Iako je ovo poznato ljubiteljima avijacije nije loše da imamo na forumu.
Označavanje letelica u Srbiji je nastalo iz potrebe prepoznavanja sa zemlje.Prva letelica koja je ponela oznake pripadnosti je bio slobodni balon Srbija,i to na svom prvom letu u Augzburgu 1909g.Na korpi ,koja je visila sa balona ,je bila zastava Kraljevine Srbije.Uskoro je i drugi balon tipa Persifal(koji je za razliku od prvog bio vezan za zemlju )poneo srpsku trobojku.
Prvi ratni zadatak koji su dobili srpski avioni je bio let nad Skadrom 1912g,kao pomoć crnogorskoj vojsci. Pojavio problem označavanja letelica.Ovaj put oznake su imale nekoliko funcija.Prvo, da ne bi crnogorska vojska pucala po njima, drugo trebalo je da podignu moral vojske,i da unesu nervozu kod neprijatelja.Zbog ovog zadatka pet letelica je dobilo oznaku,Farman HF 20,Bleriot dvosed ,Bleriot jednosed,Deperdusen i Duks.Oznaka je bila srpska nacionalna zastava,i to preko celog kormila pravca i ispod krila.Kormilo pravca je podeljeno na tri jednake trake,a boje su bile ,odozgo na dole,crveno-plavo -belo.Na krilima je isto bila trobojka,ali samo sa donje strane ,širina krila je podeljena na tri jednaka dela,i obojena od napadne ivice ,crveno ,u sredini plavo i do izlazne ivice krila belo.Ova trobojka je bila od polovine dužine krila pa do kraja krila.Kod aviona sa dva krila ,kao što je Duks i Farman HF20 ,kod kojih je donje krilo kraće od gornjeg,oznaka je nacrtana na donjoj strani gornjeg krila,i to onaj deo koji se vidi odozdo.Ove oznake su bile poprilično velike,jer su se neki piloti žalili kako su avioni postali tromi,preteški(zbog količine boje nanesene na krila)
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Trobojka ispod krila na Bleriotu
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Trobojka ispod krila Farmana HF 20
Ostali avioni koje je imala Vazduhoplovna Komanda su dobili ovakve oznake tokom 1914g,a neki čak početkom 1915g.Od detalja ,poznato je da je jednosed Bleriot imao mali beli krug na repu,u prednjem delu crvenog polja.U tom krugu je imao mali ,crni,broj 3.Nešto kasnije ovaj jednosed dobija ime na trupu ORLIĆ,kao i dvosed Bleriot OLUJ.Sve boje na avionima su bile službeno propisane.To su bile cinober crvena,kobalt plava i bela.Moguće je da se tokom rata od ovog pravila odustajalo,zbog nemogućnosti nabavke odgovarajućih boja,pa su korišćene francuske standardne boje za oznake.To su bile crvena(fr.naziv-Rouge,eng.naziv-red,F.S.595b-11105,Methuen-9(D-E)
i plava(fr.naziv-Azure Clair Insignes,eng.naziv Insignia Blue, F.S.595b-35177)
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Profil Blerioa na početku 1 S.R.
Sledeća oznaka je nastala iz nužde,naime,tokom 1915g je u Srbiji bila jedna francuska eskadrila sa avionima Maurice Farman MF 11(Moris Farman MF11),koja je pomagala srpskoj vojsci u izvidjanju i gonjenju neprijateljskih aviona.Avioni su leteli sa standardnim francuskim oznakama,ali problem je nastao kada je trebalo da izvidjaju Bugarsku teritoriju.Bugari su se spremali za napad na Srbiju ,pa su od maja 1915g nadletali našu teritoriju.Uskoro su iz tog pravca doletili i nemački izvidjački avioni.Srpska vrhovna komanda je tražila da i naši avioni nadleću bugarsku teritoriju,ali velike sile to nisu dozvoljavale.Naročito Francuska i Engleska,koje nisu bile u ratu sa Bugarima,pa nisu htele da ih provociraju.Kada je bilo očigledno da se Bugari spremaju za napad,velike sile su dozvolile preletanje njene teritorije,ali uz uslove.Trebalo je da francuski avijatičari obuku srpske uniforme,i da na avionima budu srpske oznake.Tako je nastala nova srpska oznaka.
[ Attachment: You are not allowed to view attachments ]
Oznake nastale prepravljanjem francuske na Maurice Farman MF 11
