jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
 Offline
Posts: 13 150
|
 |
« on: October 19, 2009, 05:26:17 pm » |
|
Tako su leteci aparat nazvali Amerikanci kada su pregledavali snimke koje je napravio spijunski avion 1968.g. iznad Kaspijskog jezera.
A, razloga za takav naziv je i bilo.
Sve je pocelo 1964.g. kada je u SSSR-u pocelo projektiranje i stvaranje unikalnog, u svijetu najveceg leteceg aparata - ekranoplana - po projektu sluzbenog naziva "KM". (KM = корабль-макет, tj. brod-maketa). Nije jasno sto je Amerikance inspiriralo na gornji naziv, da li ruska kratica ili dimenzije tog aparata.
Glavni konstruktor projekta bio je Rostislav Aleksejev (1916-1980).
Iako kod nas nije poznat pod imenom i prezimenom, malo je ljudi koji nisu vidjeli njegovog projekta djelo - poznate "Rakete" koje jos uvijek plove ovim prostorima - koliko im to dozvoljavaju resursi i tvrdi otoci.
Ali, da se vratimo na samu ideju : cilj je bio prevesti sto vecom brzinom, uz sto manji potrosak snage, sto vecu masu (ljudi, tehnike, udarnih sredstava itd.).
Konstruktor Aleksejev, kojem je nauka i primjena znanosti u prakticke svrhe bila sav zivot, kod ovog projekta primijenio je efekt zracnog dinamickog jastuka koji se stvara izmedju krila tog leteceg aparata i povrsine.
Gotovi ekranoplan imao je gigantske razmjere:
- razmak krila : 37,6 m
- razmak zadnjih "V" stabilizatora : 37 m
- duljina : 92,0 m
- visina : 21,8 m
- povrsina krila : 662,5 m2
- masa praznog ekranoplana : 240.000 kg
- masa maksimalna uzletna : 544.000 kg
- vucna sila : 10 x 13000 kgs (po 4 turbomlazna motora na svakom krilu i po jedan sa scake strane zadnjeg nosaca "V" stabilizatora
- maksimalna brzina : 599 km/h
- krstareca brzina : 430 km/h
- akcioni radijus : 750 km
- visina leta : 4-14 m
- navigacija (jacina mora (za uzlet/spust) : 3 - srednje uzburkano more (po ruskoj nomenklaturi)
Aleksejevu i njegovom konstrukcijskom birou ovo nije bio prvi takav ekranoplan. Do ovog giganta uspjesno su konstruirali i ispitali osam manjih, ali vrlo zanimljivih aparata.
Sam je provodio i nadgledao ispitivanja.
Kod prvog probnog leta (koji je za publiku prosao idealno) doslo je do uvrtanja konstrukcije trupa. Isto je rijeseno umetanjem celicnih ploca debljine 10 i 20 mm u unutarnju stranu trupa cime se postigla krutost trupa.
Aparat se poceo ispitivati 1966.g. kada je i usao u eksploataciju i uvrsten u RM SSSR-a.
U istoj godini kada je umro Aleksejev (1980.), doslo je i do unistenja aparata buduci je pilot, koji nije duze vrijeme letio na ekranoplanu, kod starta i pocetka nadglisiranja previse podigao nos aviona koji se srusio na lijevo krilo izgubivsi potrebni uzgonski "jastuk".
Nitko nije poginuo; projekt po ovom tipu je bio zavrsen.
Nekoliko fotografija gl. konstruktora Aleksejeva i samog aparata :
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #1 on: October 19, 2009, 05:27:27 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #2 on: October 19, 2009, 05:28:29 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #3 on: October 19, 2009, 05:29:08 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #4 on: October 19, 2009, 05:29:44 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #5 on: October 19, 2009, 05:30:24 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #6 on: October 19, 2009, 05:31:01 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #7 on: October 19, 2009, 05:37:15 pm » |
|
Varijanta "KM-1" vise ne postoji, medjutim odrzala se u pravom smislu rijeci "ubojita" varijanta Aleksejevovog ekranoplana.
O tome, za kratko vrijeme.
|
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #8 on: October 19, 2009, 06:20:46 pm » |
|
Da se ne otvara novi topic, nastavljam po istoj temi.
Razrada modificiranog ekranoplana pod nazivom "ЛУНЬ" - vrsta sokola ("Projekt 903"), zapocela je pocetkom 70-ih godina na bazi konstrukcije ekranoplana "KM".
1985.g. (vec nakon smrti svog gl. konstruktora), ekranoplan "Sokol" izvrsio je prvi let na Kaspijskom jezeru (ili moru kako ga nazivaju Rusi).
Naoruzan je bio sa sest navodjenih protubrodskim raketama tipa "Moskit" (NATO oznaka SS-N-22 Sunburn) smjestenima u lanserima na "ledjima" ekranoplana.
Ovaj aparat bio je nesto manjih dimenzija i mase :
- sirina krila : 44,0 m
- duljina : 73,8 m
- visina : 19,2 m
- povrsina krila : 550 m2
- masa praznog aviona : 243 t
- korisna masa : 137 t
- vucna sila : 8 turbomlaznih motora novog tipa po 13.000 kg potiska svaki, smjesteni po 4 na svakom krilu
- akcioni radijus : 1000 km
- visina leta nad povrsinom : 1-5 m
- navigacija : pri snazi mora 5-6 (vrlo uzburkano)
Nakon uspjesnog ispitivanja ekranoplana, isti je predan 1990.g. u probnu eksploataciju RM SSSR-a, zadnji letovi u prvoj polovici 1993.g.
Poceo se izradjivati i drugi brod/nosac raketa, ali su raspadom Sovjetskog Saveza obustavljeni i sami radovi, uslijed nestasice sredstava.
Prvi raketonosac nalazi se u vojnoj bazi Kaspijsk na Kaspijskom jeseru u Dagestanu (Ruska Federacija). Postoje i vrlo kvalitetne slike baze i samoh ekranoplana iz svemira (prilog geohack - unutar tog priloga daje se izbor sat. slika - jedna od kvalitetnijih je Jandexova karta).
U prilogu je, osim lokacije i nekoliko fotografija.
Daljnji razvoj ovog tipa ekranoplana ili slicnih vrsta (Rusi redoviti koriste manju varijantu tipa "Orlic" u desantiranju trupa i samohodnih oklopnih vozila na kotacima) izmedju ostalog zavisi i o politici financiranja ruske RM.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #9 on: October 19, 2009, 06:24:00 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #10 on: October 19, 2009, 06:24:31 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #11 on: October 19, 2009, 06:26:27 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #12 on: October 19, 2009, 06:27:04 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #13 on: October 19, 2009, 06:27:46 pm » |
|
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
jadran2
Stručni saradnik - istorija RM
kapetan bojnog broda
Offline
Posts: 13 150
|
|
« Reply #14 on: October 19, 2009, 06:42:38 pm » |
|
...sada nepokretan vec 16 godina, nekada je sa lakocom postizao 500 km/h
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
|
|
|
|
Logged
|
|
|
|
|
