912. upisao je Vojnopomorsku akademiju u Puli, koju u roku okončava primjernim uspjehom. I prvi put oklopnjačom „Monarh“ u Boku stiže 1914, te po vlastitoj želji biva raspoređen u novoosnovanu hidroplansku bazu Kumbor.
Mladi pomorski oficir tu postaje pilot na prva dva hidroplana tipa „Loker“. Međutim, pilotiranje u hidroplanskoj bazi ubrzo je napustio. Očito željan novih podviga, Štumberger se javlja na podmorničarski i torpedni tečaj, nakon čega je raspoređen na podmornicu U-17, a potom i na U-28, na kojoj postaje i prvi oficir u bazi na susjednim Rosama. S tom podmornicom je učestvovao u više borbenih akcija na Jadranu, u Jonskom i Egejskom moru, te u Mesinskom kanalu. Među podmorničarima ostaje do kraja Prvog svjetskog rata i slom Austrougarske ga oktobra 1918. zatiče u Rijeci.
Naravno, Štumberger, koji je Boki ostao vjeran do kraja svog burnog života, nastavlja službu i u Kraljevini SHS i nije bio jedini oficir propale monarhije na raspolaganju mladoj južnoslovenskoj državi. Isto je postupio i iskusni austrougarski konstruktor hidroplana, inženjer Jozef Mikl, koji je tokom 1921. i 1922. sa grupom saradnika izradio projekat i radioničke crteže novog školskog hidroplana, a koji je zapravo predstavljao dalji razvoj njegovih konstrukcija, ostvarenih od 1912. do 1918. za potrebe Austrougarske mornarice. U jesen 1923. Mikl je postao i tehnički direktor novoosnovane fabrike „letećih strojeva“ – „Ikarus“, a prvi prototip je dovršen već krajem oktobra 1924.
Prvi probni let obavio je opet Dimitrije Konjovič, takođe jedan od najpoznatijih austrougarskih pilota u Kumboru. Avion je dobio i zvaničan naziv ŠM, kasnije iz milošte nazivan i šimika ili šimica. Nakon što je željeznicom prevezena do Boke, u Kumboru je krajem aprila 1925. izvršena zvanična predaja prve eskadrile od šest hidroaviona Kraljevskom pomorskom vazduhoplovstvu.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Zahvaljujući vrlo dobrim letnim i eksploatacionim osobinama šimika je u kraljevskom pomorskom vazduhoplovstvu korišćen punih 18 godina, sve do rata aprila 1941. godine. Mnogi hidropiloti su potvrdili da je bio idealan avion za obuku, dobro upravljiv i po uzburkanom moru. Odlikovao se velikom stabilnošću, što je bilo neobično važna osobina za hidroplan namijenjen za osnovnu obuku letača. Povjerenje ovom domaćem hidroplanu ukazao je čak i kralj Aleksandar Karađorđević, kada je 25. septembra 1925. godine, prilikom obilaska flote u Boki napravio let uz pilota poručnika Nikšu Nardelija.
Posljednje primjerke šimike zatekli su nakon 6. aprila 1941. italijanski okupatori u Kumboru. Zbog zastarjelosti ubrzo je italijanska komanda naredila njihovo uništavanje. Već u poraću, hidroavioni će sasvim iščeznuti s neba i obale u Kumboru, kao i u drugim bivšim bazama na Jadranu. I danas su tek dio ovih kumborskih uspomena s rijetkih i požutjelih fotografija.
